• Stefan-Bolsman va Vin qonunlari.
  • Stefan-Bolsman qonuni
  • Reley-Jins formulasi
  • M.Plank f(  ,T)
  • nisbati jismlarning tabiatiga bog‘liq bо‘lmay, hamma jismlar uchun chastota (yoki




    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet48/127
    Sana20.05.2024
    Hajmi3,61 Mb.
    #245676
    1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   127
    Bog'liq
    Majmua Optika ZAXIDOV I

    nisbati jismlarning tabiatiga bog‘liq bо‘lmay, hamma jismlar uchun chastota (yoki 
    tо‘lqin uzunligi) hamda temperaturaning universal funksiyasi hisoblanadi. 
    (3) 
    Stefan-Bolsman va Vin qonunlari. 
    1879 y.da Stefan, eksperimental natijalarga 
    asoslanib, 1884 y.da Bolsman termodinamik mulohazalardan foydalanib, mutloq qora 
    jismning energiyaviy yoritilganligi uchun quyidagi ifodani topdilar: 
    (4) 
    bu yerda 

    Stefan-Bolsman doimiysi
    deyiladi. (4) – ifoda 
    Stefan-Bolsman qonuni
    deb ataladi. 
    Vin (1893 y.) termodinamika va elektrodinamika qonunlaridan foydalanib, spektral 
    taqsimot funksiyasining quyidagi kо‘rinishda bо‘lishini kо‘rsatdi: 
    (5) 
    (6) 
    Bu ifodalar 
    Vin qonunlari
    deb yuritiladi. Bu ifodadagi 
    ga teng. 
    Reley-Jins formulasi
    . Reley va Jins energiyaning erkinlik darajalari bо‘yicha 
    teng taqsimlanishi haqidagi klassik statistik teoremaga asoslanib quyidagi ifodani 
    oldilar: 
    (7) 
    bu ifoda 
    Reley-Jins formulasi
    deb ataladi. 


    73 
    Issiqlik nurlanishi qonunlarini klassik fizika asosida tushuntirishlarning barchasi 
    muvoffaqiyatsizlikka uchrashi bu qonunlardan tashqari yana qandaydir qonuniyatlar 
    borligini kо‘rsatdi. 
    1900 y.da 
    M.Plank
    f(

    ,T)
    funksiyaning tajriba natijalari bilan anik mos 
    keluvchi ifodasini topishga muvaffaq bо‘ldi. Buning uchun u klassik nazariyaga mos 
    kelmovchi quyidagi nazariyani ilgari surdi: 
    elektromagnit tо‘lqinlari alohida-alohida 
    energiya porsiyasi (kvanti) shaklida tarqaladi
    . Kvant energiyasi nurlanish chastotasiga 
    proporsional: 
    (8) 
    Issiqlik nurlanishida energiya taqsimoti funksiyasi kо‘rinishi quyidagicha: 
    (9) 
    Bu formula 

    Download 3,61 Mb.
    1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   127




    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    nisbati jismlarning tabiatiga bog‘liq bо‘lmay, hamma jismlar uchun chastota (yoki

    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish