166
Mexanik aralashmalar miqdori, %
0,1
0,15
1,0
2,5
2,5
Suv miqdori, %
1,0
1,0
2,0
2,0
1,0
Oltingugurt miqdori,
2,0
0,8
-
-
-
Kam oltingugurtlida
-
-
0,5
0,5
0,5
Oltingugurtlida
-
-
2,0
2,0
2,0
Yuqori oltingugurtlida
-
-
3,5
3,5
3,5
Yopiq tigelda alangalanish
harorati,
0
C
80
90
-
-
-
ochiq tigelda alangalanish harorati,
0
C
-
-
90
110
140
qotish harorati,
0
C
-5
-8
10
25
36
yuqori parafinli neftlardan olingan
yoqilg‘i uchun qotish harorati,
0
C
-
-
25
42
42
40- yoqish
mazuti - kemalarning bug‘ – turbina qurilmalarida qo‘llaniladi.
100 va 200 esa ishlab chiqarish pechlarida statsionar qozon qurilmalarida
qo‘llaniladi. Yoqish mazutlari og‘ir kreking qoldiq va to‘g‘ri haydalgan
mazutlar aralashmasidan iborat.
Mazutning yonishi natijasida qozondevorlarida
qiyin tozalanadigan
qurulmalar hosil bo‘ladi. Qurulmalarning ajralishi qozon qurilmalarining issiqlik
berishini buzadi, foydali ish koeffisiyenti (FIK) ni pasaytiradi. Undan tashqari
qozonmetal
devorida
yuqori
termik
kuchlanishni
keltirib
chiqaradi.
Qozonyoqilg‘isi tarkibida qurum hosil qiluvchi moddalar qancha ko‘p bo‘lsa
qozonqurilmalarining ishlashi buzilishi kuzatiladi. Flot mazutlarining zichligi
0,1%, yonish mazutlarining zichlig 0,15-0,30% dan oshmasligi kerak.
Qozon
yoqilg‘ilarining korrozion agressivligi ular tarkibidagi oltingugurt va
vanadiyning umumiy miqdoriga bog‘liq. Mazut tarkibida oltingugurtli
moddalarning
yonish
mahsulotlari
yoqilg‘ini
yonish
mahsulotlari
kondensatsiyalanishi sovuq joyda korroziya keltirib chiqaradi. Vanadiyli
korroziya qozonllarning metallarini yuqori
haroratda qiziydigan metall
yuzalarida kuzatishi mumkin. Qozon yoqilg‘ilarida vanadiyning miqdori 0,03-
0,02% ni tashkil etadi.
Qozon
yoqilg‘ilari tarkibida smolali moddalar miqdori
ko‘p, ular suv va mexanik aralashmalar bilan aralashganda turg‘un emulsiyalar
hosil qiladi. Bunday emulsiyalar yoqilg‘i ta’minlash tizimini to‘sib qo‘yib,
167
filtrlarni ishdan chiqaradi. Mazutni o‘tkir bug‘ bilan qizdirganda turg‘un
emulsiyalar hosil qiladi. Bunday emulsiyalarni barqarorlashtiruvchi sifatida
mazut tarkibida 10% gacha bo‘lgan asfaltenlar xizmat qiladi.
Oltingugurtli
mazutlar asosan kreking mahsulotlarida turg‘un va qiyin eriydigan emulsiyalar
hosil bo‘ladi.
Qozon yoqilg‘ilaridan suvni ajratish uchun uni 100 -140
0
C gacha
qizdiriladi. Yoqilg‘idagi suvli emulsiyalarni
buzishning yaxshi usuli
deemulgatorlarni qo‘llashdir. Qozon yoqilg‘ilari deemulgatorlari sifatida yog‘
kislotalari, fenollar (OP-7 va OP-10), natriy sulfokislotalaridan foydalaniladi.
Deemulgatorlarni zavodlarda qo‘llash yaxshi samara beradi.
