Lorens çevirmələrindən çıxan nəticələr:
Cismin sürəti υ işıq sürətindən böyük ola bilməz. Həqiqətən  olarsa,  , yəni xəyali olar və  ilə fiziki mənasını itirər.
Əgər  , yəni cismin (maddi nöqtə) o’ x’ y’ z’ sistemindəki sürəti C olarsa, o x y z sistemində də sürət C olacaqdır. ((2) ifadələrdə yoxlamaq olar)
sürəti ilə x oxu istiqamətində hərəkət edən o’ x’ y’z’ koordinatlar sistemində o’ x’ oxu üzərində 1m uzunluqda xətkeşin o x y z sistemindəki uzunluğu, Lorens çevirmələrinə görə:
Yəni xətkeşin uzunluğu  dəfə kiçilir.
Bu nəticələr relyativistik mexanikanın əsaslarını təşkil edir.
Relyativistik mexanikanın elementləri
Relyativistik kütlə.
Kütlə sürətdən asılı olub  kimi dəyişir.
 - cismin sükunətdəki, - isə sürəti ilə hərəkəti zamandakı kütləsidir.
Relyativist impuls.
 (1) və ya 
Bu ifadənin istifadə edilməsi yeni hərəkət tənliyi verir:
 işarə etsək  alarıq və hərəkət tənliyi belə olar:
  (2)
Yəni ümumi halda qüvvə ilə təcilin istiqamətləri eyni deyil.
Relyativist iş və enerji.
Qüvvə yerdəyişmə istiqamətinə paralel və  anında sürət  olduqda qüvvənin işini hesablayaq.
Elementar  yerdəyişməsindəki iş:
 ( )
(1)-dən alırıq  . Onda
 (3)
Inteqrallayıb alarıq:
 (4)
Bu iş cismin (maddi nöqtənin) əldə etdiyi kinetik enerjisinə bərabərdir:
 olarsa  olur.
 olarsa  -dən istifadə edib kinetik enerji üçün alarıq:
 - bu klassik mexanikaya uyğundur.
(4)-dən alınır ki,
 (5)
Burada  -in ölçü vahidi enerji vahidi olduğu Enşteynə sükunət kütləsinin  enerji ilə əlaqəsini söyləməyə gətirmişdir. Ona görə (5) ifadəsi cismin tam (E) enerjisini təyin edir.
(5) ifadəsini başqa şəkildə yazaq.
 (5)
Burada  , sükunət enerjisi,  tam enerjisidir.
(5) ifadəsində (1) ifadəsini nəzərə alaq:
 (6)
(6)-dan çıxan nəticələrə baxaq:
Cisim sükunətdədirsə (P=0)  olur. Yəni sükunətdə olan cisim  (7) sükunət enerjisinə (məxsusi enerji) malikdir.
(7) və (5)-dən alınır ki,  (8), yəni kinetik enerji tam enerji ilə sükunət enerjisinin fərqinə bərabərdir.
 olarsa, E=Pc alınır. Yəni elə fiziki obyektlər var ki, onların sükunət kütləsi olmadığı halda impulsa və enerjiyə malikdirlər, onlar heç bir hesablama sistemində sükunətdə ola bilmir. Belə obyektə misal olaraq fotonları göstərmək olar. Fotonlar işıq sürəti ilə hərəkət edir və  (9) impulsuna malikdir.
|
