buyumli (agregatli) kooperativlashish

Download 4,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	60/175
Sana	24.05.2024
Hajmi	4,58 Mb.
	#252719

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 175

Bog'liq
Korxonalar iqtisodiyoti va menejmenti-ASHUROVA N.B

buyumli (agregatli) kooperativlashish
-mashina va asbob-uskunalar ishlab
chiqaruvchi bosh korxonada turli (elektradvigatellar, nasoslar, generatorlar va
boshqa) buyumlarni yetkazib beruvchi korxonalarning faoliyatlarini ifodalaydi.

texnologik kooperativlashish
-bir korxona ikkinchisiga ma’lum
yarimfabrikatlar yoki alohida jarayonlar yirik qurilmalar, bolg’alovchi qismlarni,
to’qimachilik korxonalari uchun ip yetkazib berishni bajarishini ifodalaydi.
Kooperativlashning bu turlari ishlab chiqarishni ixtisoslashning iqtisodiy
afzalliklaridan foydalanishga imkon beradi. Kooperativlashish darajasi turli
ko’rsatkichlarda ifodalanadi.

texnologik kooperativlashtirish bosh korxonada ishlab chiqarilgach yarim
tayyor mahsulotlar bilan ta’minlab turish demakdir.
Ishlab chiqarish korxonalarini ixtisoslashtirish va kooperativlashtirishning
samardorligini aniqlashda quyidagi ko’rsatkichlardan foydalaniladi:

asosiy fondlar birligiga to’g’ri keluvchi mahsulot miqdori;

mehnat unumdorligining o’sishi;

mahsulotning tannarxi;

mahsulot birligiga sarflanadigan kapital mablag’larning kamayishi;

aylanma mablag’larni ishlab chiqarishdagi aylanish tezligi;

mahsulotni iste’molchilarga yetkazish bo’yicha xarajatlarning kamayishi;

mahsulot sifatining yaxshilanishi;
Ixtisoslashtirish
va
kooperativlashtirishning
samaradorligini
umumlashtiruvchi ko’rsatkich – sanoat ishlab chiqarishni ixtisoslashtirishgacha
hamda
kooperativlashtirishgacha
qilingan
xarajatlar
miqdorini
ixtisoslashtirilgandan so’ng kamayishidir. Mahsulot tannarxining kamayishini
hisoblashda ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish va kooperativlashtirishdan oldin

112
hamda keyin materiallarni, yarimfabrikatlarni va tayyor mahsulotlarni tashish,
ayniqsa, xarajatlarining o’zgarish miqdoriga e’tibor beriladi.
Korxonalarni kooperatsiyalashuvini xarakterlovchi ko’rsatkichlar:

Ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxida butlovchi materiallar, yarim
fabrikatlar ulushi;

Ushbu korxona qoshida kooperatsiyalashgan korxonalar soni;

Тashqariga tayyorlanayotgan mahsulotlar umumiy hajmida yarim
fabrikatlar ulushi;

Kooperatsiyalashuv darajasi

Download 4,58 Mb.

1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 ... 175

Download 4,58 Mb.

Pdf ko'rish