MUNDARIJA
|
|
Kirish ……………………………………………………………………….
|
|
I
|
УМУМИЙ ҚИСМ…………………………………………………………..
|
|
1.1.
|
“ Buxoro – 6 “ g’o’za navini etishtirish va dastlabki qayta ishlash texnologiyasini ahamiyati …………………………………………
|
|
1.2.
|
Mavzuning dolzarbligi ………………….. ………………….. …………
|
|
1.3.
|
Tadqiqotning maqsadi va vazifalari va uslubiyatlari …………………
|
|
II
|
Tajriba o’tkazilgan xo’jalikning iqlim va tuproq sharoitining umumiy tarifi.……………………………………………
|
|
III
|
Adabiyotlardan to’plangan malumotlar ……………………………
|
|
3.1.
|
“Buxoro – 6” navini kelib chiqishi ……………………………………
|
|
3.2.
|
“Buxoro – 6” navini biologik xususiyatlari ………..………..………..
|
|
3.3.
|
“Buxoro – 6” navini etishtirish va saqlash texnologiyasi.……..……
|
|
IV
|
Asosiy qism…………………………………………………………………
|
|
4.1.
|
“Buxoro – 6” g’o’za navining etishtirishda agrotexnik……………
|
|
4.2.
|
“Buxoro – 6” g’o’za navini saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasi………………………………………………………
|
|
4.3.
|
“Buxoro – 6” g’o’za navini etishtirish saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasini natijalari…………………………………………
|
|
4.4.
|
. “Buxoro – 6” g’o’za navini etishtirish saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasini iqtisodiy samaradorligi………………………
|
|
4.5.
|
“Buxoro – 6” g’o’za navini etishtirishning texnologik Xaritasi……
|
|
V
|
“Buxoro – 6” g’o’za navini etishtirish saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasini atrof muxit muxofazasi …………
|
|
VI.
|
“Buxoro – 6”g’o’za navini etishtirish saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasini mexnat muxofazasi…………………
|
|
VII.
|
Xulosa va takliflar…………………………………………………………
|
|
VIII.
|
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati…………………………………
|
| KIRISH
Ma’lumki so’ngi yillarda mamlakatimizda qishloqda xo’jalik yuritish mexanizmining mutlaqo yangi asoslari, qishloq xo’jaligini moliyaviy ta’millash va sug’urtalash, ishlab chiqarilgan mahsulot va qishloqqa berilgan qishloq xo’jalik texnikasi, yonilg’i, meniral o’g’itlarlar uchun o’zaro xisob-kitobning yangi tizimi ishlab chiqildi va amalga oshirildi.
Qishloq xo’jalik korxonalarining iqtisodiy mustaqilligi kengaydi. Qishloq xo’jaligi mahsulotini sotib olishda shartnomaviy narx tizimi keng qo’llanila boshladi. Qishloq xo’jaligidagi korxonalarga agroserviz xizmati ko’rsatish va ularning moddiy-texnik taminotini ta’millash tizimi takomillashtirilgan. Yer-suv va boshqa manbalardan unumli va oqilona foydalanishning dehqonchilik madaniyatini ko’tarish, fan-texnika madaniyatini ko’tarish, fan-texnika yutuqlari va ilg’or tajribalar asosida ekinlar xosildorligini oshirish, ularning sifatini yaxshilash tadbirlari amalga oshirilmoqda.
“Bizni mana shu yer, mana shu tuproq uning unumdorligini oshirishimiz kerak. Buning uchun esa eng avvalo, sug’oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilashning irrigatsiya ishlarini ustuvor maqsad deb qarashimiz shart. Qishloq xo’jaligining zamonaviy texnologiyasi, texnika va uskunalar bilan ta’millash haqida ularning ishlab chiqarish imkoniyati va sifatini dehqonlarni qoniqtiradigan darajada bo’lishi kerak. Agar lozim bo’lsa ularni texnika, o’g’it va boshqa kerakli jihozlar bilan arzonroq, imtiyozli tarzda ta’millashimiz zarur” deb ta’kidlagan edi. Xurmatli Prezidentimiz I.A.Karimov. Demak qishloq xo’jaligini isloh qilishda avvolo, ana shu yo’nalishlarga e’tibor berishi lozim.
Shu kunlarda mamlakatimizda salkam 96 ming fermer xo’jaliklari paxta xom-ashyosini yetkazishda ishlamoqdalar. Bu qatorida Qashqadaryo viloyati g’o’za ekin maydonlarining asosiy qismini tashkil etgan 20 mingdan ko’p fermer xo’jaliklari mavjud. Ana shu sababli mamlakatimizda fermerlik harakatiga jiddiy e’tibor bilan qaralmoqda. Fermer xo’jaliklari butun respublika va viloyatimiz qishloq xo’jalik sohasini to’liq qamrab olmoqda. Bu albatta taqsinlarga loyiq deb baholanadi.
