|
www.scientificprogress.uzBog'liq neft-va-gaz-zaxiralari-va-resurslarini-baholash Tikuvchilik fanidan 150 talik test, mustaqil ish, Matematik mantiq va algoritmlar nazariyasi elementlari A Yunusov, 123 Mardiyev Muhammad , MARDIYEV MUHAMMAD, O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’limi vazirligi, 4 variant, asosiylarga kvadrat tenglama, 9-chapter-3-1-var, Презентация1, Abduxalilova Ma\'mura, 5-LABARATORIYA ISHI, 4-6-5-LABARATORIYA ISHLARI, Tarmoq xavfsizligiwww.scientificprogress.uz
Page 327
Neft va gaz resurslari asoslanganlik darajasiga ko’ra istiqbolli – С3 toifa va
bashoratlangan – D1 va D2 toifa turlarga ajratiladi. Neft, gaz, kondensat va ular
tarkibidagi sanoat ahamiyatiga ega bo’lgan komponentlar zaxiralari xalq xo’jaligi
ahamiyatiga ko’ra alohida hisoblanadigan va qayd qilinadigan ikki guruhga bo’linadi:
Balans - hozirgi kunda ishga tushirish iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq bo’lgan
konlarning zaxiralari. Balansdan tashqari – ishga tushirish hozirgi kunda iqtisodiy
jihatdan maqsadga muvofiq bo’lmagan yoki texnik va texnologik nuqtai nazardan
imkoni bo’lmagan, lekin kelajakda balans zaxiralarga o’tkazilishi mumkin bo’lgan
konlarning zaxiralaridir. Balans zaxiralar ichida olinadigan zaxiralar hisoblanadi.
Olinadigan zaxiralar – zamonaviy texnik vositalar va qazib chiqarish texnologiyasidan
xarajatlarning yo’l qo’yilgan darajasini hisobga olgan holda oqilona foydalanilganda va
atrof muhit va yer osti muhofazasi talablariga rioya qilgan holda yer bag’ridan qazib
chiqariladigan balans zaxiralarning bir qismidir. Qo’riqxonalar, suv havzalari, aholi
punktlari, inshoatlar, qishloq xo’jaligi obyektlari, tarixiy va madaniy yodgorliklar
chegarasida joylashgan neft va gaz konlarining zaxiralari obyektlarni ko’chirishga
sarflanadigan xarajatlar yoki konlarni ishlatishning maxsus usullaridan foydalanishga
sarflanadigan xarajatlarning texnik-iqtisodiy hisoblariga asoslanib balans yoki
balansdan tashqari zaxiralarga kiritiladi. Zaxiralar qanchalik o’rganilganligiga qarab
quyidagi toifalarga bo’linadi: A toifa – uyumning turi, shakli va o’lchamlarini, samarali
neft va gazga to’yingan qalinligi, kollektorning turi, kollektorlik xossalarini o’zgarish
xarakteri, mahsuldor qatamlarning neft va gazga to’yinganligi, neft, gaz va
kondensatning tarkibi va xossalari hamda uyumni ishlatish sharoitlari bilan bog’liq
bo’lgan asosiy xususiyatlarini (ishlash rejimi, quduqlarning mahsuldorligi, neft, gaz va
kondensatning debiti, gidroo’tkazuvchanligi va boshqalar) to’liq aniqlashni
taminlaydigan mukammal o’rganilgan uyumlarning (uni bir qismining) zaxiralari. А
toifa zaxiralar neft yoki gaz konini taqdiqlangan ishlatish loyihasiga muvofiq
burg’ilangan uyum (uning bir qismi) bo’yicha hisoblanadi. В toifa – neftgazliligi
quduqlarda turli gipsometrik ko’rsatkichlarda neft yoki gazning sanoat ahamiyatidagi
oqimlari olinishi asosida aniqlangan uyumlarning (uni bir qismining) zaxiralari.
Uyumning turi, shakli va o’lchamlarini, samarali neft va gazga to’yingan qalinligi,
kollektorning turi, kollektorlik xossalarini o’zgarish xarakteri, mahsuldor qatamlarning
neft va gazga to’yinganligi, neft, gaz va kondensatning qatlamdagi va standart
sharoitdagi tarkibi va xossalari va boshqa parametrlari hamda uyumni ishlatish
sharoitlari bilan bog’liq bo’lgan asosiy xususiyatlari uyumni ishlatish loyihasini tuzish
uchun yetarli darajada o’rganilgan. В toifa zaxiralar neft konini ishlatishning
tasdiqlangan texnologik sxemasi yoki gaz konini ishlatishning tasdiqlangan sanoat-
sinov loyihasiga muvofiq burg’ilangan uyum (uning bir qismi) bo’yicha hisoblanadi. С1
toifa – neftgazliligi quduqlarda turli gipsometrik ko’rsatkichlarda neft yoki gazning
sanoat ahamiyatidagi oqimlari olinishi va sinalmagan quduqlarda geologik va geofizik
SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2 ǀ ISSUE 6 ǀ 2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
|
| |
