Rasm 32. Qiya tekislikda xarakatlanayotgan suyuqlikdagi zarrachaga ta’sir kilayotgan kuchlar sxemasi
Bir maromda oqayotgan oqimda kuchlar bir-biriga tenglashadi:
Zarrachani tezligi
(41)
qiymat
ya’ni, zarrchacha erkin tushish tezligining kvadratiga teng.
Agar, apparat qiyaligi 6o bo‘lsa, u xolda sin0; cos 1 bo‘ladi va deb qabul qilsak (0 -suyuqlikda erkin tushayotgan zarrachaga ko‘rsatilayotgan qarshilik koeffitsienti), u xolda
(42) bo‘ladi.
Bu tenglamadan, agar, 0 ver bo‘lsa zarrchacha dumalab yoki sirg‘anib xarakatlanadi, agar 0 <ver bo‘lsa zarrcha suv oqimida muallaq suzib ketishi mumkin.
Qiya oqim usul bilan minerallarni saralashda og‘ir zarrachalar uchun 0 ver bo‘lishini ta’minlash kerak.
Oqimning ko‘taruvchanlik qobiliyati
Qiya oqimda zarrachaga ta’sir qilayotgan kuchlar sxemasidan ko‘rinib turibdiki, agar R0 R zarracha yuqoriga qarab, agar, RV RT bo‘lsa dumalab yoki sirg‘anib pastga qarab xarakatlanadi.
Rasm 33. Ko‘tarish kuchini paydo bo‘lishi
Ko‘tarish kuchini paydo bo‘lish sabablaridan biri, oqimning zarrachaga ko‘rsatayotgan gidrodinamik bosim qarshiligidir (R). Buni ikkiga bo‘lish mumkin. Zarrachaning oldindan ta’sir qilayotgan bosim (Rn) va ko‘tarish kuchi (Rn) (1.16 - rasm).
Bu kuchlarni
tenglamalar bilan aniqlash mumkin.
Bu erda: l va n - qarshilik koeffitsentlari;
Fl va Fn - tekislik maydoni;
d - zarracha diametriga teng balandlikdagi oqim tezligi.
= 450 bo‘lganda, plastinka uchun ko‘tarish kuchi maksimal qiymatini oladi. Ko‘tarish kuchini paydo bo‘lishiga YAna bir sabab, oqimni turbulizatsiyalantirishdir (pulsatsiyalantirishdir). Oqimda mayda va yirik quyun xarakatlarni paydo bo‘lishi zarrachani yuqoriga qarab xarakatlanishiga sabab bo‘ladi. Quyun xosil bo‘lishdan paydo bo‘lgan ko‘tarish kuchi, N.E.Jukovskiy teoremasiga binoan
Tenglamasi bilan ifodalanadi.
Bu erda: S = r - suyuqlikning o‘z o‘ki atrofida aylanma xarakat tezligi.
Bundan tashqari, ko‘tarish kuchi paydo bo‘lishga, Qatlam tubiga cho‘kib qolgan zarrachalar orasidan suvni sizib ko‘tarilishi, quyunni paydo bo‘lishi va so‘nishi, zarrachalarni o‘zaro to‘qnashishi va boshqa xodisalar sabab bo‘lishi mumkin.
|