O’zbekiston Respublikasining Prezidentining “Yerlarning meliorativ xolatini yaxshilash tizimini tubdan takomillashtirish chora tadbirlari to’g’risida” va “Xosildorligi past bo’lgan yerlarda davlat extiyojlari uchun qishloq xo’jaligi mahsulotlari yetishtiruvchi fermer xo’jaliklarini qo’llab-quvatlash chora tadbirlari to’g’risidagi” qarorlari qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishni barqaror rivojlantirishi, yerlarning meliorativ holatini yaxshilash, ularning unumdorligini oshirish va shu asosda qishloq xo’jaligi ekinlari xosildorligini ko’paytirish bilan bir qatorda hosildorligi past bo’lgan yerlarda davlat extiyojlari uchun qishloq xo’jaligi mahsulotlari yetishtiruvchi fermer xo’jaliklarga samarali va amaliy yordam berib moliyaviy qo’llab quvvatlash uchun maqsadli mablag’lar ajratish nazarda tutildi.
Shu kunlardagi dolzarb vazifalardagi biri fermer sifatida faoliyat yuritayotgan turli soha vakillarining dehqonchilik, paxtachilik va o’simlikshunoslik bo’yicha bilim darajasini oshirish, ularga g’o’za navlari, ularga mos keladigan agrotexnologiya, tuproqqa ishlov berish meniral va mahalliy o’g’itlar, g’o’za kaslliklari hashorotlari va ularga qarshi kurashish, tuproq meliorasiya va tuproq unumdorligini o’rganish va tavsiyalar berish uchun malakaviy bitiruv ishini yozdik.
-
“Buxoro 6” g’o’za navini yetishtirish saqlash va dastlab ishlash texnologiyasini ahamiyati.
G’o’za boshqa qishloq xo’jalik ekinlaridan farq qilib, bir yo’la uch turdagi qimmatli mahsulot ya’ni, to’qimachilik uchun xomashyo tola, oziq-ovqat uchun moy, chorva ozuqasi kunjara va sheluxa beradi. G’o’za asosan tola olish uchun ekiladi. Bir tonna xomashyodan o’rtacha 340-350 kg tola, bundan 4200 metr batist yoki 50000 ip o’rami bundan tashqari: momiq 60-65 kg, Chigit 570-580 kg chigitdan esa 100-112 kg yog’, sovun 20 kg kunjara 200-215 kg, sheluxa 180-190 kg 1ga maydondagi 2-4 tonna bo’ladi. Dunyo miqyosida to’qimachilik tolasi ishlab chiqarish paxta ulishiga 50-60% dan ko’prog’i to’g’ri keladi.
Toladan asosan ip yigiriladi, to’qimachlik buyumlari kiyim va gigroskopik paxta tayyorlanadi. Undan aviatsiya, avtomobil, elekt va boshqa sanoatlarda keng foydalaniladi. Toladan porashotlar, baquvvat iplar, kirza shlonglar, qayish, kinorasm plyonkalari, yozuv qog’ozlari kabi ko’plab mahsulotlar tayyorlanadi. Chigitdan presslash yoki ekstraksiya qilish yo’li bilan paxta moyi olinadi. Moyi esa oziq-ovqat va texnik maqsadda ishlatiladi. Undan sovun pishirishda, alif, lak, emal va boshqa xil buyumlar ishlab chiqarishda foydalaniladi. Chigit tarkibida gossipal pigmenti (zaharli organik birikmalar) bo’lib, moy olish jarayonida ajratib olinadi va undan ham har-xil sintetik mahsulotlar ishlab chiqiladi.
Moy ishlab chiqarishdagi qoldiq gidron ham foydalanish uchun xalq xo’jalik tarmoqlariga yuboriladi. Momiq paxta kiyim-kechak, ko’rpa- yostiqdan tashqari suniiy ipak, plastmassa, lak, qog’oz, portlovchi moddalar tayyorlashda sarflanadi. Chigit po’sti (sheluxa) dan va shrotidan chorva uchun ozuqa bo’lishdan tashqari sanoatida potosh, oshlovchi moddalar, spirt, qog’oz-karton va ko’plab boshqa mahsulotlar olinadi. Bargidan 20 xil organik kislotalar, jumladan olma va limon kislota olinadi. Poyasi va chanoqlaridan yoqilg’idan tashqari qurilish materiali sifatida keng foydalaniladi.
Umuman g’o’za qimmatbaho o’simlik bo’lib uning tolasi chigiti va boshqa qismlaridan 200-250 xilga yaqin keng iste’mol mollari va texnikabop mahsulotlar olinadi.
|
