Xususiy metodika
Texnologiya ta'limi o‟qitish metodikasi fani va uning vazifasi: Texnologiya
ta'limi o‘qitish metodikasi fanining mazmuni va fanning oldiga qo‘yilgan
maqsad va vazifalar. «Ta'lim to‘g'risidagi» qonun va «Kadrlar tayyorlash
milliy dasturi»da mehnat ta'limiga oid g'oyalaming aks ettirilishi. Buyuk
mutafakkirlaming texnologiya ta'limiga oid fikrlari.
Maktab o‟quv rejasida texnologiya ta'limi, fanining qo‟yilishi, uning tarixiy
213
taraqqiyoti: Maktab o‘quv rejasining mazmuni. Texnologiya ta'limi
darslarining o‘quv rejadagi o‘mi. Maktab o‘quv rejasi bilan tanishtirish. O‘rta
Osiyoda texnologiya ta'limining tarkib topishi. Maktab islohotida texnologiya
ta'limi fanining vazifalari. Texnologiya ta'limining mazmuni, yo‘nalishlar
bo‘yicha o‘qitishga qo‘yiladigan talablar.
1-9 sinflarda tenologiya ta'limi, kasb tanlashga yo‟llash mazmuni: Dastur
mazmuni va uning yo‘nalishlari. 1-4 sinf o‘quvchilarini tayyorgarlik darajasiga
qo‘yiladigan zaruriy talablar. 5-7 sinflarda umumiy mehnat tayyorgarligi. 8-9
sinf kasbiy tayyorgarlik mazmuni. Akademik litsey va kasb- hunar kollejlariga
kirish uchun tayyorgarlik.
“Texnologiya va dizayn” yo‟nalishi mazmuni, o‟quvchilar egallaashlari
lozim bo‟lgan bilim, ko‟nikma va malakalar: Yog'ochga ishlov berish
texnologiyasi (materialshunoslik, asbob-uskunalar va moslamalar, mashg‘ulotlar
ishlab chiqarish). Metallga ishlov berish texnologiyasi (materialshunoslik,
asbob-uskunalar va moslamalar). Uy-ro‘zg'or buyumlarini ta'mirlash.
Elektrotexnika ishlari.
“Servis xizmati” yo‟nalishi mazmuni, o‟quvchilar egallashlari lozim
bo‟lgan bilim, ko‟nikma va malakalar: Pazandachilik asoslari (oziq-ovqat
mahsulotlari, asbob-uskunalar va moslamalar, taom tayyorlash texnologiyasi).
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi (materialshunoslik, asbob-uskunalar va
moslamalar, mahsulotlar ishlab chiqarish texnologiyasi). Buyumlarini ta'mirlash.
Texnologiya ta'limi darslarini rejalashtirish: Rejalashtirishning maqsadi va
vazifalari. Taqvimiy mavzuli reja. Dars rejasi va uning konspekti. Texnologiya
ta'limida rejalashtiruvchi hujjatlar. O‘quv ustaxonalarida yasaladigan buyumlar
ro‘yxati. Fanlarning o‘zaro bog'lanish jadvali.
Texnologiya ta'limi o‟quv jarayonida ta'lim vositalaridan foydalanish
metodikasi: Ko‘rgazmalilik didaktik tamoyiilari asosida. Zamonaviy ta'lim
vositalarining turlari va tavsifi. Ta'lim vositalarining rivojlanish istiqbollari.
Elektron axborot ta‘lim resurslaridan foydalanish.
Mehnat jarayonining tahlili va didaktik tushunchalar: Mehnat jarayonining
tahlili. Bilim, ko‘nikma, malaka, kasb, ixtisoslik; mehnat jarayoni,
texnologikjarayon.
Texnologiya ta'limini tashkil qilishning didaktik tizimlari: Ta‘limning
didaktik tizimi haqida umumiy tushuncha Buyum tizimi. Operatsiya tizimi.
Operatsiya buyum tizimi. Operatsion kompleks tizimi. Motorli mashq tizimi.
Konstruktsion texnologik tizim.
