|
Октябрь 2020 22-қисмBog'liq 22.Biologiya yonalishi 1 qismОктябрь 2020 22-қисм
Тошкент
бута , оқ саксоул йирик бута кенг тарқалган . Дўнг қумлар мавжуд бўлган жойларда оқ
саксоул, ботиқ жойларда эса қора саксоул кўпроқ ўсади. Қора саксовул 50 йилча яшайди. У
шўрхок ерларда кўп тарқалган. Йўллар ёқасида иҳоталар барпо қилишда фойдаланилади.У
оқ саксовулдан тана ва шох-шаббасининг қорамтир бўлиб, баргларнинг тузилиши билан
ажралиб туради. Илдизи ўқ илдиз бўлгани учун 1991 йилдан унинг Нортуя нави кўпроқ
экилмоқда.
Эътибордан қанча четда қолган бўлишига қарамай саксоулнинг аҳамияти беқиёсдир. Би-
нобарин, бу чўлбоп екин тури ўз илдизи атрофида қум ва тузни тутиб туради Қум бархан-
лари кўчиб юришига тўсқинлик қилади. Маълумотларга кўра , юз берган қум бўронларида
битта саксовул 10 тоннадан 100 тоннагача қум кўчишини олдини олади .
Натижада ҳавога қанчадан –қанча тузнинг осонгина қўтарилишига ҳам у барҳам беради.
Саксоул пояси қиммат баҳо ёқилғи, бир йиллик новдалари ва мевалари туялар ва қоракўл
қўйлари учун тўйимли озуқа ҳисобланади. Якинда булиб утган Узбекистон Республикаси
Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеяси-
нинг 75-Сессиясидаги нуткида куйидаги гапларни айтиб утдилар:
“Биз Оролбуйи минтакасини экологик инноватция ва технологиялар худуди деб эълон
килиш хакида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг махсус резолю-
циясини кабул килишни таклиф этамиз. Ушбу мухим хужжат тасдикланган санани эса
Халкаро экологик тизимларни химоя килиш ва тиклаш куни сифатида нишонлаш максадга
мувофик буларди.”
Юқоридагилардан хулоса қилиб айтиш мумкинки, Орол муаммоси қанчалик чигал
бўлмасин , унинг ечими табиатнинг ўзида турибди . Экилаётган бу саксовул уруғлари ке-
лажакда янги экосистеманинг яратилишига асос бўлади .Зеро , биз табиатга меҳримизни
берсак , табиат ҳам биздан ўз меҳрини аямайди.
Фойдаланилган адабиётлар:
1. “Экология ва табиатни муҳофаза қилиш” Ў. Хўжаназаров, Ш. Т. Якубжонова Тош-
кент- 2018
2. “Экология ” З.Абдалова, Д.Ёрматова.
3. “Экология нима?” Асқар Нигматов.
|
| |
