O oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi ‘zbekiston respublikasi termiz muhandislik-texnologiya instituti

Download 3,64 Mb. Pdf ko'rish
bet	46/59
Sana	09.02.2024
Hajmi	3,64 Mb.
	#153757

1 ... 42 43 44 45 46 47 48 49 ... 59

Bog'liq
LJAA fani ma\'ruzalar

Uzluksiz
va
diskret
ob`ektlarni
ishlab
chiqishdagi
TZ
shakllari.
Boshqa uzluksiz ob`ektlarni ishlab chiqishda ham TZ bir xil shaklga ega.
Masalan, gidravlik turbinalarni loyihalashda TZ ga foydali quvvat, turbina valining
aylanish chastotasi, KPD kabi chiqish parametrlari bo`yicha talablar qo`yiladi. Bu
erda tashqi parametrlar bilan turbinaning ishchi bosimiga nisbatan beriladi.
Turbinaning asosiy elementlari ishchi uchun, ichki parametrlar – kuraklarning
shaklini, o`zaro joylashuvini va geometrik o`lchashlarni tavsiflaydigan kattaliklardir.
Sosli kuchsiz uzatishni loyihalashda chiqishda parametrlari uzatishlar soni va KPD da
uzatishlar bo`ladi, uzatishlar soni etaklanuvchi va etaklovchi vallarning aylanish
chastotalari nisbatiga tendir. Ichki parametrlar bilan g‘ildirakning tishlari soni va
diametriga nisbatan beriladi.
Diskret ob`ektlar uchun texnik topshiriq ( TZ) odatda bir necha boshqa
ko`rinishlarga ega bo`ladi. Radioelektron tizimning bir necha mantiqiy
qurilmalarining ishlab chiqishdagi TT ( TZ) ni ko`rib chiqamiz: to`rtta kirish va
ikkita chiqishga ega bo`lgan qurilmaning sxemasi ishlab chiqiladi. Kirish va
chiqishlardagi signallar mantiqiy o`zgaruvchilarni ifodalaydi, ya`ni ikkita mumkin
bo`lgan kattalikni qabul qilish mumkin, bulardan biri 1 ni, ikkinchisini 0 ni bildiradi.
Blokni funktsiyalash rostlik jadvaliga mos kelishi kerak.
a
1
a
2
a
3
a
4
b
1
b
2

0 0 0 0 0 0
0 0 0 1 1 0
0 0 0 0 0 1
. . . . . .
1 1 1 1 1 1
CHiqish signallarining kirish signallariga nisbatan oralig‘ini 0,3 mks dan oshmasligi
kerak.
Rostlik jadvaliga: a
1
-a
4
-kirish, b
1
va b
2
esa chiqish o`zgaruvchilaridir, har bir
satr navbatdagi kirish signallarining kombinatsiyasi olingandagi signallarning talab
qilingan kattaligiga chiqishga beradi.
Mantiqiy sxemalarni loyihalash bosqichida berilgan TT (TZ) ni bajarishdagi
bosh vazifa bu – rostlik jadvaliga mos xolda funktsiyalashni ta`minlovchi va bir
necha jihatlarga ko`ra optimallikka ega bo`lgan sxemalarni ishlab chiqishda
avtomatik tarzda TT (TZ) ga kirib ketadi, bunda oraliqlar yig‘indisining o`rniga
alohida elementlarning oraliqlari ko`rsatib o`tilgan bo`ladi.
Diskret ob`ektni loyihalash tipik TT ( TZ ) si ishga yaroqlilik shartlari va bir
necha qo`shimcha shartlar va cheklovlar tavsifdan iborat bo`ladi, ko`rinib turibdiki,
optimallik mezonini ko`rsatish shart emas, chunki uning mavjud bo`lishi doimo
zarurdir . Bunday TT (TZ) ning o`ziga xosligi albatta tengliklar yoki tengsizliklar
shaklida bo`lishi shart emas, ular mantiqiy tenglamalar matnli yoki rostlik jadvali
ko`rinishga ega bo`lishi mumkin.

Nazorat savollari:
1. Avtomatika tizimlarini loyihalashning asosiy bosqichlarini
sanab o`ting.
2. Loyihalashdan oldingi bosqich haqida so`zlab bering.
3. Tajriba konstruktorlik ishi natijasi bo`lib nima?
hisoblanadi?
4. Ishchi loyihalash bosqichi xaqida so`zlab bering.
5. Texnik loyixalash bosqichida qanday misollar hal qilinadi.

Download 3,64 Mb.

1 ... 42 43 44 45 46 47 48 49 ... 59

Download 3,64 Mb.

Pdf ko'rish