Texnologiya ta'limi darslarida amaliy darslarni tashkil qilish metodikasi:
Amaliy darsga tayyorgarlik. Joriy, oraliq va yakuniy yo‘riqnomalami o‘tkazish
tartibi. Dars jarayonida o‘qituvchining vazifasi. Xavfsizlik texnikasi qoidalariga
e'tibor. Darsni yakunlash.
Xalq hunarmandchiligi texnologiyasini o‟qitishni tashkil qilish: Xalq
hunarmandchiligida ishlatiladigan materiallami o‘rgatish metodikasi. Xalq
hunarmandchiligida ishlatiladigan asbob - uskunalar. Xalq hunarmandchiligi
usullarini o‘rgatish va buyum tayyorlash.
214
Yo„nalishIar bo„yicha materialshunoslik bo„limini o‟qitish metodikasi:
―Servis xizmati‖ yo‘nalishi bo'yicha materialshunoslik bo‗limini o‘qitish
metodikasi. ―Texnologiya va dizayn‖ yo‘nalishi bo‗yicha materialshunoslik
bo‗limini o‘qitish metodikasi. Materiallaming olinishi, Materiallaming xossalari,
materiallaming xususiyatlarini o‗qitish metodikasi.
Texnologiya ta'limi o‟qituvchisining darsga va o‟quv yiliga tayyorgarligi:
Texnologiya ta'limi o‘qituvchisining darsga va o‘quv yiliga tayyorgarligi.
Kasbkorlik sifatlari. Asbob-uskimalami ishga sozlash. Xom ashyo va namuna
tayyorlash. Ko‘rgazmali qurollar, texnik vositalar. O‘qituvchining shaxsiy
fazilatlari.
O‟quv ustaxonasini tashkil etish va jihozlash: Mehnatni ilmiy tashkil etish.
O‘qituvchining ish o‘mi. O‘quvchining ish o‘mi. Asbob-uskuna va
moslamalar. Sanitariya-gigiena va texnika xavfsizligi talablari.
Texnologiya ta'limida baholash mezonlari: Texnologiya ta'limida, baholash
turlari. Texnologiya ta'limi darslari jarayonida o‘quvchilami bilim, ko‘nikma
va malakalami baholash mezoni. Baholashni ob'ektivligi va differentsialligi.
Texnologiya ta'limi darslarida baho turlari (amaliy, nazariy). Baholashda
hisobga olinadigan omillar. Reyting tizimi asosida baholash.
Texnologiya ta‟limida didaktik va tarqatma materiallarni tayyorlash:
Didaktik va tarqatma materiallarga qo‗yiladigan talablar. Test savollarini
tayyorlashga qo‗yiladigan talablar. Ko'rgazmali qurollarni tayyorlashga
qo‘yiladigan talablar. Power Point dasturida taqdimot tayyorlash.
Texnologiya ta'limiga, oid metodik ishlar: Umumiy o‘rta ta'lim tizimida
texnologiya ta'limi fani bo‘yicha metodik xizmatni tashkil qilish va amalga
oshirish tizimi. Metodik ishlami tashkil qilish shakllari, mazmuni. Metodik
ishlami boshqarish tizimi.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishlarni tashkil etish: Maktab sharoitida
to‘garaklar tashkil qilish. Sinflar, maktablar, tumanlararo ko‘rgazmalarni tashkil
qitish metodikasi. Maktabdan tashqari to‘garaklarga jalb qilish. Fan
olimpiadalariga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish.
Texnologiya ta'limi dars jarayonida tarbiya: Mehnat tarbiyasi. Axloqiy
tarbiya. Iqtisodiy tarbiya. Ekologik tarbiya.Estetik tarbiya.
Texnologiya ta'limida ilmiy tadqiqot metodlari: Texnologiya ta'limida ilmiy
tadqiqot metodlari: kuzatish; suhbat, pedagogik ekskursiya, maktab hujjatlari
va o‘quvchilar bajaradigan ishlami o‘rganish, laboratoriya eksperimenti,
matematik tadqiqot.
