Quyida qimmatli qog‘ozlar portfeli bilan bog‘liq risklarning asosiy turlari haqida qisqacha so‘z yuritiladi. Kapital risk – qimmatli qog‘ozlarga qo‘yilgan barcha mablag‘lar
uchun umumiy risk bo‘lib, u zarar ko‘rmasdan kapitalni qaytarib olol-
maslik holati bilan belgilanadi. Fondlar bozorida yirik tanazullar ro‘y
bergan paytda (masalan, 1998-yilda Janubiy Koreya, Yaponiya, Rossiya,
Indoneziya, Malayziya va h.k. davlatlarda) kapital risk ruyobga chiqadi.
Qonunchilikda o‘zgarishlar ro‘y berishi bilan bog‘liq risk natijasida
qimmatli qog‘ozlar chiqarish qayta ro‘yxatga olinishi, bekor qilinishi,
uning shartlari tubdan o‘zgarishi mumkin. Natijada emitent va investor
qo‘shimcha xarajatlar qilishi va moddiy yo‘qotishlarga duchor bo‘lishi
mumkin.
Vaqt bilan bog‘liq risk 2-qimmatli qog‘ozni sotib olish yoki sotish
uchun noqulay vaqt tanlangan holatlarda yuz beradi. Qimmatli
qog‘ozlarni sotish yoki sotib olishga mavsumiy (agrar, savdo firmalari
qimmatli qog‘ozlari) yoki qayta ishlab chiqarish sikllarining ta’siri o‘ta
aniq seziladi.
Tanlash riski — qimmatli qog‘ozlarlarning serdaromad va
ishonchli turlarini tanlay olmaslik holati bilan bog‘liq bo‘ladi. Qimmatli
qog‘ozlar investitsion sifatlarini to‘g‘ri baholay olmagan vaziyatlarda
tanlash riski ro‘y beradi.
Likvidlilik riski – qimmatli qog‘ozning investitsion sifatini bahola-
shni o‘zgarishi sharoitida uni sotishdan ko‘rilgan zarar bilan o‘lchanadi.
Inflatsion risk – yuqori inflyatsiya sur’atlari investorning qimmatli
qog‘ozlardan oladigan daromadlari tezroq qadrsizlanish riskidir. Jahon
amaliyotida inflyatsion riskni pasaytirishning juda ko‘p usullari
564
bo‘lishiga qaramasdan inflyatsiyaning yuqori darajadaligi qimmatli
qog‘ozlar bozorini buzib yuborishi allaqachon aniqlangan.
