O c h I q kon ishlari t e X n o L o g I y a s I, m e X a n I z a t s I y a s I va

Karyer bortining maksimal darajada mumkin bo’lgan qiyalik burchagi 
xavfsizlik faktori b o ’yicha asosan, bortda joylashgan tog’ jinsining bir jinsliligi 
va fizik-texnik xarakteristikasiga bog’liq bo’ladi. Chuqurlikning oshishi bilan 
karyer bortining turg’unligi o ’zgaradi. Hisoblash yo’li bilan aniqlangan karyer 
bortining qiyalik burchagi taxminiy bo’ladi va kon ishlarini olib borish vaqtida 
aniqlanadi. Taxminiy hisoblashda Giproruda m a’lumotlaridan foydalanish 
mumkin (jadv. 1.2).
Bort konstruksiyasi va unda joyldashgan tog’ jinsining turg’un notenglik 
shartidan kelib chiqqan holda, aniqlangan qiyalik burchagi qiymatidan zarur 
b o ’lgan xavfsizlik darajasi va karyerning tugal chegarasida ochish ishlarining 
minimal hajmini ta’minlovchi minimal qiymat qabul qilinadi. Ta’kidlash joizki, 
200m karyer chuqurligida karyer borti qiyaligining bir darajaga o ’zgarishi va 
qiyalik burchagi 35-45° da, qoplovchi tog’ jinsining 1km bortga 0.8-1 mln..u3ga
oshishi mumkin.
1.1. 
jadval.
T og’
jinslari
Prof.M .M .Pro- 
todyakonov 
shkalasi 
bo’yicha tog’ 
jinslarining 
qattiqlik 
koeffitsiyenti
Karyer chuqurligida bort qiyalik burchagi 

Download 8,39 Mb.