Texnologiya
ta'limida ekskursiyalarni amalga oshirish metodikasi:
Texnologiya ta'limida ekskursiyalamini amalga oshirish metodikasi.
Ekskursiyaning maqsad va vazifalari Ekskursiya ob'ektini tanlash.
Ekskursiyaga tayyorgarlik. Ekskursiyani o‘tkazish. Ekskursiyani yakunlash.
Umumiy o ‟rta ta‟lim maktablarida to„garaklarni rejalashtirish va
tashkillashtirish: To'garak mashg‘ulotining rejasini tuzish. To'garak
qatnashchilarining faolligini oshirish yo‗llari. Ommaviy tadbirlami
tashkillashtirish. 0‗quvchilar ishlab chiqargan mahsulotlar ko‗rgazmalari.
215
Texnologiya ta'limida yo‟nalishlar bo‟yicha o ‟qitishning o ‟ziga xos
xususiyatlari: ―Servis xizmati‖ yo‘nalishi bo‗yicha o‘qitishning o‘ziga xos
xususiyatlari. ―Texnologiya va dizayn‖ yo‘nalishi bo‗yicha o‘qitishning o‘ziga
xos xususiyatlari. ―Qishloq xo‗jaligi asoslari‖ yo‘nalishi bo‗yicha o‘qitishning
o‘ziga xos xususiyatlari.
Texnologiya
ta'limida yangi pedagogik texnologiyalarni qo‟llash:
Texnologiya ta'limi darslarida interaktiv usullami qo‘llash. Texnologiya ta'limi
darslarida muammoli vaziyat, aqliy xujum, klaster usullarini qo‘llash.
Texnologiya ta'limida ta‟til kunlarida mehnat amaliyotini tashkil etish:
Texnologiya ta'limida mehnat amaliyotini tashkil etish tartibi. 5-6 sinflarda
yo‘nalishlar bo‘yicha mehnat amaliyotini tashkil etish. 7-8 sinflarda yo‘nalishlar
bo‘yicha mehnat amaliyotini tashkil etish.
Texnologiya ta‟limi o „qituvchisiga qo„yiladigan talablar: Texnologiya
ta‘limi o‗qituvchisiga qo‗yiladigan talablar. Texnologiya ta‘limi
o‗qituvchisining kasbiy kompetentligi.
Texnologiya ta‟limida metod birlashmalar faoliyatini tashkil qilish:
Texnologiya ta‘limida metodik ishlami tashkil qilish strukturasi. Metod
birlashmalar va ulaming faoliyati. Ilg'or pedagogik tajribalami o'rganish va
ommalashtirish (Mahorat maktablari). 0‗qituvchining jamoaviy uslubiy ishlari.
Ochiq darslar va ularni o‗tkazish.
Kurs va bitiruv malakaviy ishlari mavzularini tanlash, tayyorlashga
qo‟yiladigan talablar: Kurs va bitiruv malakaviy ishlari mavzularini tanlash,
tayyorlashga qo‘yiladigan talablar. Kurs ishini bajarish ketma-ketligi. Bitiruv
malakaviy ish mazmuni va unda qo‘yiladigan muammolami hal qilish metodikasi.
Pedagogik amaliyotga qo‟yiladigan metodik talablar: Pedagogik
amaliyotning maqsadi va vazifalari. Pedagogik amaliyot turlari: passiv, aktiv,
tanishuv va uzluksiz. Pedagogik amaliyot jarayonida tayyorlanadigan hujjatlar.
Amaliyotchi talabaning shaxsiy ish rejasi.Ko‘rgazmali qurollar tayyorlash.
Amaliyotni yakunlashga qo‘yiladigan talablar.
Texnologiya ta‘limini o ‗rta maxsus ta‘lim va oliy ta‘lim bilan integratsiyalash:
Umum o‘rta ta‘lim maktablarining o‗rta maxsus kasb-hunar ta‘limi bilan
integratsiyalash. 0‗rta maxsus kasb-hunar ta‘limini oliy ta‘lim bilan
integratsiyalash. Integratsiyalash j arayoni.
| 