Karyer avtomobil o'zito'kgichlarning texnik ekspluatatsiyasi




Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/81
Sana02.02.2024
Hajmi0,81 Mb.
#150608
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   81
Bog'liq
Avtomobil transporti ekspluatatsiyasi

Karyer avtomobil o'zito'kgichlarning texnik ekspluatatsiyasi. Karyerlarda, 
ko'mir va ruda konlarida asosan BelAZ-540A (27 tonnali), BelAZ-548A (40 tonnali), 
BelAZ-549A (75 tonnali), BelAZ-7519 (110 tonnali) avtomobillari ishlatiladi. 
Bu avtomobillar 4x4 formula bilan ishlovchi va kichik bazali avtomobillardir. 
Avtomobillar yumshoq yurishi uchun prevmogidrovlik osmalar, GMP, tormoz 
sekinlatgich, takomillashgan ag'darish tizimlari ishlatiladi. 
Ishlash sharoitlarining avtomobillar ekspluatatsiyasiga ta'siri 3 guruhga bo'lib 
o'rganiladi: 
- transport sharoiti, 
- yo'l sharoiti, 
- iqlim sharoiti. 
Transport sharoitlariga ish hajmi, yuklarning turi, yuklash va tushirish sharoitlari
avtomobilni ishlatish rejimlari va boshqalar kiradi. 
Yo'l sharoitlari esa o'z ichiga yo'l qoplamining turi va tasnifini, yo'l ko'prik va 
qurilmalarning chidamliligini, yo'lning loyihasi va profilini, yurish qismining holatini va 
boshqalarini oladi. 
Iqlim sharoitiga havoning issiqligi, quyosh nurining ta'siri, havoning namligi, 
bosim, suvning qattiqligi va havoning iflosligi (changligi) kiradi. 
Yuqorida keltirilgan ko'rsatgichlar, karyer avtosamosvallariga TXK va ta'mirlash 
rejimga ta'sir ko'rsatadi. Nizomda keltirilishicha 1-TXK va 2-TXK ning davriligiga 4 
ko'rsatgich ta'sir qiladi: yuk tashish masofasi (km), qiyalikka ko'tarilish uzunligi va 
burchagi, yo'l qoplamining turi. 1-TXK va 2-TXK ning ish hajmiga ATK dagi 
avtomobillar soni ham ta'sir etadi. 
JT ning ish hajmiga esa, iqlim zonasi, ATK dagi avtomobillar soni
avtomobillarning yoshi va yuqoridagi 4 ko'rsatgich ta'sir ko'rsatadi. Avtosamosvallarning 
g'ildiraklarini JT ish hajmiga esa, yuk tashish masofasi, qiyalik uzunligi va burchagi, tog' 
jinsining qattiqligi va ishlov berilgan yo'l koplamining turi ta'sir qiladi. 
Karyer avtosamosvallariga TXK va JT ni tashkil qilishning quyidagi usullaridan 
foydalaniladi: 
a) Kompleks-bunda ishchilar o'zlariga biriktirilgan avtosamasvallar bo'yicha 
hamma ishlarni bajaradilar. 


97 
b) Texnologik-bunda ishchilar birlamchi guruhlarga birlashib, har bir guruh faqat 
ayrim ishlarni bajaradilar. (misol: TX, JT, g'ildiraklar bo'yicha ishlar, payvandlash va 
boshqalar). 
v) Texnologik-detallar bo'yicha bunda birlamchi guruhlar ayrim agregat va 
birikmalar bo'yicha hamma ishlarni bajaradi. (misol: boshqaruv qism (rul), yonilg'i 
taminlash qismi...). 
Kompleks ish tashkil qilish avtosamosvallar soni 50 gacha bo'lganda yaxshi natija 
beradi, texnologik usul esa 50 dan ko'p bo'lganda qo'llaniladi. Texnologik - detal usulini 
shaxsiy javobgarlik yuqori va tayyorgarlik ishlarini hajmini kamaytirish imkoni bo'lgani 
uchun, maxsus joy va bo'lim talab qilinishiga qaramay, avtosamosvallar 100 tadan ortiq 
bo'lganda qo'llash katta samara berishi mumkin. 
27 va 40 t samosvallar uchun kompleks usulda 1-TXK va 2-TXK ishlari, nosoz 
detallarni almashtirish universal ish joylarida tashkil qilinadi. Texnologik usulda tashkil 
qilishda, 1-TXK oqimli qatorda, 2-TXK ishlari nosoz detal, agregatlarni almashtirish 
boshi berk universal ishchi post bajariladi. Texnologik-detal usulida tashkil qilishda esa 
2-TXK ish hajmining hammasi, nosoz detal, agregatlarni almashtirish ish hajmi bilan 
birga asosiy agregat va birikmalar guruhlariga bo'linadi (dvigatel, GMP va h.k.) va 
mutaxasislashtirilgan ish bo'limlarida bajariladi. TXK va JT ning hamma usul va 
usullarida ham yuvish-tozalash, shina va payvandlash ish joylari alohida tashkil qilinadi. 
Qaytarish uchun savollar 
1. Ixtisoslashtirilgan avtomobil turlari.
2. Ixtisoslashtirilgan avtomobillarning mahsus jihozlarga TXK va T texnologiyasi. 
3. O'zi ag'dargichlarga TXK va JT. qo'llaniladigan texnologik jihozlar.
4. Furgonlarga TXK va JT. qo'llaniladigan texnologik jihozlar.
5. Avtotsisternalarga TXK va JT. qo'llaniladigan texnologik jihozlar. 
6. Sisternalarni tozalash va tekshirish usullari. 
7. Refrejeratorlarga TXK va JT. qo'llaniladigan texnologik jihozlar.
8. Sisternalarni tozalash va tekshirish usullari. 

Download 0,81 Mb.
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   81




Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Karyer avtomobil o'zito'kgichlarning texnik ekspluatatsiyasi

Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish