Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet411/436
Sana05.01.2024
Hajmi2,53 Mb.
#130885
1   ...   407   408   409   410   411   412   413   414   ...   436
Bog'liq
Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

qatda 
Reja 
Haqiqat-
da 
Reja 
Haqi-
qatda 
Farqi 
(+,) 
Jami xarajatlar 
shu jumladan: 
Asosiy vositalarning 
joriy xarajatlari 
Aylanma aktivlari 
859 
165 
694 
893 
165 
728 
304 


311 


35.4 
34.8 
-0.6 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, korxonada rentabellik 
darajasi aytarli darajada keskin o‘zgarmagan. Biroq +0.6 miqdordagi 
nisbiy daraja ham ma’lum ma’noda ijobiy holat deb bo‘lmaydi. Buning 
asosiy sababi oborot aktivlaridan foydalanishda yo‘l qo‘yilgan 
kamchiliklardir (sababi – jadvalda aytib o‘tilgan). 
 
Kapital qo‘yilma bo‘yicha rentabellik darajasi dinamikasi. 
 
2008 
2009 
2010 
2011 
34,8 
28 
23 
18 
 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki kapital qo‘yilma bo‘yicha 
rentabellik darajasi yildan yilga pasayib borgan. Buning asosiy sababi 
mahsulot bahosi oshmagan holda, unga sarflanuvchi materiallar hamda 
mehnat haqi qiymati oshib borganligidir. Bu korxonada mazkur 
yo‘nalishga mablag‘ saflanayotganda yoki investitsiya qilinayotganda 
loyihani va unga muvofiq keluvchi rejani ishlab chiqishda bozor holatini 
keskin o‘zgarishini oldindan ko‘ra olmaganligidir. Biroq loyiha va 
rejaning ijobiy tomoni, dastlabki yillardayoq kapital qo‘yilmaning 60% 
dan oshiq qiymatini qaytarib olmoqda hamda ularni reinvestitsiya 
qilmoqda. Biroq. keyingi ikki yilda bu jarayon keskin pasaydi. Eng 
asosiy kapital qo‘yilma inflyatsiya sur’atini ham hisobga olgan holda o‘z 
qiymatini to‘rt yil ichida qoplamoqda. 
Ishlab chiqarishga sarflangan investitsiyalarni tahlil qilishda ular-
ning moliyalashtirish manbalarini ham alohida o‘rganib chiqish talab 
etiladi. Chunki, majburiyat asosida moliyalashtirish, o‘z qiymati bilan 


561
birgalikda ma’lum bir foiz to‘lovini ham keltirib chiqaradi. Bu esa, 
erishilgan foydani pirovard natijada kamayishiga ta’sir etadi. 
Muayyan faoliyatni investitsiyalash jarayonida uzoq muddatli 
aktivlarni jalb etishda o‘z mablag‘lariga sotib olish, kredit, lizing yo‘li 
yoki ijara munosabatlari bilan olish variantlari ham o‘zaro taqqoslanib 
eng yaxshi deb topilgan tadbir tanlab olinadi. Bunda qiymat jihatdan eng 
arzon, qaytimi o‘z o‘simiga ega, moliyalashtirishning qulayligi kabi 
jihatlariga e’tibor beriladi. 
Aylanma mablag‘lardan unumli foydalanishda ham yuqorida aytib 
o‘tilgan tomonlar chuqur tahlil talab qilinadi. 
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, investitsiya yo‘nalishini ishlab 
chiqarishga burish eng avvalo alohida jamoa hamda davlat manfaatlariga 
mos tushadi. Chunki moddiy ne’matlar ko‘payadi hamda iste’mol 
qililadi. 
Investorlarga esa ishlab chiqarishni rivojlantirganligi uchun soliq 
qonunchiligi bo‘yicha ko‘plab imtiyozlar beriladi. 

Download 2,53 Mb.
1   ...   407   408   409   410   411   412   413   414   ...   436




Download 2,53 Mb.
Pdf ko'rish