Mühazir Arxitektura anlayışı. Fon Neyman prinsipləri. Ehm-lərin inkişаf tаriхi və nəsilləri




Download 3.92 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/99
Sana16.06.2022
Hajmi3.92 Mb.
#23861
TuriMühazirə
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   99
Bog'liq
emeliyyat-sistemleri-ve-komputer-axitekturasi-1

Birinci nəsil (1946-1958) EHM-lərin element bazası elektron vakuum 
lampaları. Passiv elementlər kimi rezistorlardan və kondensatorlardan istifadə 
edilmişdir. Elektron lampaları metal özül üzərində yerləşdirilir, özül özü EHM-in 
korpusuna bağlanır. Elementlər naqillərlə birləşdirilir. Birinci nəslin EHM-ləri 
MESM, BESM, ENİAC (Electronic Numerical İntegrator and Computer) 18000 
elektron lampasından istifadə olunurdu. 
Nəslin əsas xarakteristikası: 
1. Ölçüləri: bu maşınlar iri şkaflardan ibarət idi və 200 m
2
sahə tuturdu, çəkisi 
27 ton. 
2. Sürəti: saniyədə 10-20 min əməliyyat. 
3. İstismarı şox mürəkkəb idi, lampalar tez-tez sıradan çıxırdı. 
Birinci nəsil EHM-lərin yaddaşı maqnit barabanlarında təşkil olunurdu. 
Birinci nəsil hesablama maşınları üçün xarakterik istifadə üsulu maşınla bilavasitə 
mübadilə üsulu olmuşdur. Proqramlar əsasən maşın dilində (əmrlərin ikilik- 
səkkizlik say sistemindəki kodlarından istifadə edərək) yazılırdı. Əsas iş rejimi 

açıq” rejim idi. Bu rejimin mahiyyəti aşağıdakılardan ibarətdir: 
Maşın T müddəti ərzində proqramçı-riyaziyyatçının ixtiyarına verilirdi. 
T=t
1
+t
2
+t

t
1
- müddətində proqramçı idarəetmə pultu arxasında oturub proqramı sazlayırdı. 
Proqramın hissə-hissə icrası mümkün olurdu. Proqram sazlandıqdan sonra 
alqoritmin sazlanması başlanırdı (t
2
müddəti). Nəhayət, alqoritm seçildikdən sonra 
və proqram sazlandıqdan sonra məsələnin özü həll olunurdu(t
3
müddəti). 
downloaded from KitabYurdu.org



Ü
mumiyyətlə, t
1
maşın vaxtı sərfinin 50 %-ə qədərini təşkil edirdi (t
1
+t
2
)>>t
3

Belə maşınlardan biri İBM firmasının laboratoriyasında Hovard Aykenin 
rəhbərliyilə bir qrup alim tərəfindən hazırlandı və onu Mark I adlandırıldı. Mark I 
23 mərtəbəli onluq ədədlər ilə dörd əsas hesab əməliyyatını yerinə yetirirdi, həm də 
xüsusi daxili alqoritmlərin koməyilə triqonometrik və loqarifmik funksiyaları 
hesablaya bilirdi. Maşın yalnız irəliyə tərəf hərəkət edən perfolentdən 

proqramlaşdırılırdı” (perfolentdə də informasiya perfokartda olduğu kimi 
müəyyən yerlərdə deşiklərin açılması ilə kodlaşdırılırdı). Buna görə də dövrlərin 
yerinə yetirilməsi və idarənin geriyə ötürülməsi mümkün deyildi. EHM-in iş rejimi –
birproqramlı. 

Download 3.92 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   99




Download 3.92 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Mühazir Arxitektura anlayışı. Fon Neyman prinsipləri. Ehm-lərin inkişаf tаriхi və nəsilləri

Download 3.92 Mb.
Pdf ko'rish