|
Oqova suvlarni dezinfeksiyalash jarayonidaBog'liq oqova-suvlarni-dezinfeksiyalash-jarayonida-xlorning-ta-siriJournal of Advances in
Engineering Technology Vol.2(4) 2021
56
dioksinlarni aniqlash muhim material bilan bog‘liq xarajatlar va laboratoriyalarning texnik
jihozlanishiga bog‘liq.
Suvdagi dioksinlarni aniqlash muhim material bilan bog‘liq xarajatlar va
laboratoriyalarning texnik jihozlanishiga bog‘liq. Masalan, Rossiyada oltita laboratoriya
mavjud bo‘lib, dioksinlarning ayrim turlarini aniqlaydigan bitta tahlil uchun 1000 $ gacha
sarf-xarajat talab qilinadi.
Ammo, xlor va uning birikmalarining ko‘plab kamchiliklariga
qaramay, yaqin kelajakda suvni tozalash amaliyotida xlordan butunlay voz kechishning iloji
yo‘q, chunki hech qanday usulning (kumush bilan tozalash bundan mustasno) suv tarqatish
tarmoqlarida suvning sifatini saqlab qolish imkoniyati mavjud emas. Ukrainaning,
Rossiyaning va boshqa MDH davlatlarining ko‘plab shahar va qishloqlarida suv ta’minoti
quvurlarining buzilishi 70-80% ga etadi. SHuning uchun, suvni qayta ishlashning boshqa
usullaridan qat’iy nazar (ozonlash, ultrabinafsha nurlari bilan zararsizlantirish va boshqalar),
uni tarmoqqa berishdan oldin xlorlash kerak. Birlashgan Millatlar Tashkilotining
ma’lumotlariga ko‘ra, kelajakda barcha mahsulotlar (oziq-ovqat, texnik va boshqalar) uchun
narxlar pasayadi, suv va suv ta’minoti uchun narxlar bir xil darajada bo‘ladi yoki ko‘tariladi
XULOSA
So‘
nggi yillarda
oqova
suvlar tobora ko‘payib, ularni tozalashda xlorlashdan butunlay
voz kechish kerakligi haqidagi savol eng dolzarb muammo bo‘lib qolmoqda. Suv havzalariga
chiqariladigan barcha chiqindi suvlar zararsizlantirilishi va ulardagi qoldiq xlor miqdori 1,5
mg / dm
3
dan oshmasligi kerak
T
adqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, chiqindi suvdagi qoldiq xlorning cheklangan
konsentratsiyasi suyultirilganda daryo suvida (1: 1) taxminan 0,43 - 0,45 mg / dm
3
ni tashkil
qiladi. Bunday dozada suvdagi qoldiq xlor 8 soat davomida saqlanib qoladi va 4 soatdan keyin
saprofit bakteriyalar soni 500 hujayragacha / sm3 ga kamayadi. Ushbu kontsentratsiyadan
oshib ketganda, qoldiq xlor daryo va chiqindi suv aralashmasida 1-2 kungacha qoladi, bu
uning o‘zini tozalash jarayonlarining deyarli to‘liq to‘xtashiga va hatto oz miqdordagi qoldiq
xlor mavjudligiga olib keladi suv havzalari faunasi uchun zaharli hisoblanadi.
Suvni tozalash jarayonida chiqindi suvni xlorlash natijasida hosil bo‘lgan kimyoviy
birikmalar, mutagen va kanserogen xususiyatlarga ega bo‘lib, ular tarkibiga kiradi ichimlik
suvi ob’ektlari, suvni ifloslantiradi va deyarli chiqarib olinmaydi. SHuning uchun, hozirgi
paytda, ko‘plab mamlakatlarda chiqindilarni dezinfeksiya qilishning muqobil usullari ustida
ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. CHiqindilarni va ichimlik suvini zararsizlantirish ikki usulda
amalga oshiriladi: 1. Yangi tozalash usullarini yaratish, yangi xavfsiz reagentlarni izlab topish
va ularni qo‘llash texnologiyalari. 2. Xavfli moddalarni kamaytirish yoki ularning paydo
bo‘lishining oldini olish, xlorlash, yangi reaktivlarni qo‘llash va xlor hosilalarini (xlor dioksidi)
ishlatishdagi eskirgan uskunalar texnologiyalarni takomillashtirish.
|
| |
