11
va qalinligiga ega. Bu jismning tashqi va ichki shaklini aks ettirishni
osonlashtiradi.
Chiziqlar turlari,
ularning uslubi, maqsadi va qalinligi Davlat standarti
tomonidan belgilanadi. Jadval 2 va rasm. 1.3 chiziqlarning asosiy turlarini
ko'rsatadi. Keling, ularni ko'rib chiqaylik.
1.3-rasm
2-jadval
№
Nomlanishi
Tuzilishi
Yo’g’onligi
Qo’llanilishi
1
Asosiy yo’g’on
tutash
chiziq
S
=
0,5–
1,4mm
Ko’rinadigan konturlarni
tasvirlovchi chiziq
2
Ingichka tutash chiziq
S/3 – S/2
O’lcham
va
chiqarish
chiziqlari,
shtrixlash
chiziqlari
3
Shtrix chiziq
S/3 – S/2
Ko’rinmas
konturlarni
tasvirlovchi chiziq
4
Shtrixpunktir
S/3 – S/2
Markaz
va
o’qlarni
belgilovchi chiziq
5
Tutash to’lqinsimon
S/3 – S/2
Uzilish
joylarini
belgilovchi, ko’rinish va
qirqimlarni
cheklovchi
chiziq
12
Asosiy yo’g’on tutash chiziq.
Ushbu chiziq ob'ektning ko'rinadigan
konturining chiziqlarini aks ettirish uchun ishlatiladi. Rasm. 1.3. 1 –
asosiy
yo’g’on tutash chiziq. Yo’g’on tutash chiziqning qalinligi (lar) 0,5 dan 1,4 mm
gacha tanlanadi. Bu chizma o'lchamiga bog'liq.
Ingichka tutash chiziq
. Ushbu chiziq kengaytma va o'lchov chiziqlarini
chizish uchun ishlatiladi. Rasm. 1.3. 2 –Ingichka tutash chiziq.
Ingichka tutash
chiziqning qalinligi s / 3 dan s / 2 gacha tanlanadi.
Shtrix chiziq
. Bunday chiziq ob'ektning ko'rinmas konturining chiziqlarini
tasvirlash uchun ishlatiladi. Rasm. 1.3.
3 - uzuq chiziq. Shtrix chiziq alloxida shtrixlardan iborat. Shtrixlar uzunligi 2 dan
8 mm gacha, orasidagi masofa 1 dan 2 mm gacha tanlanadi (1.4-rasm). Kesilgan
chiziqning qalinligi s / 3 dan s / 2 oralig'ida tanlanadi.
Shtrixpunktir chiziq
. Bunday chiziq markaz va o’q chiziqlarini tasvirlash
uchun ishlatiladi. Rasm. 1.3. 4 - chiziqli nuqta. Chiziq va nuqta chizig'i
uzun va
qisqa chiziqlardan iborat. Shtrixpunktir chiziqning uzunligi 5 dan 30 mm gacha,
uzun chiziqlar orasidagi masofa 3 dan 5 mm gacha tanlanadi (1.4-rasm). Bu
chizma o'lchamiga bog'liq. Shtrixpunktir chiziqning qalinligi s / 3 dan s / 2
oralig'ida tanlanadi.
Shtrixpunktir chizig’i chizma konturidan tashqariga chiqishi kerak, lekin 5 mm
dan oshmasligi kerak (1.5-rasm).
Tutash to'lqinsimon chiziq
. Bunday chiziq tasvirning kesilgan chizig'ini
tasvirlash uchun ishlatiladi. 1.3-rasmda 5-chiziq. Tutash to'lqinsimon chiziq.
To'lqinsimon chiziqning qalinligi s / 3 dan s / 2 gacha tanlanadi.
1.4-rasm 1.5-rasm
13
Bir xil turdagi chiziqlarning qalinligi berilgan
rasmdagi barcha tasvirlar
uchun bir xil bo'lishi kerak.
