• Tarmoqlar riski
  • Kredit riski
  • Bozor riski
  • Qaytarib olish riski
  • Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet414/436
    Sana05.01.2024
    Hajmi2,53 Mb.
    #130885
    1   ...   410   411   412   413   414   415   416   417   ...   436
    Bog'liq
    Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

    Valuta riski – valuta kurslari o‘zgarishi natijasida valuta qimmatli 
    qog‘ozlariga qilingan qo‘yilmalar bilan bog‘liq bo‘lgan riskdir. 
    Regional risk – bir yoki ikki turdagi mahsulot ishlab chiqarishga 
    ixtisoslashgan hududlar faravonligining shu mahsulotlar narxining 
    o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lgan risk. Mamlakatda hokimiyat krizisi 
    vujudga kelgan paytda regional risklar alohida regionlarning siyosiy va 
    iqtisodiy separatizmiga bog‘liq holda vujudga kelishi mumkin. 
    Tarmoqlar riski – iqtisodiyotda tarmoqlarning o‘ziga xos 
    xususiyatlariga bog‘liq bo‘lgan risk. Shunga ko‘ra barcha tarmoqlarni 
    guruhlarga ajratish mumkin: 
    a) sikllik tebranishlarga ta’sirchan tarmoqlar;
    b) sikllik tebranishlarga kamroq ta’sirchan tarmoqlar; 
    Bundan tashqari tarmoqlarni «o‘lib borryotgan»; «barqaror ishlayot-
    gan»; «tezda o‘sib borayotgan» yosh tarmoqlarga ham bo‘lish mumkin. 
    Kredit riski – qimmatli qog‘ozlarni chiqargan emitent chiqarilgan 
    qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha foizlar yoki asosiy qarzning qaytara-
    olmasligi bilan bog‘liq bo‘lgan risk. 
    Foiz riski – bozordagi stavkalarning o‘zgarishi natijasida investor-
    larning zarar ko‘rishi bilan bog‘liq bo‘lgan risk. Ma’lumki, bozor foiz 
    darajasining pasayishiga olib keladi. 
    Bozor riski – bozor umumiy faoliyatining pasayishi sababli qim-
    matli qog‘ozlar narxining pasayishi natijasida investorlarning zarar 
    ko‘rishi. 
    Mamlakat riski – tarmoqlar riskiga o‘xshash. Shu bilan birgalikda 
    bu riskning o‘zgarishiga korxonaning faoliyati ham ta’sir qiladi. Bunga 
    mos ravishda korxonalar konservativ, agressiv va ularning har ikkalasini 
    birgalikda ko‘radigan «oqilona» korxonalarga bo‘lish mumkin. 
    Qaytarib olish riski – qaytarib olish huquqiga ega bo‘lgan 
    obligatsiyalar bo‘yicha to‘lanadigan foizlar darajasidan oshganligi sa-
    babli emitentning shu obligatsiyani qaytarib olishi natijasida investor-
    larning zarar ko‘rish riski. 
    Qimmatli qog‘ozlar portfelini boshqarish bir-biri bilan bog‘liq 
    bo‘lgan ko‘plab operatsiyalardan iborat bo‘lib, ularning qay biri qachon 
    va qaysi shartlar bilan ishlashi, portfelni kim boshqarishi bilan 
    belgilanadi. Qimmatli qog‘ozlar portfeli uning egasi yoki egasining 
    topshirig‘iga ko‘ra alohida shaxs tomonidan boshqarilishi mumkin. 


    565
    Biz quyida portfelni uning egasi tomonidan boshqarilish jarayonida 
    sodir bo‘ladigan operatsiyalarining asosiylari bilan tanishtirib o‘tamiz. 
    Portfelni uning egasi topshirig‘i bo‘yicha boshqa shaxs boshqarganda 
    ham shu operatsiyalarning aksariyati bajariladi. Boshqarishning ikkala 
    usuli mazmunan bir-biridan keskin farq qilmaydi. Ularning farqi 
    operatsiyalarni amalga oshirish shaklida bo‘ladi. Ya’ni portfel egasi 
    hamma vaqt o‘z nomidan ish ko‘radi, ikkinchi usulda esa alohida shaxs 
    uning topshirig‘i bo‘yicha boshqaruv operatsiyalarini bajaradi.
    Bu operatsiya fond bozori konyunkturasini o‘rganish va prognoz 
    qilish, qonunchilik haqida ma’lumot yig‘ish, qimmatli qog‘ozlar bilan 
    o‘tkaziladigan operatsiyalar bo‘yicha uslubiy va me’yoriy hujjatlar 
    tayyorlash, kasbiy tayyorlash, portfel umumiy strategiyasi va taktikasini 
    ishlab chiqish, portfelni boshqarishni nazorat qilish, qimmatli 
    qog‘ozlarni baholash, dividend siyosatini yaratish va amalga oshirish 
    kabi o‘ta muhim chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Ko‘rinib turibdiki, 
    qimmatli qog‘ozlar portfelini boshqarishni tashkil etish jarayonida bu 
    operatsiya o‘ta muhim ahamiyat kasb etadi. 
    Qimmatli qog‘ozlar bozorini tahlil qilish yuqoridagilar bilan 
    chegaralanib qolmaydi. Portfel holatini u o‘z oldiga qo‘ygan maqsadga 
    erishish, risklar va likvidlik darajasini baholash, xususiylashtirish 

    Download 2,53 Mb.
    1   ...   410   411   412   413   414   415   416   417   ...   436




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish