|
O‘zbekiston respublikasi maktab va maktabgacha ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi
|
| bet | 1/10 | | Sana | 19.04.2023 | | Hajmi | 1.95 Mb. | | #52724 |
Bog'liq FAYZULLAYEVA OZODANING @Ziyolilarga 1-4 jismoniy tarbiya, Bilimlar bellashuvi физика, олимпиада с-9 физика, AXMADJONOVA SEVARANING 2, INKLYUZIV Karimova G, Hosila yordamida funksiyani toʻla tekshirish, MAXAMMADKARIMOVA MUXLISA test, TURSINBAYEVA ZIYODANING, JAXBARALIYEV ERKINANING, 555, O’ralova Gulasal test, Olimova Zarina B.S, Olimova Zarina test, Murodov G\'olibjon fizika Mustaqil ish
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
MAKTAB VA MAKTABGACHA TA’LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
“Himoyaga ruxsat etilsin”
Professional ta’lim fakulteti dekani
M.Qodirov
___ ______2023y”
5110800-Tasviriy san`at va muhandislik grafikasi yo`nalishi
3-kurs talabasi
FAYZULLAYEVA OZODANING
“Qirqimlar mavzusini o’qitishda innovatsion texnologiyalardan foydalanish” mavzusidagi
KURS ISHI
Ilmiy rahbar ___________________
Muhandislik va kompyuter grafikasi
Kafedra mudiri________N.E.Tashimov
MUDARIJA
KIRISH 2
I BOB QIRQIM VA KESIM HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR 4
1.1 qirqim va kesim haqida 4
II BOB O`QUVCHILARNI KЕSIM VA QIRQIM BAJARISHGA O`RGATISH INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH 8
2.1 Murakkam qirqim bajarish talab qiladiga detallar chizmasini bajarishga mashqlar 8
2.2 Kesim mabzusini o’qitishda ko’rgazmali vositalardan foydalanish. 19
2.3.Aksonometrik proeksiyalar va ularning hosil bo’lishi. 24
XULOSA 33
FOYDALANILGAN ADABIYTLAR 34
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Chizmachilik o‘qitish metodikasi bo'yicha hozirgacha Respublikamizda o‘zbek tilida darslik va qo'llanmalarning nashr qilinmaganligi, 0‘qitish metodikasi, xususan, chizmachilik fanining o ‘zida ham so‘ngi yillardagi o’zgarishlaming aks etishiga bo’mlgan zaruriyat darslikni dastlabki rejalashtirilganidan birmuncha boshqacha tayyorlashga sabab bo’mdi.
Oddiy qirqim. Chizmada bitta kesuvchi tekislik bilan hosil qilingan qirqim oddiy qirqim deyiladi. Kesuvchi tekislikning proyeksiyalar tekisligiga nisbatdan joylashuviga qarab oddiy qirqimlar quyidagicha bo’ladi.Gorizontal qirqim- Qirquvchi tekislik gorizontal proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’ladi. (3.13 shakl)Frontal qirqim – Qrquvchi tekislikni frontal proyeksiyalar tekisligiga parallel qilib olinadi (3.14-shakl)
Profil qirqim-qirquvchi tekislikni profil proyeksiyalar tekisligiga parallel qilibolinadi (3.15-shakl).
Qiya qirqim – qirquvchi tekislik proyeksiyalar tekisligining biriga nisbatdan biror burchak ostida bo’ladi (3.16 shakl).Simmetrik shakllarda iborat bo’lgan ko’rinishlarda qirqimni to’liq ko’rsatish shart emas1.
Bunda bitta proyeksiyada ko’rinishning yarim qirqimning yarmi bilan qo’shib tasvirlanadi, ularni bir birida simmetrik o’q ajratib turadi. (3.17 shakl)
Maxalliy qirqim-buyumning biror kichik qismini aniqlash maqsadida berilgan qirqim maxalliy qirqim deyiladi (3.18-shakl) qirra simmetrik buyumlarga qirqim berishda agar qirra simmetrik o’qi bilan qo’shilib qoladigan bo’lsa ko’rinish qismi qirqim qismidan to’liqsimon chiziq bilan ajratiladi (3.19-shakl)
Murakkab qirqim – Ikki va undan ortiq kesuvchi tekislik bilan xosil qilingan qirqim murakkab qirqim deyiladi. Murakkab qirqimlar pog’onali va siniq qirqimlarga bo’linadi.Kesuvchi tekislik o’zaro parallel joylashgan bo’lsa, pog’onali qirqim (3.20-shakl), kesuvchi tekisliklar o’zaro kesishib burchak xosil qilsa siniq qirqim (3.21-shakl) xosil bo’ladi.4.Kesimlar. Detalning tekislik bilan kesilgan yuzasigagina ko’rsatilgan tasvir kesim deyiladi.Kesimlar chizishda joylashtirishiga qarab chetga chiqarilgan va ustiga qo’yilgan kesmalarga bo’linadi.
Chetga chiqarilgan kesmalar buyum ko’rinishlaridan tashqarida joylashadi va asosiy tutash chizig’i bilan ajratiladi (3.24-shakl), (3.23-shakl)
Ustiga qo’yilgan kesmalar bevosita ko’rinishning o’zida tasvirlanadi (3.24-shakl)Kesim deb bir yoki bir necha tekislik bilan buyumni fikran kesilganda hosil bo‘lgan kesim yuzasining tasviriga aytiladi. Kesimlarda qirqimlardan farqli ravishda kesuvchi tekislik bilan kesilgan yuzaning o‘zi tasvirlanadi.
Kesimlarning chiqarilgan (10.14-shakl, a) va ustiga chizilgan (10.14-shakl, b) turlari mavjud. Ko‘proq chiqarilgan kesimlarni qo‘llash maqsadga muvofiq bo‘ladi. Ularni asosiy ko‘rinishlarni uzib orasiga joylashtirib ko‘rsatish ham mumkin(10.14-shakl,v).
Chiqarilgan kesimning kontur chizig‘i asosiy tutash chiziq bilan, ustiga chizilgan kesimning konturini esa ingichka tutash chiziq bilan beriladi.
Nosimmetrik kesimlarda kesuvchi tekislikni strelka bilan yo‘nalishi ko‘rsatilgan uzuq chiziq bilan beriladi2.
Ustiga yoki oraliqqa chizilgan kesimlarda kesuvchi tekislik strelka va uzuq chiziq bilan ko‘rsatiladi, lekin harf belgisi qo‘yilmaydi (10.14-shakl, b,v).
Simmetrik bo‘lgan chiqarilgan yoki ustiga chizilgan kesimlarda simmetriya o‘qi ingichka shrtixpunktir chiziqlar bilan chiziladi, biroq uzuq chiziqli, harfli va strelkalibelgilarqo‘yilmaydi.
|
| |
