O’rnatilgan tizimlar O’quv uslubiy majmua

71 
nomlanuvchi ko‘rsatgichli bo‘ladilar. Manba kuchlanishini ruxsat etilgan minimal 
qiymatdan past 
𝑈
𝐷𝐷𝑀𝐼𝑁
, ammo 
𝑈
𝑆𝑇𝐴𝑁𝐷𝐵𝑌 
qiymatidan yuqori bo‘lganda MK 
dasturlari bajarilmaydi, lekin OXQ axborot saqlanib qoladi. Manba kuchlanishi 
tiklangach esa MK nolga o‘tqizgach axborotni yo‘qotmasdan dasturni bajarilishini 
davom ettirish mumkin bo‘ladi. Axborotni saqlash kuchlanishining qiymati 1V 
tashkil etadi, bu esa zarurat bo‘lgan hollarda mikrokontrollerni batareydan ishlatish 
imkonini berada, shu bilan bir qatorda bu ish tartibida OXQ axborotlar saqlanib 
qoladi. 
MK axborotlar hotirasining sig‘imi odatda, katta emas va u o‘nlab va yuzlab 
baytni tashkil etadi. Bu vaziyatni MK uchun dastur loyihalashtirilayotganda etiborga 
olish kerak bo‘ladi albatta. Shundek qilib, MK ni dasturlashda agar mumkin bo‘lsa 
konstantalar o‘zgaruvchilar kabi saqlanmay, dasturlar DXQ ga kiritiladi. MK 
apparat imkoniyatlari maksimal ravishda ishlatiladi, hususan taymerlar. Amaliy 
dasturlar katta axborot massivlarini ishlatmaslikka mo‘ljallangan bo‘lishi kerak 
bo‘ladi.
MK registrlari
. Har qandek mikroprotsessorli tizimlari kabi mikrokontroller
ham registrlar to‘plamiga egadir va ular MK resurslarini boshqarish uchun 
ishlatiladi. Bu registrlar guruxiga odatda protsessor registrlari (akkumulator, holat 
registrlari, indeks registrlari), boshqarish registrlari (taymerlarni, uzulishlarni 
boshqarish registri), axborotlarni kiritish/chiqarishni ta’minlovchi registrlar 
(axborotlar prort registri, parallel, ketma-ket yoki analogli kiritish/chiqarishni 
boshqarish registrlari) kiradi. Bu registrlarga murojat etish turlicha bo‘lishi mumkin. 
RISC – protsessorli MK barcha registrlari (ko‘pincha akkumulator ham) aniq 
beriladigan manzilda joylashadi. Bu esa protsessorning ishlashida ancha yuqori 
moslashuvchanlikni ta’minlaydi. 
Muhim masalalardan biri MK mazillar maydonida registrlarni joylashtirish bo‘lib 
hisoblanadi. Bazi MK da barcha registrlar va axborotlar hotirasi bir manzillar 
maydonida joylashgan bo‘ladi. Bu bildiradiki, axborotlar hotirasi registrlar bilan bir 
o‘rinda ishlatiladi. Bundek yondoshuv 
“MK resurslarini hotirada akslantirish” deb 
nomlanadi.

72 
Boshqa MK kiritish/chiqarish qurilmalarining manzillar maydoni hotiraning 
umumiy maydonidan alohida bo‘ladi. Kiritish/chiqarish qurilmalarining manzillar 
maydonining alohida bo‘lishi garvard arxitekturali protsessorlarga bazi bir 
ustunliklarni beradi, kiritish/chiqarish registriga murojat qilingan vaqtda buyruqni 
o‘qish imkoniyatini beradi.

Download 2,55 Mb.