Fond qaytimi (sig‘imi) va uning o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar:
• Mahsulot ishlab chiqarish hajmi va uning o‘zgarishi.
• Asosiy fondlar o‘rtacha yillik qiymatining o‘zgarishi.
466
Mahsulot hajmiga ta’sir etuvchi mehnat vositalari bilan bog‘liq
bo‘lgan omillar qatoriga quyidagilar kiritiladi:
• Asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymati o‘zgarishi.
• Fond qaytimi (sig‘imi)ning o‘zgarishi.
117-jadval
Asosiy vositalarning samaradorlik ko‘rsatkichlari va ularning
o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili
Ko‘rsatkichlar
Mahsulot
hajmi, korxona
ulgurji
bahosida, ming
so‘m.
Sanoat ishlab
chiqarish
fondlari o‘rtacha
yillik qiymati
Fond qaytimi
Fond
sig‘imi
O‘tgan yil
2113430
166100
12,724
0,079
Shartli, hisobot yili
2357682
173596
13,581
0,074
Hisobot yili
2553967
180222
14,171
0,071
O‘tgan yildan farq
+440537
+14122
+1,447
-0,008
Fond qaytimining o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar
X
+0,857
+0,590
+1,447
X
Fond sig‘imining o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillar tahlili
X
-0,005
-0,003
X
-0,008
Mehnat vositalari bilan bog‘liq omillarning mahsulot hajmiga ta’siri
X
+440469,5
+179688,3
+260781,2
x
Biz tahlil qilayotgan xo‘jalik subyektida asosiy vositalarning sama-
radorligi o‘tgan yilga nisbatan bir qadar yaxshilangan. Fond qaytimi va
uning o‘tgan yilga nisbatan o‘sishi +1,447 (14,171–12,724) so‘mga teng
bo‘lgan. Bu o‘zgarishda ishlab chiqarilgan mahsulot hajmining
o‘zgarishi ta’siri +0,857 (13,581–12,724) so‘mni, asosiy vositalarning
o‘rtacha yillik qiymatining o‘zgarishi esa salbiy ta’sir etgan va uning
natijasida fond qaytimi +0,590 (14,171–13,581) so‘mga kamaygan.
Barcha omillar ta’sirida asosiy fondlar qaytimi o‘tgan yilga nisbatan
+1,447 so‘mga ortgan (14,171- 12,724).
Asosiy fondlar sig‘imi o‘tgan yilga nisbatan – 0,008 so‘mga
kamaygan. Bu o‘zgarishga mahsulot hajmining ta’siri – 0,005 (0,074–
0,079) so‘mni, asosiy vositalar o‘rtacha yillik qiymati o‘zgarishining
ta’siri esa – 0,003 (0,071–0,074) so‘mni tashkil qilgan.
Mehnat vositalari bilan bog‘liq bo‘lgan omillarning mahsulot ishlab
chiqarish hajmiga ta’siri tahlilida asosiy vositalar o‘rtacha yillik
qiymatining o‘zgarishi ta’sirida yalpi mahsulot hajmi +179688,3
467
(+14122·12,724) ming so‘mga, fond qaytimining o‘zgarishi hisobiga
+260781,2 (1,447·180222) ming so‘mga o‘sishini ko‘rish mumkin.
|
