Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet287/436
Sana05.01.2024
Hajmi2,53 Mb.
#130885
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   436
Bog'liq
Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

 
 
10.11. Sof foyda va uning o‘zgarishining omilli tahlili 
Bozor munosabatlari sharoitida har bir xo‘jalik subyekti o‘z 
faoliyati natijasida sof foydaga erishishni ko‘zlaydi. Shu sababli ham sof 
foyda miqdorini o‘rganish va unga ta’sir etuvchi omillarga baho berish 
korxona samaradorligini oshirishga olib keladi. Korxona ixtiyorida qola-
digan va uning erkin tasarrufidagi foyda sof foyda deyiladi. Ushbu 
ko‘rsatkich soliq to‘loviga qadar bo‘lgan foyda summasidan foyda (dar-
omad)dan soliq va boshqa soliqlar va ajratmalar summasini chegirish 
asosida aniqlanadi. Sof foyda tahlilida uning o‘tgan yillarga, shuning-
dek, korxona biznes-rejasi ko‘rsatkichlariga nisbatan o‘zgarishlari o‘r-
ganiladi. Moliyaviy natijaviylikning ushbu yakuniy qatori barcha ichki 
va tashqi axborotdan foydalanuvchilar e’tiboridagi masala hisoblanadi. 
Tashqi axborotdan foydalanuvchilar korxonaning foydalilik dara-
jasiga, o‘z aktivlarini maqsadli boshqarishning shartlarini belgilashga 
ham jiddiy ahamiyat berishadi. Masalan, korxona mulkida ta’sischi 
sifatida qatnashuvchilar aksiya egalari kelishuviga yoki xususiy 
kapitaldagi ulushiga qarab taqsimlanadigan hisob foydasining holatiga 
hamda korxona ixtiyorida qoladigan sof foyda bilan qiziqsalar, 
investitsiya homiylari esa korxona faoliyatining barqarorligi va o‘sish 
darajalariga ko‘proq qiziqadilar. 
Bugungi kunda korxona sof foydasining o‘zgarishiga ta’sir etuvchi 
omillarni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: 
• mahsulot, ish va xizmatlarni sotish hajmining o‘zgarishi; 
• mahsulot, ish va xizmatlar bahosining o‘zgarishi; 

393
• mahsulot, ish va xizmatlar ishlab chiqarish xarajatlarining o‘zga-
rishi; 
• davr xarajatlarining o‘zgarishi; 
• moliyaviy faoliyatdan olinadigan foyda va zararlarning o‘zgarishi; 
• favqulodda foyda va zararlar o‘zgarishi; 
• foydadan olinadigan soliqlar va soliqli to‘lovlarning o‘zgarishi. 
Tahlil etishda har bir omilning sof foyda o‘zgarishidagi mutlaq 
qiymatlari aniqlanadi. Ularning o‘zgarishlariga baho berish orqali kor-
xonada foydani o‘stirish yuzasidan ichki imkoniyatlarning mavjudligi 
o‘rganiladi. 

Download 2,53 Mb.
1   ...   283   284   285   286   287   288   289   290   ...   436




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish