34-Faoliyatini doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan norezidentlarning daromadlariga foyda solig‘i solishning o‘ziga xos xususiyatlari
O‘zbekiston Respublikasida faoliyatini doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan norezidentlarning daromadlariga foyda solig‘i solishning o‘ziga xos xususiyatlari quyidagicha:
### Doimiy Muassasa va Norezident Daromadlari
1. Doimiy Muassasa (DM):
- Doimiy muassasa norezidentning O‘zbekiston hududida doimiy ravishda iqtisodiy faoliyat yuritadigan joyi sifatida aniqlanadi. Bu joy norezidentga tegishli bo‘lgan yoki uning nomidan ishlaydigan biznes markazi, filial, idora, zavod, ombor, savdo do‘koni, qurilish maydoni va boshqa joylar bo‘lishi mumkin.
2. Norezidentning Daromadlari:
- Norezidentning O‘zbekiston hududida doimiy muassasa orqali olgan barcha daromadlari soliq solinadigan bazani tashkil qiladi. Bu daromadlar norezidentning boshqa davlatlarda olgan daromadlariga taalluqli emas.
### Foyda Solig‘i Hisobi
1. Soliq Bazasi:
- Soliq bazasi norezidentning O‘zbekiston hududida doimiy muassasa orqali olgan sof daromadlaridan iborat. Bu daromadlar norezidentning umumiy tushumidan chiqarib tashlanadigan xarajatlar va boshqa chegirmalardan so‘ng hisoblanadi.
2. Soliq Stavkasi:
- O‘zbekiston Respublikasida norezidentlarning foyda solig‘i stavkasi odatda 15% ni tashkil etadi. Biroq, xalqaro ikki tomonlama soliq shartnomalari mavjud bo‘lgan hollarda, ushbu stavkalar o‘zgarishi mumkin.
### Soliqni Hisoblab Chiqarish va To‘lash Tarti
1. Hisobotlar Tayyorlash:
- Norezidentlar O‘zbekiston hududida doimiy muassasa orqali olgan daromadlari bo‘yicha yillik soliq hisobotini tayyorlab, soliq organlariga topshirishlari kerak. Bu hisobotda barcha daromadlar, xarajatlar va soliq miqdori ko‘rsatiladi.
2. Soliqni To‘lash:
- Soliq hisobotini topshirish bilan birga norezident soliq summasini davlat g‘aznasiga to‘laydi. Hisobot va to‘lov muddatlari soliq yilining oxiriga belgilanadi.
- Soliqni hisobot davri davomida avans to‘lovlari shaklida ham to‘lash mumkin. Bu to‘lovlar yillik hisob-kitobda yakuniy hisoblanadi.
3. Auditorlik va Nazorat:
- Soliq organlari norezidentlarning soliq hisobotlarini tekshirib, ularning to‘g‘ri hisoblanganligi va to‘langanligini nazorat qiladi. Noto‘g‘ri hisoblangan yoki to‘lanmagan soliqlar uchun jarimalar va penya qo‘llanilishi mumkin.
### Xalqaro Soliq Shartnomalari
1. Ikki Tomonlama Soliq Shartnomalari:
- O‘zbekiston Respublikasi norezidentlar bilan ikki tomonlama soliq shartnomalarini tuzgan bo‘lishi mumkin. Bu shartnomalar norezidentlar uchun soliq solish tartibini soddalashtirish va ikki marta soliq solishni oldini olishga qaratilgan.
- Shartnomalar norezidentlarga ba’zi soliq imtiyozlarini taqdim qilishi yoki soliq stavkalarini pasaytirishi mumkin.
2. Soliq Rezidentligi Sertifikati:
- Norezidentlar ikki tomonlama soliq shartnomalari bo‘yicha imtiyozlardan foydalanish uchun o‘zlarining soliq rezidenti ekanliklarini tasdiqlovchi sertifikat taqdim etishlari kerak.
### Xulosa
O‘zbekiston Respublikasida faoliyatini doimiy muassasa orqali amalga oshirayotgan norezidentlarning daromadlariga foyda solig‘i solish o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Bu tartib doimiy muassasaning daromadlari, xarajatlari va soliq stavkalari asosida amalga oshiriladi. Norezidentlar ikki tomonlama soliq shartnomalari orqali qo‘shimcha soliq imtiyozlaridan foydalanishlari mumkin. Aniq ma’lumotlar va qo‘shimcha maslahatlar uchun soliq maslahatchisi yoki mahalliy soliq organlariga murojaat qilish tavsiya etiladi.
|
