Polispast karraligining tavsiya etilgan qiymatlari
Qo‘sh polispast
|
Yakka polispast
|
yuk ko‘taruvchanlik, T
|
polispast karraligi
|
yuk ko‘taruvchanlik, T
|
polispast karraligi
|
8 gacha
|
2
|
1 gacha
|
1...2
|
10...26
|
2...3
|
1,25...6,3
|
2...3
|
20...32
|
3...4
|
8...16
|
3...4
|
40...50
|
4...5
|
20...32
|
5...6
|
Polispastning karraligi ap qancha katta bo‘lsa, berilgan yukni ko‘tarish uchun lebyodka hosil qilishi zarur bo‘lgan taranglik kuchi 5 shuncha kichik va barabanga o‘ralayotgan arqonning tezligi varq, yukning tezligi vyuk dan shuncha yuqori bo‘ladi, boshqacha aytganda v =a v k va 5 = gyu bo‘ladi, bu yerda: arq p yu гъ ■ ap у
ц — polispastning foydali ish koeffitsienti.
23-rasm, a da yakka polispastning yoyma sxemasi ko‘rsa- tilgan bo‘lib, u ikkita qo‘zg‘almas 1, 4 va ikkita qo‘zg‘aluvchan 2, 3 bloklardan tashkil topgan. Qo‘zg‘almas blokdagi arqon tarmog‘ining kuchi quyidagiga teng bo‘ladi:
50 = 3u, N (22)
0 m
bunda m — yuk osilgan arqonning tarmoqlari soni (23-a, Ъ rasmda m = 4). Yuk ko‘tarilganda arqon tarmoqlarida taranglik har xil bo‘ladi, ya’ni blok tayanchlarida ishqalanish kuchi va arqon bikirligidan ortiqcha qarshilik qo‘shiladi. 5 ni arqonning tarangligi deb olsak:
5max>51>52>53>54.
Polispastdagi alohida arqon tarmog‘ining taranglik kuchi:
(23)
(24)
52 = 51 ■ ^N ■
53 = 52 ■ n= 51 ■ ^2, N/
polispastdagi istalgan tarmoqning tarangligi:
5m = 51-^m’1, N
bunda // — blokning foydali ish koeffitsienti.
Polispastning foydali ish koeffitsienti ^ foydali ishning yuk ko‘tarilganda sarflangan ishga nisbati bo‘yicha aniqlanadi:
Af
*= 1? (25)
bunda A{ — yukni ko‘tarish uchun ketgan foydali ish — A = = ^yukh^ bo‘ladi. U holda arqonning chiquvchi uchini taranglash
36
23-rasm. Polispast sxemasi.
S, va h • a masofaga siljitish uchun sarflangan ish A& = S^ ha bofiladi.
Bularni hisobga olgan holda polispastning foydali ish koeffitsienti quyidagiga teng bo‘ladi:
(26)
_ Gyukh _ Gyukhm 1 _ «-I
^to‘l c . h-m S ■ m ^ ’
^>1 h mt ^s^m mt
bunda sm = —, N . m m
Kuchdan yutish uchun ishlatiladigan polispastdan foyda- langanda, arqon diametrini va barabanda hosil bo‘ladigan burovchi momentni kamaytirish mumkin. Arqon tezligini oshirish elektr dvigatel va baraban orasidagi uzatishlar sonini kamaytirishga va ko‘tarish mexanizmi ogtirligini yengillashti- rishga olib keladi.
9-jadval
|
