Qazlarda elektrik cərəyanı
Qazlar normal şəraitdə neytral atom və molekullardan ibarətdir və ona görə də izolyatordurlar. Qazların elektrik keçiriciliyi onların ionlaşması nəticəsində yaranır(neytral atom və molekullar (+) ionlara çevrilirlər və sərbəst elektronlar yaranır). Qazların ionlaşmasına aşağdakı səbəblər ola bilər: alov, β şüalar, güclü qızdırılma, R şüaları, radioaktiv şüalar və.s.
Ionlaşdırıcı zərrəciyin kinetik enerjisi
 bərabərdir,
- ionlaşma işi, M- atomun kütləsi.
Olduqda biratomlu qazın elektron və ionlarla zərbə ionlaşması baş verir. Zərbə ionlaşmasının baş verməsi üçün, birvalentli ionlar daha böyük sürətləndirici potensiallar fərqi keçməlidir nəinki elektronlar.
Xarici ionlaşdırıcı təsirindən qazda yaranan cərəyana qeyri- müstəqil qaz boşalması deyilir.
I(U) asılığına baxaq:
Ι. Gərginlik U az olduqda Om qanunu ödənir (j ~ E)
- elektron birvalentli ion cütlərinin konsentrasiyasıdır.
ΙΙ. U-nun sonrakı artmasında Om qanunu pozulur və I-in artması azalaraq dayanır (I=const olur).
Vahid zamanda yaranan ionların hamısı cərəyanın yaranmasında iştirak edir və doyma cərəyanı yaranır
burada V- ionizasiya baş verdiyi, yəni elektrodlar arasındakı həcm
q- ionun yükü
n- ionların konsentrasiyası.
Vakuumda elektrik cərəyanı
Metalda elektronun cərəyanına çıxmasına mane olan qüvvələrə qarşı görülən işə elektronun xaricə çıxış işi deyilir. Bu qüvvəıər elektronla metalın ion qüvvəsi arasında cazibə və metalı tərk etmiş və səthinə yaxın olan elektronlar arasındakı dəfetmə qüvvələridir.
Metalı tərk edən elekton metalının səthində iki müxtəlif yüklü təbəqənin (kondensator kimi) yaratdığı  potensiallar fərqini dəf etmiş olur və
 (1)
işini görür.
Metalı tərk edib vakuuma keşmək eçen elektronun görməli olduğu minimum işə çıxış işı deyilir(A).Metallarda çıxış işı bir neçə  təşkil edir və metalın növündən, onun səthinin vəziyyətindən asılı olub temperaturdan asılı deyil.
Közərmiş metalların elektron buraxmasına termoelektron emissiya deyili.
 (2)
və (2)-dən alırıq ki, metalın temperaturu  -ə bərabər olduqda həmin metaldakı sərbəst elektronlar öz kinetik enerjiləri hesabına metalı tərk edə bilər. 
Termodinamikanın emissiyası elektron lampalar və başqa elektron cihazlarda istifadə edirlər.
Diodda termoelektrik cərəyanı  - dan, katodun forması, ölçüləri, çıxış ışı və temperaturundan asılıdır.
 olduqda közərmş katod ətrafında elektron buludu əmələ gəlir. artırmağa başlayandan anod cərəyanı yaradıb artmağa başlayır.  olduqda  olur. Bu  cərəyanına doymuş cərəyanı deyilir. Bu andan katod buraxdığı bütün elektronlar cərəyanda iştirak edir. Buna görə də,  olur.
() qrafikində bu asılılıq Om qanununa tabe olmur və aşağdakı qanunla dəyişir.
 ;
(B- elektronların forması və ölçülərindən asılıdır).
Bu ifadə Boquslavski-Lenqmür düsturu adlanır.
Katodun temperaturu artdıqca ondan xaric olunan elektronların sayı artır, ona görə də doyma cərəyanı da artır. Doyma cərəyanının sıxlığının katodun temperaturundan asılılığı Riçardson düsturu ilə ifadə olunur:
Burada metalın növündən asılı olan kəmiyyətdir.
Mənfi qiymətində dövrədən keçən az qiymətli döstərir ki, termoelektronlar öz  hesabında anoda çatır. Anod () cərəyanı çox kiçik olur və onu nəzərə almırlar.
Elektrik xassələrinə görə vakuum dielektrikdir, çünki vakuumda sərbəst yükdaşıyıcılar yoxdur. Vakuumda elektrik cərəyanı yaratmaq üçün sərbəst yükdaşıyıcıların olması zəruridir. Belə yükdaşıyıcılar termoelektron emissiyası vasitəsi ilə əldə edilir.
| 