|
Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
| bet | 4/5 | | Sana | 20.07.2024 | | Hajmi | 131,5 Kb. | | #268059 | | Turi | Referat |
Bog'liq referat4.Suniy yoritish
Sun’iy yoritish umumiy yoki kombinatsiyalashgan bo‘lishi mumkin. Kombinatsiyalashgan yoritishda umumiy va mahalliy yoritish birgalikda qo‘llaniladi. Umumiy yoritishda xona ichi umumiy chiroqlar yordamida yoritilsa, mahalliy yoritishda esa chiroqlar bevosita ish joyiga yoki ish jihozi oldiga o‘rnatiladi, masalan, ish stoli ustida o‘rnatilgan ko‘chma chiroqlar, stanoklar yoki boshqa ish qurilmalarida o‘rnatiladigan chiroqlar va boshqalar.
Yoritilganlikni me’yorlashni engillatish maqsadida barcha ishlar aniqlilik darajasiga ko‘ra 6 razryadga bo‘lingan: o‘ta yuqori aniqlikdagi ishlar – I razryad; juda yuqori aniqlikdagi ishlar – II razryad; yuqori aniqlikdagi ishlar – III razryad; o‘ta aniqlikdagi ishlar - IV razryad; kam aniqlikdagi ishlar – V razryad; dag‘al ishlar –VI razryad.
Eng yuqori yoritilganlik I razryaddagi ishlar uchun belgilangan bo‘lib 5000 lk. ni tashkil etadi, kichik yoritilganlik esa IV razryaddagi ishlar uchun –75 lk qilib belgilangan. Tashqi muhitda bajariladigan ishlarda ish razryadiga bog‘liq holda yoritilganlik 2 dan 50 lk. gacha bo‘ladi.
Sun'iy yoritish – bu elektr chiroqlar va boshqa texnologiyalar yordamida xonalar, binolar va boshqa joylarni yoritish jarayonidir. Sun'iy yoritish tabiiy yoritish yetarli bo'lmagan paytda yoki kechasi foydalaniladi. Sun'iy yoritishning samaradorligi va sifatiga ko'ra turli xil yoritish tizimlari va chiroqlari mavjud.
Sun'iy Yoritish Turlari
Volframli (lyuminestsent) chiroqlar:
- Afzalliklari: Arzon, ko'kdan sariqgacha bo'lgan yorug'lik chiqaradi.
- Kamchiliklari: Energiya sarfi yuqori, qizib ketadi va qisqa muddat xizmat qiladi.
LED (Light Emitting Diode) chiroqlar:
-Afzalliklari: Energiya tejamkor, uzoq muddat xizmat qiladi, turli ranglarda mavjud.
-Kamchiliklari: Dastlabki narxi nisbatan yuqori.
Gazo razryadli chiroqlar:
- Afzalliklari: Yorqin yorug'lik beradi va uzoq muddat xizmat qiladi.
- Kamchiliklari: Ko'proq energiya sarflaydi, ishga tushishi vaqt talab qiladi.
Fluoresan chiroqlar:
Afzalliklari: Energiya tejamkor, uzoq muddat xizmat qiladi, kamroq qiziydi.
Kamchiliklari: Ba'zi turdagi simobdan foydalanadi, shuning uchun ekologik zarar yetkazishi mumkin.
Sun'iy Yoritish Tizimlari
Umumiy yoritish:
- Barcha maydonni teng yoritish uchun ishlatiladi.
- Ofislar, omborlar va ko'p xonali uylar uchun mos keladi.
Mahalliy yoritish:
- Ma'lum bir joyni yoki ob'ektni yoritish uchun ishlatiladi.
- Ish joylari, o'qish burchaklari va oshxona stolida qo'llaniladi.
Dekorativ yoritish:
- Estetika va atmosfera yaratish uchun ishlatiladi.
- Restoranlar, mehmonxonalar va uy bezaklarida qo'llaniladi.
Xavfsizlik yoritishi:
- Xavfsizlikni ta'minlash uchun yo'laklar, zinapoyalar va tashqi joylarda ishlatiladi.
- Kattaroq yorug'lik kuchiga ega bo'lgan chiroqlar qo'llaniladi.
Sun'iy Yoritish Xususiyatlari
Yorug'lik intensivligi: Ma'lum bir yuzaga tushadigan yorug'lik miqdori (lux).
Rang harorati: Yorug'likning rangi (Kelvin). Issiq yorug'lik 2700-3000 K (sarg'ish), sovuq yorug'lik 5000 K va undan yuqori (ko'k rangda).
Rang qaytish koeffitsienti (CRI): Narsalarning ranglarini qayta ishlab chiqarish qobiliyati. CRI 100 bo'lsa, eng yaxshi rang reproduksiyasini bildiradi.
Yoritish samaradorligi (lm/W): Yoritgichning qancha yorug'lik chiqarishini va qancha energiya sarflanishini bildiradi. Yuqori samaradorlik ko'rsatkichi kamroq energiya bilan ko'proq yorug'lik beradi.
Sun'iy Yoritishni Optimallashtirish
Yorug'lik manbalarini to'g'ri joylashtirish: Chiroqlarni xonaning yoritilishi kerak bo'lgan joylariga to'g'ri joylashtirish.
Yorug'lik quvvatini boshqarish Dimerlar va boshqarish tizimlari yordamida yorug'lik intensivligini sozlash.
Energiya samarador chiroqlarni tanlash: LED va boshqa energiya tejaydigan chiroqlarni ishlatish.
Rang harorati va CRI ni hisobga olish: Xonaning maqsadiga mos keladigan rang harorati va rang qaytish koeffitsienti bilan chiroqlarni tanlash.
Yoritish dizayni: Yorug'likning taqsimoti, soyalar va aks ettirishni hisobga olgan holda dizayn yaratish.
Sun'iy yoritish to'g'ri tanlangan va yaxshi boshqarilgan holda inson salomatligi, qulayligi va xavfsizligini ta'minlashda muhim rol o'ynaydi. To'g'ri yoritish dizayni va texnologiyalaridan foydalanish energiya tejashga va umumiy farovonlikni oshirishga yordam beradi.
Xulosa
To'g'ri yoritish nafaqat insonning ko'rish qobiliyatini oshiradi, balki uning salomatligi, xavfsizligi va umumiy farovonligiga ham katta ta'sir ko'rsatadi. Tabiiy va sun'iy yoritishning afzalliklari va kamchiliklarini hisobga olgan holda, ularni birgalikda qo'llash va optimallashtirish orqali maksimal foyda olish mumkin. Bu esa energiya tejash, qulay muhit yaratish va estetik jihatdan yoqimli makonlar tashkil etishda yordam beradi.
|
| |
