|
Ikki tomonlama o‟rin almashtirish usuliBog'liq risklarni baholashIkki tomonlama o‟rin almashtirish usuli. Bu usulda kalit sifatida ustun
va qatordagi harflar tartibidagi sonlardan foydalaniladi. Avvalam bor kalit
simvollariga qarab jadval tuziladi, va ochiq T
0
matn joylashtirilib chiqiladi,
so‘ngra esa raqamlar navbatma - navbat tartiblanib, avval ustun, so‘ngra esa
qatorlar o‘rni almashtiriladi va jadvaldagi ma‘lumot qator bo‘yicha o‘qilib T
1
ga
ega bo‘linadi. Masalan: «Intilganga tole yor» ochiq matni shifrlash talab etilsin.
Bu yerda kalit bo‘lib 1342 va 2314 xizmat qiladi. Yaxshiroq izohlanishi uchun
K
1
=1342 va K
2
=2314, V=4 deb belgilab olamiz.
4x4 jadval yaratib T
0
qator bo‘yicha yozamiz:
3.5-jadval
K
1
2 3 1
4 K
2
1 И Н Т
И
3 Л Г А
Н
4 Г А Т
О
2 Л Е Ё
Р
25
Endi qator va ustunlar tartib bo‘yicha o‘rinlari almashtiriladi.
3.6-jadval
3.7-jadval
Oxirgi jadvalga asosan shifrlangan matnni yozamiz va bloklarga bo‘lib
chiqamiz.
T
1
= ТИНИ АЛГН ТГАО ЁЛЕР
Ikki tomonlama almashtirishda jadval kattaligiga qarab variantlar ham ortib
boradi. Jadval o‘lchamining kattaligi shifr chidamliligini oshiradi: 3x3 jadvalda 36
ta variant, 4x4 jadvalda 576 ta variant, 5x5 jadvalda 14400 variant;
Ishni bajarilish uchun topshiriqlar tartibi va qo‟yilgan vazifa:
Asosiy matn shifrlash usullaridan birida shifrlansin va qadamma - qadam
izohlansin. Shuningdek Java, С++ va C# dasturlash tizimlaridan birida dasturiy
ta‘minot yaratilsin.
1. Туропов Улуғбек Ўрозқулович
2. Савурбоев Абдумўмин
3. Жабборов Канкел Гулмуродович
4. Искандарова Зиѐда Абдумажитовна
5. Ешонқулов Шерзод Умматович
6. Етмишов Хўжамберди Фозилович
7. Хасанов Умид Жумаевич
8. Баратов Жасур Рустам ўғли
K
1
3 1 4
2 K
2
1 Н Т И
И
2 Г А Н
Л
3 А Т О
Г
4 Е Ё Р
Л
K
1
1 2 3
4 K
2
1 Т И Н
И
2 А Л Г
Н
3 Т Г А
О
4 Ё Л Е
Р
26
9. Тавбоев Ислом Ирисович
10. Ибрагимова Наргиза Аноровна
11. Бурлиев Абдулла Убайдуллаевич
12. Хуррамова Фарангиз Учқун қизи
13. Тўрақулов Олим Холбутаевич
14. Тавбоев Сирожиддин Ахбутаевич
15. Қўзиев Ботир Намозович
16. Ахмедов Жўрабек Рахмонбердиевич
17. Гулиев Алижон Абдулакимович
18. Қаршибоев Низомиддин Абдумалик ўғли
19. Ибрагимов Зоиржон Зиятович
20. Жураев Ғайрат Умарович
|
| |
