Mashinasozlik sanoatini rivojlantirish omillari

Mustaqil respublikamizning mustaqilligini saqlashda va mustaxkamlashda mashinasozlik sanoatini rivojlantirishning ahamiyati beqiyosdir. Uning ahamiyati shu bilan belgilanadi-ki, mashinasozlik xalq xo’jaligining barcha tarmoqlarida mehnatni yengillashtirish, mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish jarayonini mehanizasiyalashtirish va avtomatlashtirish, samaradorligini ko’tarishga xizmat qiladi.

Shuning uchun ham mamlakatlar va rayonlar iqtisodiyotining, umuman xalq xo’jaligining taraqqiyot darajasi mashinasozlikning rivojlanish darajasiga qarab belgilanadi.
Agar dunyo mashinasozlik sanoati ishlab chiqarishga nazar tashlaydigan bo’lsak bunga amin bo’lamiz.
1999 yili butun dunyo sanoat ishlab chiqarishining 36-38%i mashinasozlik sanoati tarmoqlari hissasiga to’g’ri kelgan.
AQShda 1999 yili ishlab chiqarilgan mashinasozlik mahsuloti butun qayta ishlovchi sanoatning 36%ini tashkil yetgan, yeksportning yesa 48%i mashinasozlik mahsulotlariga to’g’ri kelgan.

¹ Abirqulov K.N. Iqtisodiy gеografiya (Darslik) –T.: TDIU, 2004 48-bet.
Yaponiyada yesa qayta ishlovchi sanoatning 37%i, yeksportning yesa 64%i mashinasozlik mahsulotlariga to’g’ri kelgan.
Yuqoridagi misollardan mamlakatlar iqtisodiyotini qay darajada rivojlanganligini o’sha mamlakatlardagi mashinasozlik sanoatining rivojlanganligi darajasiga qarab bilib olishimiz mumkin.
Bugungi kunda iqtisodiyotimizning lokomotiviga aylangan mashinasozlik va avtomobilsozlik (12,2 foiz) xozirgi yilda jadal sur’atlar bilan rivojlandi. Umumiy holda ishlab chiqarish sur’atlarining o’sishini 1990 yil darajasiga taqqoslaydigan bo’lsak, hozirgacha bu ko’rsatkichlar bir necha marta o’sganini ko’rishimiz mumkin.
1.1-jadval Mashinasozlik va avtomobilsozlik ishlab chiqarish sur’atlarining o’sishi,
foiz (1990=100 foiz)¹

Download 168,68 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 17

Download 168,68 Kb.