• Ishdan maqsad
  • 4.1-rasm. Vernam usuli orqali shifrlash
  • Kalit ketma ketligi
    		•

    O‟quv qo‟llanma




    Download 3,82 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet19/76
    Sana18.11.2023
    Hajmi3,82 Mb.
    #101076
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   76
    Bog'liq
    risklarni baholash

    4-Amaliy mashg‟ulot 
    Mavzu: Vernam, Gammalash hamda uitstonning “ikkilik kvadrat” 
    shifrlash usullari yordamida shifrlash 
    Kirish: Hozirgi vaqtda axborotlarni himoyalashni ta‘minlashning 
    qandaydir biror texnik usuli yoki vositasi mavjud emas, ammo ko‘p xavfsizlik 
    muammolarini yechishda kriptografiya va axborotlarni kriptoo‘xshash 
    almashtirishlari ishlatiladi. 
    Ishdan maqsad: Simmetrik kriptotizimni asosiy usullarini o‘rganish va 
    dasturini ishlab chiqish. 
    Kerakli jixozlar: Kerakli jixozlar: Kompyuter, dasturlar(Java, С++, C#, 
    ixtiyoriy), printer, daftar, A4 formatdagi oq qog‘oz. 
    Qisqacha nazariy ma‟lumot: 
     
    Vernamning shifrlash usuli 
    Vernamning shifrlash tizimi modul qiymati m=2 bo‘lgan Vijiner shifrlash 
    tizimining bir qismi hisoblanib, 1926-yilda bu usulning aniq ko‘rinishi ishlab 
    chiqiladi.Gilbertom Vernam AT&SShA firmasi xomiyligi ostida kiruvchi matn 
    sifatida ikkilik sanoq sistemasidan foydalandi. Shifrlashda birinchi Ingliz 
    alfavitidagi(A,B...Z). Matnning xar bir xarfi 5-bit bo‘lakli (b0,b1…b4) Bado 
    raqami bilan kodlanadi. Ixtiyoriy ketma-ketlikdagi ikkilik kalitlar k0,k1,k2, 
    avval kitobsimon lentaga yoziladi.Quyidagi rasmda uzatilayotgan axborotni 
    Vernam usuli orqali shifrlash ko‘rsatilgan (1-rasm). 
    4.1-rasm. Vernam usuli orqali shifrlash 
    Kiruvchi matnni shifrlashda x-kiruvchi matn ikkilik ko‘rinishiga o‘tkaziladi 
    va ikkilik modul ostida ikkilik ketma-ketlikdagi k-kalit bilan shifrlash amalga 
    oshiriladi. U shifrlangan yozuv:
    4.1-jadval 
    k 
    y 
    x 
    k 
    k 
    y=x 
    k=x 
    Kiruvchi yozuv 
    Shifrlangan yozuv 
    Tiklangan yozuv 
    Kalit ketma ketligi 
     
     

    28 
    Shifrni ochishda yozuvdagi har bir ikkilik modul ostidagi belgilar k-kalit 
    ketma-ketligi bilan tuziladi. 
    4.2-jadval 
    A 
    0 
    00000 
    V 
    1 
    00001 
    C 
    2 
    00010 
    D 
    3 
    00011 
    E 
    4 
    00100 
    F 
    5 
    00101 
    G 
    6 
    00110 
    H 
    7 
    00111 
    I 
    8 
    01000 
    J 
    9 
    01001 
    K 
    10 
    01010 
    L 
    11 
    01011 
    M 
    12 
    01100 
    N 
    13 
    01101 
    O 
    14 
    01110 
    P 
    15 
    01111 
    Q 
    16 
    10000 
    R 
    17 
    10001 
    S 
    18 
    10010 
    T 
    19 
    10011 
    U 
    20 
    10100 
    V 
    21 
    10101 
    W 
    22 
    10110 
    X 
    23 
    10111 
    Y 
    24 
    11000 
    Z 
    25 
    11001 
    # 
    26 
    11010 
    ! 
    27 
    11011 
    _ 
    28 
    11100 
    @ 
    29 
    11101 
    ? 
    30 
    11110 
    * 
    31 
    11111 

    Download 3,82 Mb.
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   76




    Download 3,82 Mb.
    Pdf ko'rish