|
I BOB. PARALLEL TO’G’RI CHIZIQLAR
|
| bet | 2/13 | | Sana | 30.03.2023 | | Hajmi | 1.17 Mb. | | #47596 |
Bog'liq Individual loyiha ishi (Ikkilik to\'g\'ri chiziq) (1) Таълим йўналиши, Amaliy mashg'ulotlar 1-5 gacha, Uz gilbert, 4-Mavzu Evklid geometriyasini Gilbert aksiomatikasi bo’yicha as, 49-DMTT xarita xisobot, 620-20 K.Temirov, 6-10 (1), mindmeister I BOB. PARALLEL TO’G’RI CHIZIQLAR 1.1. Parallel va perpendikulyar toʻgʻri chiziqlar
Parallel chiziqlar bir-biriga teng joylashgan va hech qanday nuqta ularga tushmaydi. Perpendikulyar chiziqlar esa bir-biriga oʻrtacha oqimli boʻlib, ularga qaramay, oʻzaro qoʻshnilarini hosil qilishadi.
Bundan tashqari, perpendikulyar chiziqlar koordinat sistemasi yordamida yordamchi hisoblanishda juda muhim ahamiyat kasb etadi, chunki ular yordamida x va y oʻqlarning oʻzaro bogʻlanish nuqtalari hisoblanishi mumkin. Parallellik esa koordinat sistemasi yordamida x va y oʻqlarning yonlari bir-biriga teng boʻlgani uchun koordinatalar qoʻshiladi.
To'g'ri chiziqlar koordinat sistemasi yordamida ifodalaydigan x va y o'qlariga ega bo'lgan chiziqlardir. X o'qi asosiylab yana o'ngdan chapga, y o'qi esa yuqoridan pastga o'xshash ravishda asoslangan bo'lib, koordinat sistemasi bo'yicha har bir nuqta bu o'qlar yordamida ifodalaydi.
1.1.1,1-rasm Tekkisliklarning perpendikulyar alomatlari teoremasi.
Parallel chiziqlar bir-biriga teng joylashgan va hech qanday nuqta ularga tushmaydi. Misol uchun, bir avtomobil fabrikasida ko'p avtomobillar bir-biriga parallel ravishda yuritiladi. Bu avtomobillarning jamlanishi ham bir-biriga parallel bo'ladi.
Perpendikulyar chiziqlar esa o'rtacha oqimli bo'lib, bir-biriga 90 darajaga ko'rsatadi. Bu chiziqlar nuqtalar orqali kesishishadi va yana o'zaro qo'shnilarini hosil qiladi. Masalan, bir to'g'ri chiziqni, misol uchun, x o'qi yonida kesib o'tirgan chiziqni y o'qi bilan perpendikulyar ravishda kesishgan chiziqa "ko'paytiruvchi chiziq" deyiladi. Bu kesishuv nuqtasida, koordinatalar x va y o'qlari tomonidan belgilanadi va uning o'lchami, usuli va qiymati topiladi.
Koordinat sistemasi yordamida, perpendikulyar chiziqlar koordinat o'qlaridan foydalanib ifodalangan bo'lishi mumkin. Misol uchun, x va y o'qlarining koordinatalari orqali, x va y o'qlarining kesishuv nuqtasi koordinatalari topiladi. Va bu, matematikda ko'p ishlatiladigan formulalar va yechimlar yordamida hal qilinadi.
Perpendikulyar chiziqlar koordinat sistemasi yordamida yordamchi hisoblanishda, o'zaro bog'liq x va y o'qlarning o'zaro kesishuv nuqtalari aniqlanishi mumkin. Bu esa matematikda ko'p hisob-kitob qilish, fizikda esa qonunlarni tushuntirish va amaliyotda yordam berishda katta ahamiyat kasb etadi.
|
| |
