19
rivojlanishning hozirgi davri vorisiylikka asoslangan va u o’tmish qa’ridan kelib
chiqqan, biroq aloqaning yangicha texnologiyalari sharoitida
ilgarigi ijtimoiy-iqtisodiy
munosabatlar faol axborotlashuvga duchor etilgan, deyishadi. Uchinchi toifa
mutaxassislar
axborotlashgan taraqqiyotga, elektron iqtisodiyotning vujudga kelishi va
axborotning ishlab chiqaruvchi kuchga aylanishiga urg’u berishadi. Bir qator
mutaxassislar axborotlashgan jamiyat davlat bilan baravar paydo bo’lgan (Entoni
Giddens va boshq.), degan fikrni ilgari suradilar.
Ular nazdida, davlat – murakkab,
jipslashgan ijtimoiy vujud bo’lib, o’z ichki va tashqi mexanizmlarining soz ishlashi
tufayli muvaffaqiyatli faoliyat yuritadi.
Hozirgi davr ilgarigi davrlardan yangi aloqa vositalari, texnika va texnologiyalari
paydo bo’lganligi va kengayganligi hisobiga axborot hajmi
keskin oshib ketganligi
bilan farq qiladi. Iqtisodiyotni xilma-xillashtirish yuz berdi, uning yangi sohalari,
xizmat turlari hosil bo’ldi, ishlab chiqarish jabhasida yangi texnik uskunalar uni qayta
qurollantirishga va ishlab chiqarish kuchlarini qayta taqsimlashga olib keldi. Shu bilan
birga ilmiy yondashuv zamonaviy milliy davlatlar manufaktura ishlab chiqarishi bo’y
ko’rsatayotgan va sanoat rivojlanayotgan davrda vujudga
kelayotganligini aniqlab
bermoqda. Shu nuqtai nazardan kelib chiqib, dunyo taraqqiyoti agrar, sanoatlashgan va
sanoatlashuvdan keyingi davrlarga bo’linadi. Keyingi davr axborotlashgan jamiyatning
rivojlanish davri (Deniel Bell), modernizmdan keyingi (Jan Bodriyar), tez
moslashuvchan (Maykl Payor), axboriy taraqqiyot uslubi (Manuel Kastels) davri
sifatida ta’riflanadi.
