UMTS (Universal Mobile Telecommunications System)
Mobil Telekommunikatsiyalar Universal Tizimi bo‘lib, u Yevropada
3G texnologiyalarni joriy etish uchun Telekommunikatsiyalar
Standartlari Yevropa Instituti (ETSI) ishlab chiqadigan standartlardan
biri hisoblanadi. Bugungi kunda mobil aloqaning rivojlanishini
aniqlaydigan asosiy omil ovozli telefoniya hisoblanadi. GPRS va
EDGE texnologiyalarning paydo bo‘lishi, keyin esa UMTSga o‘tish
ovozli aloqadan tashqari, ko‘plab qo‘shimcha imkoniyatlarga yo‘l
ochadi. UMTS bu ma’lumotlarni yuqori tezlikli uzatish, Mobil
Internet, Internet, intranet va multimedia asosidagi turli ilovalar
hisoblanadi. UMTS uchun asosiy texnologiya Kod bo‘yicha Ajratishli
Keng plosali Ko‘p stansiyali Ulanish (WCDMA) hisoblanadi. Bu
Telekommunikatsiyalar Standartlari Yevropa Instituti (ETSI) 1998
yilning sentyabrida tanlagan revolyusion radioulanish texnologiyasi
barcha 3G multimediali xizmatlarini ta’minlaydi.
WCDMA/UMTS tizimlari takomillashgan GSM asosiy tarmog‘i
va WCDMA texnologiyasi bo‘yicha radiointerfeysni o‘z ichiga oladi.
Mobil abonent uchun radiokanaldagi uzatish tezligi 2 Mbit/sgacha
etadi. WCDMA 2 GGs chastotalar diapazonida ishlaydigan tizimlarda
foydalanish
uchun
mo‘ljallangan bo‘lib, bu diapazon bu
texnologiyaning barcha afzalliklarini to‘liq darajadan ishlatilishiga
imkon beradi. Masalan, 5 MGs kenglikdagi WCDMA bitta
tashuvchisi 8 kbit/sdan 2 Mbit/sgacha ma’lumotlarni uzatilishi
tezligini talab qiladigan aralash xizmatlarni taqdim etilishini
ta’minlaydi. WCDMA bilan moslashuvchan mobil terminallar esa
95
ITU tavsiyalariga muvofiq birdaniga bir necha xizmatlar bilan ishlay
oladi.
HSAT (1G), (2G, 2.5G) va (3G) avlodlari taqdim etadigan
xizmatlar imkoniyatlarini taqqoslash 2.2-jadvalda keltirilgan.
2.2- jadval
HSAT (1G), (2G, 2.5G) va (3G) avlodlari taqdim etadigan xizmatlar
imkoniyatlarini taqqoslash
Avlod
1G
2G
2.5G
3G
Foydala-
nilgan davri
80-90 yy
2000 y
gacha
2001-2002 yy
2003 illari
Xizmatlar
Telefon
(ma’lu-
motlarni
analog
uzatish)
Telefon
(nutqni
raqamli
uzatish),
Qisqa
elektr
xabar-larni
qabul
qilish-
jo‘natish,
O‘yinlar,
Ovozli
pochta,
Internet
Telefon
Konferensiya-
lar
Davomli elektr
xabarlarni
qabul qilish-
jo‘natish,
Ovozli
tasvirlarni
qabul qilish-
jo‘natish,
Fakslarni
qabul qilish-
jo‘natish,
Ovozli pochta,
Internet,
Mijozning
joylashish
o‘rniga bog‘liq
xizmatlar,
Mobil banking,
Radio/MP3
Pleyer,
Karaoke
Multi-o‘yinlar,
Foto suratga
olish
Telefon (nutqni raqamli
uzatish )
Videotelefon
Konferensiiyalar
Videokonferensiyalar
Elektr xabarlarni qabul
qilish-jo‘natish,
Ovozli tasvirlarni qabul
qilish-jo‘natish,
Fakslarni qabul qilish-
jo‘natish,
Ovozli pochta,
Video pochta
Internet xizmatlarga
yuqori tezlikli ulanish,
Mijozning joylashish
o‘rniga bog‘liq xizmatlar,
Mobil banking,
Radio/MP3 Pleyer,
Karaoke
Multi-o‘yinlar,
TV/Video Pleyer
Olisdan tibbiy
diagnostika, ta’lim olish,
Avtomobil navigatsiyasi,
shahar navigatsiyasi
Video/foto suratga olish
Ma’lu-
motlarni
uzatish
-
9.6 Kbit/s
dan
4.4
Kbit/sgacha
57.6Kbit/sdan
115Kbit/sgacha
144Kbit/sdan
2Mbit/sgacha
96
Uchinchi
avlod
xizmatlari
to‘plamiga
videotelefon,
videokonferensiyalar, video-pochta, Internetga yuqori tezlikli ulanish,
TV/video pleer, olisdan tibbiy diagnostika, o‘qish, avtomobil va
shahar
navigatsiyasi,
video/foto
suratga
olish
qo‘shiladi.
Ma’lumotlarni uzatish tezligi sezilarli ortadi.
|
