Chastota modulyasiyasi. Chastota modulyasiyasida axborot uzatilayotgan
signalning chastotasida bo’ladi. Har bir K = log
2
M belgini uzatish intervalida
axborotli bit uzatilayotgan S(t), 0 ≤ t < T
s
,signal chastotasida kodlashtiriladi,
natijada uzatilayotgan signal quyidagi ko’rinishda bo’ladi: S
i
(t) = A cos (2π
φ
i
), bu yerda i – log
2
M bitga mos keluvchi i - xabarning indeksi, φ
i
esa i –
tashuvchi chastotaga mos keluvchi faza. Signal fazosidagi tasavvurlar quyidagini
beradi: S
i
(t) = ∑
, bu yerda s
ij
= Aδ(i -j), φ
j
(t) = cos (2πf
i
t + φ
j
), bunda
bazisli funksiya turli tashuvchi chastotalarga mos keladi va har bir vaqt intervalida
faqatgina bitta shunday bazis funksiya uzatiladi.
Bazis funksiya tashuvchi chastotalarning minimal farqida ortogonal
hisoblanadi, ya’ni φ
i
= φ
j
uchun Δf = min
ij
|
| = 0,5 / T
s
va φ
i
≠ φ
j
uchun
esa, Δf =1/ T
s
.
Chastota modulyasiyasida axborot signal chastotasining o’zgarishida bo’lgani
uchun, uzatilayotgan S(t) signal doimiy egiluvchi A ga ega bo’ladi. Bunday signal
uchun quvvat bo’yicha yuqori samaraga ega nochiziqli kuchaytirgichlardan
foydalanish mumkin, bundan kelib chiqib, modulyasiyalangan signal kanallar yoki
apparaturalar hosil qiladigan amplituda bo’yicha buzilishlarga kam ta’sirchan
bo’ladi. 5.22-rasmda belgilarning berilgan ketma-ket davrli, oddiy chastotali
modulyasiyali signalni shakllantiruvchi modulyatorning tuzilishi ko’rsatilgan.
5.22-rasm. Chastotali modulyator.
Qabul qilinayotgan har bir davrdagi belgilarni demodulyasiya qilish 5.23-
rasmda ko’rsatilgan demodulyator yordamida amalga oshiriladi. Rasmda
ko’rsatilgan demodulyatorda j-tashuvchi signal, uzatkichdagi j-tashuvchi
signalning fazasi bilan moslashtirilgan bo’lishi kerak. Bu esa, amplitudali va fazali
modulyasiyadagi kogerent tayanch fazaga talabni eslatadi.
5.23-rasm. chastotali demodulyator
Chastota modulyasiyasidagi muammo bo’lib, turli tashuvchi chastotalar
turlicha fazalarga ega bo’ladilar, ya’ni i ≠ j bo’lganda φ
i
≠ φ
j
, shuning uchun har
bir
T
s
vaqt intervalida uzatilayotgan signalda faza sakrashi kuzatiladi. Bunday
sakrashlar signalning chastota diapazonini sezilarli oshirib yuboradi. Shuning
uchun amaliyotda uzluksiz fazaga ega chastotali modulyasiyalangan signalni
shakllantiruvchi alternativ modulyatordan foydalaniladi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. John Wiley & Sons. Radio-frequencyand microwave communication
circuitss.Inc. Hoboken New Jersey, 2014.
2. A.Goldsmith. Wireless communications.-Stanford University, 2004.
3. B.P.Lathi, Zhi Ding. Modern digital and analog communication systems.-
New York: Oxford University press, 2009.
4. John Wiley & Sons. Antenna Design for Mobile Devices. Pte Ltd. Published
2011.
5. Abduazizov A.A. Elektr aloqa nazariyasi. Darslik. – T.: TATU, 2013, 366 b.
6. Нефедов В.И. «Основы радиоэлектроники» М.: Высшая школа. 2009
|
