|
Namangan Institute of Engineering and Technology
Pdf ko'rish
|
| bet | 105/693 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 15,56 Mb. | | #228860 |
Bog'liq ТўпламNamangan Institute of Engineering and Technology
nammti.uz
10.25.2023
Pg.91
Si
Si
Si
Se
Zn
Si
Zn
Se
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Si
Se
Zn
Zn
Se
Si
Si
Si
Si
Se
Zn
Zn
Se
Si
Si
1-rasm. Kremniy panjarasida Zn
--
Se
++
(A
II
B
VI
) tipidagi binar klasterlardan tarkib topgan
nanoklasterlarning joylashishi
Yangi material asosida yangi turdagi infraqizil va ultrabinafsha nurlar sohasida sezgirligi
oshirilgan quyosh elementilarni olish va parametrlarni o
ʼ
lchash yoritib berilgan. Materialning o
ʼ
ziga
xos tomonlari o
ʼ
rganilib, kelajakda undan infraqizil nur sohasida ishlaydigan o
ʼ
ta sezgir datchiklar va
kremniy asosida yorug
ʼ
lik diodlari yaratish takliflari berilgan. Taklif qilinayotgan material, ya
ʼ
ni
kremniy panjarasida asosida Si
2
A
-
B
+
, Si
2
A
--
B
++
strukturali binar klasterlar hosil qilingan namunalardan
foydalanib laboratoriya quyosh elementilari ishlab chiqildi va tadqiq etildi. Yangi tipdagi quyosh
elementilar quyidagi strukturaga ega bo
ʼ
ladi (1-rasm).
2-rasm. Kremniy asosidagi yangi Si
2
A
III
B
V
, Si
2
A
II
B
VI
strukturali
binar klasterli quyosh elementi
2-rasmning past haroratli diffuziya usulida legirlash yo
ʼ
li bilan Si
2
ZnSe strukturali Binar
klasterlar hosil qilingan materialdan tayyorlangan quyosh elementi bilan tarkibida binar klasterlar
yo
ʼ
q an
ʼ
anaviy diffuziya usulida legirlangan kremniy materialidan yaratilgan quyosh elementilarning
salt kuchlanish (U
sk
) va qisqa tutashuv tok (I
qqt
) qiymatining infraqizil to
ʼ
lqin energiyasiga bog
ʼ
liqlik
spektral xarakteristikasi keltirilgan. Tajriba natijalari shuni ko
ʼ
rsatadiki, Binar klasterlar strukturaga
ega materiallar asosida tayyorlangan quyosh elementilarning infraqizil nurlarni sezish bo
ʼ
sag
ʼ
aviy
qiymati ham tok ham kuchlanish uchun kichik qiymatni 0,4 eV ni tashkil etadi. An
ʼ
anaviy diffuziya
usulida legirlangan kremniy materialidan yaratilgan quyosh elementilar uchun bu qiymat 0,9 eV ga
teng. Shunday qilib, binar klasterlar strukturaga ega quyosh elementilarning infraqizil sohada
sezgirlik darajasi mavjud quyosh elementilar bilan solishtirilganda o
ʼ
rtacha 2,5 marta yuqori ekanligi
aniqlandi.
n
+
qatlam
p qatlam
(подложка)
Pastki metall
|
| |
