- Mavzu. Spontan majburiy va indutsirlangan nurlanich. Lazerlar. Golografiya

Download 3,61 Mb. Pdf ko'rish
bet	50/127
Sana	20.05.2024
Hajmi	3,61 Mb.
	#245676

1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 ... 127

Bog'liq
Majmua Optika ZAXIDOV I

Yorug‘likning о‘zifokuslanishi
Kuchli yorug‘lik tо‘lqinlari uchun superpozitsiya prinsipining buzilishi.

29- Mavzu. Spontan majburiy va indutsirlangan nurlanich. Lazerlar. Golografiya
va uning amalda qo’llanilishi.

Yorug‘likning majburiy kombinatsion sochilishi
(19.2-rasm). Dastlab
yorug‘likning kombinatsion sochilishi hodisasi 1928 yilda Rossiyada G.S.Landsberg
va L.I.Mandelshtam hamda ularga bog‘liq bо‘lmagan holda Hindistonda CH.V.Raman
va K.S.Krishnan tomonidan kuzatilgan. MKS ni 1962 yilda Vudberi va Nga kuzatdilar.
Bu effektnng ma’nosi shundaki, kuchli lazer dastasi maydonida muhit intensiv
nurlanish generatsiyalaydi. Bu nurlanish chastotasi, lazer chastotasiga nisbatan,
molekulyar tebranishlar chastotasiga teng bо‘lgan kattalikka siljigan bо‘ladi. Bu
jarayon mexanizmi, spontan sochilishdagi kabi, molekulyar tebranishlar tomonidan
vujudga keltiriluvchi yorug‘lik modulyatsiyasidan iborat. Yо‘nalishi har tomonga va
kuchsiz bо‘lgan spontan sochilishdan farqi shundaki, majburiy sochilish lazer
generatsiyasini eslatadi. Majburiy sochilishning quvvati va yо‘nalishi lazer dastasining
analogik parametrlariga yaqindir. Buning sababi shundaki, majburiy sochilish xaotik
molekulyar-issiqlik tebranishlarda bо‘lib о‘tmay, balki
muhitning
yorug‘lik tomonidan uyg‘otilgan va
fazalangan katta hajmida rо‘y beradi. Spontan
sochilishining majburiy sochilishiga о‘tishi uyg‘otuvchi
yorug‘likning
MKS
ostonasi
deb
atalmish
intensivligidan oshganida rо‘y beradi. MKS ni 1962
yilda Vudberi va Nga kuzatdilar.
Yorug‘likning о‘zifokuslanishi
- bu kuchli lazer
dastasi maydonida muhitning fokuslovchi (linzaviy)
hususiyatlarga ega bо‘lishidir (19.3-rasm). Buning natijasida yorug‘lik dastasi yupka
yorug‘lanuvchi ipga aylanadi yoki bir nechta shunday iplarga bо‘linadi.
Kuchli yorug‘lik tо‘lqinlari uchun superpozitsiya prinsipining buzilishi.
Nochiziqli optik hodisalarning kо‘p qirraligida, ularning barchasiga tegishli bо‘lgan,
ba’zi bir umumiy hususiyatlarni kо‘rsatish mumkin.
Birinchidan
, yorug‘lik
intensivligiga kuchli bog‘lanish mavjud. Ma’lumki, nochiziqli optik effekt yetarlicha
yuqori quvvatli yorug‘lik intensivliklarida sezilarli bо‘ladi. Nochiziqli optika - kuchli
yorug‘lik maydonlari, yuqori quvvatli lazer dastalari optikasidir.
Ikkinchidan
,
19.3-rasm.

75
nochiziqli effektlar uchun superpozitsiya prinsipining buzilishi xarakterlidir. Bu
prinsipning moxiyati shundaki, har xil chastotali, yо‘nalishli, qutblanishli yorug‘lik
tо‘lqinlari muhit bilan bir-biridan mustaqil ravishda о‘zaro ta’sirlashadilar va
tarqaladilar. Nochiziqli optikada bunday emas. Bunda yangi spektral komponentlar
paydo bо‘ladi, har xil yorug‘lik tо‘lqinlari о‘zaro ta’sirlashadilar, bitta tо‘lqinning
ikkinchisiga aylanishigacha ular orasida energiya almashinishi rо‘y beradi. Masalan,
ikkinchi optik garmonika generatsiyasi.

Download 3,61 Mb.

1 ... 46 47 48 49 50 51 52 53 ... 127

Download 3,61 Mb.

Pdf ko'rish