• Generator va rele sozlagich
  • Microsoft Word 13-атэ-лотин-маъруза doc




    Download 0,81 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet35/81
    Sana02.02.2024
    Hajmi0,81 Mb.
    #150608
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   81
    Bog'liq
    Avtomobil transporti ekspluatatsiyasi

     
    5. Elektr jihozlarida, ya'ni generator, tok to'g'rilagich, relesozlagich, starter, elektr 
    simlari, o'lchov-nazorat yoritish asboblarida uchraydigan nosozliklar va ularning 
    alomatlari, ularning texnik holatini tekshirish, sozlash va joriy ta'mirlash ishlari 
    texnologiyasi. 
    Generator va rele sozlagich - hozirgi zamonaviy avtomobillarda generator va rele-
    sozlagichlarning doimiy va o'zgaruvchan tokda ishlaydiganlari qo'llaniladi. 
    Generator nosozliklariga kollektorning ifloslanishi, shetkalarni yilishi, cho'tka 
    ushlagich prujinalarini sinishi, sim chulg'amlarining uzilishi, chulg'amlar orasidagi qisqa 
    tutashishi, yakorni massa bilan qisqa tutashishi, yakor sim chulg'amlarini uzulishi, 
    tasmani bo'shashishi yoki uzulishlari kiradi.
    Hozirgi vaqtda o'zgarmas tokda ishlaydigan generator va rele-sozlagichlar ham 
    qo'llaniladi. Ularni taxislash yuklanish ostida va yuklanishsiz, generator ishlaganda 
    tirsakli val aylanishlar sonini o'zgarishini me'yori bilan solishtirishdan iboratdir. 
    O'zgaruvchan tokli generator va rele sozlagichlarni tashxislashda uning hosil 
    qilayotgan kuchlanishi kattaligi va holati tekshiriladi. Kuchlanish, hamma iste'molchilar 
    ulanganda, 12V dan kam bo'lmasligi kerak. Normal ishlayotgan generatorda hosil 
    bo'layotgan kuchlanish o'zgarishi 1-1,2V dan oshmaydi. Voltmetr yordamida generator 
    ishlash jarayonini tekshirish juda qiyin, shuning uchun tekshiruv otselograf bilan 
    birgalikda bajariladi. 
    Agarda generator umuman tok hosil qilmayotgan bo'lsa, u holda uyg'otish 
    o'ramlarining sozligini, to'g'rilagichni yoki rele-sozlagichni tekshirish zarur. 


    55 
    O'zgaruvchan tok generatorida mexanik va elektr turkumidagi nosozliklar bo'lishi 
    mumkin. Mexanik nosozlik: rotor valining yeyilishi, shponka uyasining kengayishi, 
    podshipnikning yedirilishi va gayka rezbasining shikastlanishi va boshqalardan iborat. 
    Ular razm solish va bo'laklarga ajratish yo'li bilan aniqlanadi. Ko'rsatilgan nosozliklar 
    elektrotexnik va tokarlik ustaxonalarida bartaraf etiladi. Eng ko'p uchraydigan nosozliklar 
    cho'tkaning yeyilib ketishi va uni ushlab turuvchi prujinaning elastikligini kamayishi 
    hisoblanadi. Bu nosozliklar detallarni almashtirish yo'li bilan bartaraf etiladi. 
    NEKSIYA, TIKO va DAMAS rusumidagi avtomobillarda 12V-1.4A turidagi 
    o'zgaruvchan tok generatorlari qo'llaniladi, ularga TXK ishlarini tashkil etish MDX da 
    ishlab chiqilgan generatorlarnikidan unchalik farq qilmaydi. 
    Starterda ishlash jarayonida mexanik nosozliklar ko'proq uchraydi. Yedirilish 
    natijasida starter shesternyasi va maxovik qo'shilmay qoladi. Bu nosozliklar, brikmalarda 
    salt yurish ko'payib ketishi natijasida sodir bo'lishi ham mumkin. Undan tashqari sim 
    chulg'amlarining uzilishi, qisqa tutashish, yakor qo'nimidagi bronza vtulkalarini yeyilishi, 
    klemmalarning kuyishi va oksidlanib qolishi natijasida nosozliklar kelib chiqadi. 
    Neksiya va Espero avtomobillarida kontaktsiz tranzistorli o't oldirish tizimi 
    qo'llaniladi, tizimdagi barcha jihozlarni tashxislash ishlari skaner yordamida bajariladi. 
    Bunda o't oldirish momenti, svechalarga kelayotgan kuchlanish qiymati, xatto svechalar 
    orasidagi tirqishnining me'yoridaligini tekshirish mumkin. 

    Download 0,81 Mb.
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   81




    Download 0,81 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Microsoft Word 13-атэ-лотин-маъруза doc

    Download 0,81 Mb.
    Pdf ko'rish