|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan
|
| bet | 24/24 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 1.85 Mb. | | #138478 |
Bog'liq Jumanazorov Shukurali Tashmamatovich-1 navoiy va boburga tadbir, Kurs Ishi Boshlang\'ich matemetika, 28 Farida Hamroyeva 2 237-243, 296-Текст статьи-1290-1-10-20220116-1, Reja Raqobatning iqtisodiy mazmuni va shaklla nishining asosiy , 13577 2 2F81A7B6B169AA8E641BB89FCAD1245D95D18C90, 1. umumiy o\'rta ta\'lim maktablarida tasviriy san`at o\'qitish tas, 44-48, 296-Текст статьи-1290-1-10-20220116-1, Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti nodi, 154 I son-21.12.1995-uz, 10-mavzu. Davlat va nodavlat moliyaviy muassasalari, 14-mavzu Dinning vujudga kelishi, diniy ta’limotlarning shaklla-kompy.info-1, Guliston davlat pedagogika instituti-fayllar.org-1Jumanazorov Shukurali Tashmamatovichning “Filolog talabalarga nemis tili grammatikasini AKTdan foydalanish metodikasi ” mavzusidagi magistrlik dissertatsiyasiga
TAQRIZ
Ta’lim jarayoniga zamonaviy — kommunikatsion texnologiyalarni olib kirish ulardan maqsadli va to’g’ri, unumli foydalanish, ular orqali talabalarda chet tiliga bo’lgan qiziqishni orttirish, o’qitish samaradorligini oshirish eng muhim masala hisoblanadi. Bu orqali ta’limning innavatsion texnologiyalaridan foydalanishga imkoniyat tug’iladi va talab ortadi. Chet tilini o’qitish jarayonida turli xil jadvallardan foydalanishning ham samarasi yuqoridir. Ta’lim jarayonida jadvallardan foydalanib, o’quvchilar ma’lum bir grammatik qoidani,masalan, zamonlardan foydalanib gaplar tuzish, yangi so’zlarni joylashtirib chiqishi mumkin.
Dissertasiya kirish, uch bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat.
Tadqiqotning maqsad va vazifalari, rejasi, ilmiy yangiligi, xulosalar uzviy va izchil tizimlilikka ega.
Magistrlik dissertatsiyasining birinchi bobi tadqiqod mavzusiga doir nazariyalarning tanqidiy tahlili yoritib berilgan. Ilmiy tadqiqodning yozilishi jarayonida tilshunoslikka oid izohli lug‘atlar, etimologik lu’gatlar, atamalar lug‘ati, monografiyalar, ilmiy ishlar, jurnallardagi bugungi ilmiy maqolalar, o‘tgan asrda va bugungi kunda yaratilgan darsliklardan keng foydalanildi. Bundan tashqari chet el olimlaridan Ebner Y., Kobner G., Lotte D.S., Kalinin A.V., Lornson T., Danilenko V.P., Shanskiy N.M., Leychik V.M., Kreytor A.M., Moiseev A.I., Miskevich G.I., Vlasov A.V., Vasilyeva N.V., Golovin B.N., Superanskaya A.V., Podolskaya N.V. kabilarning ilmiy nazariyalari bilan bir qatorda o‘zbek olimlaridan Hojiyev A., Dadaboyev H., Bektemirov X., Begmatov E., Doniyorov R., Rajabov N., Rahmatullayev Sh., Raxmonov N., Mutallibov S. va boshqa bir qator olimlarning ilmiy asarlari, ishlari o‘rganilib chiqilib manba sifatida foydalanildi.
Tadqiqodlar natijasida Grammatik kompetentsiyani shakllantirish leksik elementlarning ma'noli so'z birikmalariga birikmasini tartibga soluvchi tamoyillarni
bilish asosida tilning grammatik vositalarini qo'llash qobiliyatini yaratishga to'g'ri keladi, ya'ni. so'zlovchining to'g'ri tuzilgan jumlalarini tushunish va tanib olish va nutqni ishlab chiqarish jarayonida o'z fikrlarini ifodalash qobiliyati (shunchaki eslab qolish va muzlatilgan namunalarni ko'paytirishdan farqli o'laroq). Bu amaliy tilni egallashning eng muhim shartlaridan biri bo'lgan grammatik jihatdan to'g'ri iboralar va jumlalarni qurish uchun so'zlarni birlashtirish va o'zgartirish qobiliyatidir, ya'ni. aloqa vositasi sifatida foydalanish turlari aniqlab berilgan.
