5
MUQADDIMA
"Axborot xavfsizligi" ta’lim yo’nalishida "Mobil tarmoq xavfsizligi"
fanining mazmuni quyidagicha belgilangan: fanning maqsadi talabalarga
simsiz va mobil texnologiyalar bo’yicha zamonaviy va istiqbolli nazariy
va amaliy bilimlarni berish. Fanni o’rganish
axborotni uzatish muhitidan
foydalanish, topologiya, standartlar, texnologiyalar, xavfsizlik masalalarini
o’z ichiga oladi. Shuning bilan birga axborot yaxlitligining buzilishi,
simsiz va mobil axborot tarmoqlaridan ruxsatsiz foydalanish, ularning
ishga layoqatligining buzilishi kabi muammolar ko’rilishi lozim.
Radioaloqa, radioelektron tizimlar,
radio va optik signallarni
shakllantirish va uzatish, radioto’lqinlarning tarqalishi asoslarini bilish
fanni o’zlashtirishdagi dastlabki qadam hisoblanadi.
Shu sababli, o’quv qo’llanmaning
birinchi bobi radiosignal turlari va
ularning asosiy xarakteristikalariga, ko’p nurlilikning signal tarqalishi
ta’siriga, chastotalar
spektri taqsimotiga, ko’pchilik foydalanuvchi tizim
turlariga bag’ishlangan.
Ikkinchi bobda mobil tizimlarni qurish prinsiplari, mobil tarmoq
komponentlari, mobil tizimlarda chastotalar va vaqt taqsimoti strukturasi,
mobil tizimlarni qurishning o’ziga xos xususiyatlari, uyali mobil tizimlarni
qurish asoslari yoritilgan.
Uchinchi bob keng polosali foydalanishni ta’minlovchi lokal, shahar
hamda global simsiz tizimlar va tarmoqlarni
qurish masalalariga
bag’ishlangan.
To’rtinchi bobda Yerning sun’iy yo’ldoshli mobil aloqa tizimlari,
ularni qurish prinsiplari, strukturali va asosiy xarakteristikalari hamda
Yerning sun’iy yo’ldoshli mobil aloqaning Internet texnologiyalarda
ishlatilishi ko’rilgan.
Beshinchi bobda
axborot
xavfsizligiga tahdidlar
tasnifi, mobil
tizimlarda axborot xavfsizligiga asosiy tahdidlar, axborot xavfsizligini
buzuvchining modeli keltirilgan.
Oltinchi bobda turli operatsion tizimlarda xavfsizlikni ta’minlash
mexanizmlari ko’rilgan. Dunyoda keng tarqalgan Android va iOS
operatsion tizimlar xavfsizligini ta’minlash
mexanizmlarining qiyosiy
tahlili keltirilgan.
6
Yettinchi bob mobil ilovalardagi tahdidlarga va zaifliklarga
bag’ishlangan. Mobil qurilmalar uchun ilovalar tasnifi keltirilgan.
Mobil
ilovalarning
namunaviy
zaifliklari
hamda
mobil
ilovalarning
himoyalanganligiga tahdidlarning tahlili va baholanishi ko’rilgan.
Sakkizinchi bobning mazmuni - simsiz va mobil tarmoqlarda
xavfsizlikni ta’minlovchi texnologiyalar. Simsiz va mobil tarmoqlar uchun
IEEE 802.11
(Wi-Fi 802.11) bazaviy standart, EAP va IEEE 802.1x
standartlari, IPSec protokollari yordamida
axborotni himoyalash
texnologiyalari
ko’rilgan.
Xavfsizlikni
kompleks
ta’minlovchi
IEEE 802.11i standarti ham keltirilgan.
To’qqizinchi bobda mobil moliya xizmatlari modellari, mobil
to’lovlarni amalga oshirishdagi mavjud tahdidlar va zaifliklarning tahlili
hamda mobil to’lovlardan foydalanishda axborot xavfsizligini oshirish
bo’yicha tavsiyalar ko’rilgan.
O’ninchi bob mobil bulutli texnologiyalarga bag’ishlangan. Mobil
ilovalarning bulutli hisoblash tizimlari bilan o’zaro ta’sir arxitekturasi,
mobil texnologiyalarda bulutli hisoblashlardan foydalanish muammolari,
bulutli hisoblashlar modelidagi mobil agentlarning imkoniyatlari ko’rilgan.
Bulutli hisoblashlarga tahdidlar tahlili va ulardan himoyalanish usullari
keltirilgan.
O’n birinchi bobda mobil tizimlar
xavfsizligining auditi va
monitoringi masalalari ko’rilgan.
