r
-qatlam sharoitida suyuqlikning zichligi, kg/m
3
.
g-erkin tushish tezlanishi m/s
2
.
Ko’plab tekshirishlar natijasi shuni ko’rsatadiki,
har-xil konda qatlam
bosimining gidrostatik bosimdan
chetlanish koeffisienti
a
=0,8 dan 1,2 gacha
o’zgaradi. Agar qatlam har tomonlama o’tkazmas qatlamlar
bilan chegaralangan
bo’lsa,
a
=1 deb olinadi. Qatlam bosimi chuqurlik
manometrlar yordamida
aniqlanadi.
Agar quduqning quvur ortki qismida gaz
syukliqni ko’taruvchi quvurning yuqori qismiga siqib turganligi aniqlansa,
u holda qatlam bosimi quyidagi formula bilan aniqlanadi.
(1.2)
bu erda: R
k
-quvur ortki qismidagi bosim N/m
2
.
e=2,718.
r
2
-gazning suvga nisbatan zichligi.
L-ko’taruvchi quvur uzunligi, m.
Z-gazning siqiluvchanlik koeffisienti.
T
o’r
-quvur ortki qismidagi gazning o’rtacha harorati,
0
K.
Agar ko’taruvchi quvur quduqda o’rnatilgan filьtrning o’rtasidan
masofada o’rnatilgan bo’lsa, hisob natijasida
oldingan bosimga etishmagan
bosimni topib qo’shishimiz kerak. U qo’yidagicha topiladi.
(1.3)
Qatlamning xar-xil nuqtasida bosim har-xil bo’lib, bundan tashqari quduq
alьtitudasi ham bir xil bo’lmaydi. SHuning uchun keltirilgan bosim tushunchasidan
foydalanib, unda qandaydir gorizontal yuzaga nisbatan o’lchab olinadi.
SHartli
ravishda har qanday gorzontal yuzani olishimiz mumkin, misol dengiz sathi yoki
suv-neft (neft-gaz) chegarasining boshlang’ich holati.
Keltirilgan bosimni qo’yidagicha hisoblash mumkin.
(1.4)