Dissertatsiyaning ikkinchi bobida Chet tillarni o‘qitish metodikasi ham boshqa fanlar kabi o‘zining o‘rganish ob’ektiga ega bo‘lib, uning vazifa va maqsadlarini belgilaydi, tadqiqot usullarini o‘zlashtiradi. Pedagogik tadqiqot metodi ana shu hodisalarni amaliy va nazariy asoslash, qonuniyatlarini yoritish shaklidir. Nemis tilida grammatik kompetensiyasi quyidagi tadqiqot usullari ajratiladi:
Ilmiy adabiyotlarni nazariy tahlil qilish.
Multimediya orqali o’rganish.
Chet tillarni o‘qitishning ilg‘or tajribalarini umumlashtirish.
Sinov o'qitish.
Tajribali ta’lim.
Pedagogik eksperiment.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) pedagogik texnalogiyalardan biridir va grammatik ko'nikmalarini o'rganish va ko'paytirishda o'ziga xos kasblarga ega. AKT, o'quvchi va o'qituvchi o'rtasidagi aloqani kuchliroq va samaraliroq qilish uchun mo'ljallangan. Bu texnologiyalar orqali o'quvchilar grammatik ko'nikmalarini egallashda o'zlashtirish, turli til elementlarini ta'lim qilish, yanada ko'p va bir qanchalik tinglash va ko'rishni oshirishga ulguradi. AKT, turli taxlil qiluvchi, o'rganish, sintez, tahlil qilish va yaratish kasblarni o'z ichiga oladi. Misol uchun, odatda grammatik ko'nikmalari taxlil qilish va tahlil qilish kasblariga muvofiq korinishda, grammatikning o'zini o'rganish va sintez kasblari bilan birlashtirish uchun qo'llaniladi. Pedagogik texnalogiyalarning standart qurilmalari (LMS va CMS) ham, AKT-ni samarali tarzda ishlatishni ta'minlash uchun mo'ljallangan. Bu qurilmalar orqali, o'qituvchilar ma'lumotlarini va
grammatik ko'nikmalarini amalga oshirish va o'zlashtirish uchun virtual daraxtlar, yorliqlar va ma'lumotlar bazalarini yaratish jihatlari haqida so‘z yuritilgan.
Dissertatsiyaning uchinchi bobida Tajriba-sinov ishlarini tashkil etish va o‘tkazish metodikasi o‘quvchilarning amaliyotda yoki nazariy jihatdan xaridlarini oshirish va amaliyotda o‘zlarini sinovdan o‘tkazishlarini tashkil qilish uchun yaratilgan tizimdir.
Tajriba-sinov ishlarini tashkil etish metodikasi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
Maqsad va vazifalarning belgilanishi: Tajriba-sinov ishlarining maqsadi va vazifalari o‘quvchilar tomonidan tushunchalarni oshirish vaularni aniqlash, o‘zlashtirish hamda o‘quvchilar orasida samarali muhokama va ish birliklarini tashkil qilishdir.
Materiallar va vositalar to‘plamining tayyorlashi: Tajriba-sinov ishlari uchun zarur bo‘lgan materiallar va vositalarni to‘plamoq mumkin bo‘ladi. Bunday ishlar talab qiluvchi materiallarning hamda vositalarning to‘planishi, saqlanishi hamda texnik vositalarga e’tibor berishni talab etadi
Sinov ishlarining tashkil qilish shakllari: Tajriba-sinov ishlarining turli tashkil qilish shakllari mavjud. Misol uchun, o‘quvchilarga masala tuzish, faoliyat o‘tkazish, yoki test va savollar yoki shaxsiy qaror va baholashlarni tashkil qilish mumkin.
Tajriba-sinov ishlari to‘plamining tayyorlashi: Tajriba-sinov ishlarini planlangan shaklda tayyorlash va ishlar kombinatsiyalashidan iboratdir. Bunda loyiha plani, ishlarni amalda bajarish davomida o‘quvchilarga qo‘llanadigan qo‘shimcha materiallar va vositalar kiritilishi hamda har bir sinov ishini tahlil va baholash bo‘lishi lozim.
Sinov ishlarining tahlil va baholashqacha tayyorlashning metodlari: Tajriba-sinov ishlari amaliyotda o‘z ishlariga gul tashlashga qodir bo‘lmaydi. Shu sababli, ishlar tahlil qilinishi kerak, bu esa o‘quvchilar o‘zlarida tushunchalari oshirish vaularini aniqlash, yuzaga kelgan xatolarni aniqlash hamda keskinlikni oshirishga qaratilgan tashkiliy amaldir.
|
| |
