Pul oqimlarini prognozlash




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet370/436
Sana05.01.2024
Hajmi2,53 Mb.
#130885
1   ...   366   367   368   369   370   371   372   373   ...   436
Bog'liq
Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

 
13.8. Pul oqimlarini prognozlash 
Iqtisodiyotning erkinlashuvi sharoitida korxonalar faoliyatini to‘g‘ri 
va optimal boshqarish birmuncha murakkab jarayon. Jumladan, 
korxonaning pul mablag‘lari va pulga tenglashtirilgan qiymatliklari 
oqimini ratsional boshqarish korxonalar faoliyatining davomiyligini 
hamda uzluksizligini ta’minlaydi. Ya’ni pul mablag‘lari hisobini to‘g‘ri 
tashkil etish hamda ularni doimiy ravishda tahlil qilib turish korxona 
faoliyatining moliyaviy imkoniyatlarini kengaytiradi. So‘nggi yillarda 
O‘zbekiston Respublikasida bozor munosabatlari rivojlanishining 
xarakterli tomonlaridan biri unda moliyaviy bozorni va uning barcha 
jabhalarining tez sur’atlar bilan rivojlanayotganligi hisoblanadi. 
Xuddi shuningdek, moliya bozorining asosiy unsurlaridan biri -bu 
pul mablag‘lari bo‘lib, uning hisobini yuritishda buxgalteriya hisobining 
«hisoblashish» yoki «kassali» usullarining qaysi biri qo‘llanilsa korxona 
uchun iqtisodiy samarasi yuqori bo‘lishligini o‘rganish muhimdir. 
O‘zbekiston Respublikasining 1996-yil 30-avgustida tasdiqlangan 
«Buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi» qonuni, 1999-yil 5-fevraldagi 
«Mahsulot (ish, xizmat) lar tannarxiga kiritiladigan, mahsulot (ish, 
xizmat) larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda 
moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to‘g‘risidagi» Nizom va 
boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda korxonaning sotish jarayonlaridan 
ko‘rgan moliyaviy natijalarini aniqlashda yuqoridagi usullarni qay biri 
qo‘llanilishi to‘g‘risida aniq fikrlar bildirilmagan. Unda bu usullarning 
qaysi birini qo‘llash korxona hisob siyosatiga bog‘liq ekanligi aytib 
o‘tilgan, xolos. 


506
Korxonalarda pul mablag‘lari oqimini ratsional boshqarish uchun 
korxonaning kelgusidagi pul mablag‘lari oqimini prognozlash (basho-
ratlash) muhim hisoblanadi. Bunda korxonaning moliyaviy menejeri 
tomonidan pul mablag‘larining kirimi va chiqimiga oid bor bo‘lgan 
manbalari yig‘ilishi hamda o‘rganilishi lozim. Odatda ko‘pchilik ko‘r-
satkichlarni katta aniqlik darajasida bashoratlash birmuncha murakkab 
jarayondir. Ayrim hollarda rejalashtirilgan davrdagi pul mablag‘lari 
budjetining tashkil topishi, bashorat qilingan pul mablag‘lari oqimiga 
mos keladi.
Korxonalar kelgusida foydasini maksimal darajaga yetkazib, o‘z 
faoliyatini ratsional ravishda yuritish uchun har qanday sharoitda ham 
pul oqimini bashorat qilishning optimal usullarini tanlashi lozim. Bunda 
korxona moliyaviy menejeridan iqtisodiy strategiyani to‘g‘ri tanlay 
bilishni, pul oqimlari hisobini aniq va to‘g‘ri yuritishni talab etadi. 
Bizning nazarimizda korxonaning moliyaviy menejeri korxona pul 
oqimlarini prognoz qilishda bir qancha bosqichlarni bosib o‘tishi lozim. 
Bu bosqichlar qo‘yidagilardan iborat bo‘lishi kerak. 

Download 2,53 Mb.
1   ...   366   367   368   369   370   371   372   373   ...   436




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish