3. Ikkilamchi qurilmalarning belgilanishi.
13.e – rasmda R – ro`yxatga olish va 1 – S harf uzatma tezligida shitga
joylashtirilgan taxogeneratorni ikkilamchi qurilmani belgilanishi uchun o`zgartkich
ko`rsatilgan.Diqqat e`tibor qaratib ammo qanday muhim mazmun borligi nafaqat
harfi bilan balki va uning joyiga belgilanishida. Hamma oldingi hollarda S harf 2 –
yoki 3 – joyni egallaydi.Aniq tashqil qilish ko`rsatilgan qurilmada kantaktlangan.
egallagan birinchi joy holatiga qaraymiz. S harf tezlikni belgilaydi. Oxirgi pastgi
belgilashda yozilgan n – harf – aylanish chastotasi. 13.j – rasmda ko`rsatilgan katta
guruhli qurilmalar belgilanishi uchun har – xil uncha farqi bo`lmagan birinchi (1 – U
harf)
Aniqlashtirilgan o`zgaruvchi miqdorlar
)
,
(
P
F
f
U
funktsiya bilan berilgan.
Belgilash shuni ko`rsatadiki o`zgaruchi miqdorlar funktsiyadagi sarf va bosim
hisoblanadi. Bunda sarf birinchi yoziladi. Demak bu
F
difmanometr
3. Funktsional sxemalarni bajarishga misollar
Texnologik ob`ekt parametrlarini nazorat qilish va rostlash usullari boshqa maxsus
kurslarda o`zlashtirish rejalashtirilganini e`tiborga olib faqat tipoviy funktsional
sxemalarni jadvalda (5,6 - jadval) keltirdik.
5-jadval Avtomatlashtirish vositalarini funktsional sxemalarda shartli
ifodalashga misollar
№
t/b
Avtomatlashtirish vositasi
Ifodalash
1
Joyiga o`rnatilgan, haroratni o`lchovchi
birlamchi o`zgartkich (sezgir element);
misol: termopara, qarshilik
termometri,manometrik termometrning
termoballoni va shu kabilar
Joyiga o`rnatilgan, haroratni o`lchovchi
va ko`rsatuvchi asbob; misol: suyuqlik
termometri, manometrik termometr va sh.k.
SHchitga o`rnatilgan, ko`rsatuvchi,
haroratni o`lchash asbobi; misol:
millivoltmetr, potentsiometr, avtomatik
ko`prik va sh.k.
Joyiga o`rnatilgan, masofaga uzatuvchi,
haroratni o`lchovchi shkalasiz asbob; misol:
shkalasiz, pnevmatik yoki elektr chiqishli
manometrik termometr.
SHchitga o`rnatilgan, bir nuqtali, qayd
qiluvchi haroratni o`lchash asbobi; misol:
qayd qiluvchi potentsiometr, logometr,
millivol‘tmetr, ko`prik va shu kabilar.
SHchitga o`rnatilgan, avtomatik aylanib
chiquvchi moslamali, qayd qiluvchi
haroratni o`lchash asbobi; misol: ko`p
nuqtali qayd qiluvchi potentsiometr, ko`prik
va sh.k.
SHchitga o`rnatilgan, qayd qiluvchi,
rostlovchi haroratni o`lchash asbobi; misol:
qayd qiluvchi, rostlovchi potetsiometr,
ko`prik va sh.k.
Joyiga o`rnatilgan, shkalasiz harorat
rostligichi; misol: dilatometrik harorat
rostlagichi va sh.k.
SHchitga o`rnatilgan, ko`rsatuvchi,
rostlovchi, boshqarish stantsiyali haroratni
o`lchash komplekti; misol: ikkilamchi asbob
PV10.1E va rostlash bloki PR3.31.
Joyiga o`rnatilgan, shkalasiz, kontakt
qurilmali haroratni o`lchash asbobi; misol:
harorat relesi.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
SHchitga o`rnatilgan, masofadan
boshqarishning baypas paneli;
Hchitga o`rnatilgan qayta ulagich;
SHchitga o`rnatilgan, ko`rsatuvchi
kontakt qurilmali sath o`lchash asbobi;
misol: signal qurilmali, ko`rsatuvchi
ikkilamchi asbob; H va L harflari yuqori va
quyi sath signallashini bildiradi.
Joyiga o`rnatilgan, ko`rsatuvchi,
mahsulot sifatini o`lchovchi asbob; misol:
kislorod miqdorini ko`rsatuvchi
gazoanalizator.
Joyiga o`rnatilgan, jarayonni vaqtli
dastur bo`yicha boshqaruvchi asbob; misol:
burug‘li elektropnevmatik asbob(KEP).
SHchitga o`rnatilgan signal o`zgartkichi;
kirish va chiqish signallari elektrli; misol:
termoparadagi elektr yurituvchi kuchni
doimiy tokli signalga aylantiruvchi
o`zgartkich.
Elektr dvigatellarni boshqaruvchi ishga
tushirish apparaturasi; misol: magnitli ishga
tushirgich.
SHchitga o`rnatilgan, qo`lda masofadan
boshqarish apparaturasi (dvigatellarni ulash-
o`zish; rostlagich topshirig‘ini o`zgartirish);
SHchitga o`rnatilgan boshqarish kaliti;
SHchitga o`rnatilgan, signallash qurilmali
masofadan qo`lda boshqarish apparaturasi;
misol: chiziqli tugma, yoritilgan boshqarish
kaliti.
6- jadval Nazorat va rostlash parametrlarining funktsional sxemasiga misollar
№
t/b
Sxemaning nomi (o`qilishi)
Ifodalanishi
1
2
3
1
Moda (gaz, bug‘, suyuqlik) sar-
fini o`lchash.
Vositalar komplekti:
Poz.1-1-toraytirish qurilmasi (DK6-
50);
Poz.1-2-differentsial manometr
(masalan 13DD11);
Poz.1-3-ikkilamchi asbob (PV4.2E)
Truboprovoddagi gaz bosimini
2
3
4
5
6
o`lchash.
Vositalar komplekti:
Poz.2-1-bosim o`zgartkichi
(13DI13)
Poz.2-2-ikkilamchi asbob (PV4.2E)
Haroratni o`lchash.
Vositalar komplekti:
Poz.3-1-termopara (TXK-0515);
Poz.3-2-elektron potentsiometri
(KSP-3)
Sarfni rostlash.
Vositalar komplekti:
Poz.4-1-toraytirish qurilmasi (DK6-
50);
Poz.4-2-difmanometr (13DD11)
Poz.4-3-boshqarish stantsiyali
ikkilamchi asbob (PV10.1E)
Poz.4-4-rostlash bloki (PR3.31)
Poz.4-5-membranali ijro mexanizmi
(25ch.30nj).
Modda haroratsini rostlash.
Vositalar komplekti:
Poz.1a-termopara (TXK-0515);
Poz.1b-pnevmatik rostlagichli
potentsiometr (KSP-3, mod.1800);
Poz.1v-boshqarish paneli (PP12.2)
Poz.1g-membranali ijro
mexanizmi (25ch30nj);
Ko`p konturli sathni rostlash (sarf
bo`yicha korrektsiya kiritib).
Vositalar komplekti:
Poz.1a-toraytirish qurilmasi (DK6-
50);
Poz.1b-difmanometr (13DD11);
Poz.1v,2b-ikkilamchi asbob
(PV10.1E);
7
Poz.1g,2v-rostlash bloklari
(PR3.31);
Poz.2a-sath o`zgartkichi (13UB08);
Poz.2d - membranali ijro
mexanizmi (25ch30nj);
Poz.2g -qayta ulagich.
Elektrodvigatelni ikki joydan
boshqarish.
Vositalar komplekti:
Poz.8-1, 8-3-boshqarish tugmalari
(KU123-12);
Poz.8-2-qayta ulagich(UP);
Poz.8-4-magnitli ishga tushirgich
(PME-122).
|
