Bunda,
Spnl-
kesuvchi transheyaning ko ’ndalang kesim yuzasi,
мг;
Lrm-
kesuvchi
transheyaning uzunligi, m.
6 .4 -ra sm .. K a p ita l v a q irq im tra n s h e y a n in g u m u m iy k o 'rin is h i (a) v a re ja d a g i k o ’r in ish i
(b):
1 - 2 - kesuvch transheya; 2 - 3 - kapital transheya; 4 -
karyer m aydonining konturi
Qirqim transheyaning bitta bortini qazib olganda (transheya karyer konturi
b o ’ylab joylashgan), uning k o ’ndalang kesim yuzasi quyidagicha aniqlanadi:
S„
» =
\
. [ 2 Я , . +
H p
. (
Ctgap m p
+
ctga,
, . ) ] ,
Bunda,
Hpm -
kesuvchi transheyaning chuqurligi, m;
Я ,, - kesuvchi transheya asosining kengligi, m;
apmp, afmu-
mos ravishda ishchi va ishchi b o ’lmagan kesuvchi transheya
bortining qiyalik burchagi, daraja.
Ikkita bortni qazib olishda (transheya karyer konturi ichida joylashgan):
S , . - H , m[*rm+Hr J Xgarmr\
(6.3)
6 .3 . K A PITA L TRANSHEYALAR TIZIM I
Zamonaviy karyerlarda pog’onalar soni IS va undan yuqorini tashkil qiladi.
Karyem ing oshchi gorizontlarini ochishga xizmat qiluvchi
kapital transheyalar
kapital transheyalar tizimi deb ataladi. Tizimga kiruvchi kapital transheyalam ing
234
joylashuviga k o ’ra va ular orasida texnologik aloqaga ko’ra alohida, umumiy va
guruhli turli joylashuvli kapital transheyalar tizimi mavjud.
Karyer maydonini alohida kapital transheyalar tizimi bilan ochishda
karyerda ochilgan har bir transheya alohida bo’ladi
va boshqalari bilan aloqaga
ega b o ’lmaydi (rasm. 6.5). Yuk aylanmasi bunday holatda ajratilgan bo’ladi.
K aiyer maydonini umumiy kapital transheyalar tizimi bilan ochishda yuk
aylanmasi bir y o ’nalishda bo’ladi (rasm. 6.6). Umumiy kapital transheyalar
tizimida ulam ing ochilishidagi bir biriga
hos xususiyati bu ulaming
qadamsimonligida ulaming tashqi joylashuvida umumiy ko’ndalang kesmi
yuzasidir. Kapital transheyalaming ichqi joylashuvida yuqorida joylashgan
kapital
transheyaning
pastki
gorizontida
barcha
yuklaming
bir
yo ’nalishdaligidir.
6.5. R a sm .. A lo h id a k a p ita l tra n sh e y a la m in g tash q i (a) va ichki (bO joylashuv
tizimi
4
в - в
v/y
