|
O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg’ona davlat universiteti qo‘lyozma shalkda
|
| bet | 21/23 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 88,84 Mb. | | #142800 |
Bog'liq Magistrlik dissertatsiyasiIII bob bo’yicha xulosa: Madaniy manzarali o’simliklarni biotexnologik yo’l biln ko’paytirib istiqbolli o’simliklar yetishtirish bobida bajarilgan amaliy ishlar rejalar asosida yoritib berildi. Xulosa qilib aytganda nazariy jihatdan o’qib o’rganilgan yangi biotexnologik usul in vitro texnologiyasi asosida xona gullarini tez va sog’lom ko’paytirishga erishildi. Pateriya xolatlari kuzatilmasligi uchun sterilizatsiya jarayoniga muhim e’tibor qaratildi. Ushbu bobda bajarilgan amaliy ishlarning barcha bosqichlari rasmlar bilan ko’rsatilib o’tildi.
XULOSA VA TAVSIYALAR.
Dissertatsiyamning birinchi bobida dissertatsiya mavzusi bo’yicha olimlarning erishgan yutuqlari bilan tanishib chiqildi. Zamonaviy biotexnologik usullardan bo’lgan in vitro texnologiyasida qilingan ishlar, erishilgan yutuqlar, qaysi organizmlarda o’tkazilganligi to’g’risida to’xtalib o’tildi. Aynan xona o’simliklarida ham tajriba o’tkazilganligi o’rganildi.
Eng zamonaviy biotexnologik usullardan bo’lgan in vitro texnologiyasining tasnifi bobida in vitro texnologiyasining rivojlanish tarixi, qo’llash sohalari, o’simliklarni in vitro usulida vegetativ ko’paytirish, o’simliklarni mikroklonal ko’paytirish usullari, bosqichlari shu kabi ma’lumotlar berildi. Xulosa qilib aytganda in vitro usulining afzalliklari yuqori hisoblanadi. Juda ko’plab manzarali, noyob, qimmatbaxo, dorivor, oziq-ovqatbop, rizavor, yo’qolish arafasidagi turlar va shu kabi boshqa ko’plab turdagi o’simliklarni ko’paytirish mumkin.
: Madaniy manzarali o’simliklarni biotexnologik yo’l biln ko’paytirib istiqbolli o’simliklar yetishtirish bobida bajarilgan amaliy ishlar rejalar asosida yoritib berildi. Xulosa qilib aytganda nazariy jihatdan o’qib o’rganilgan yangi biotexnologik usul in vitro texnologiyasi asosida xona gullarini tez va sog’lom ko’paytirishga erishildi. Pateriya xolatlari kuzatilmasligi uchun sterilizatsiya jarayoniga muhim e’tibor qaratildi. Ushbu bobda bajarilgan amaliy ishlarning barcha bosqichlari rasmlar bilan ko’rsatilib o’tildi.
Xulosa qilib aytganda “Madaniy manzarali o’simliklarni biotexnologik usulda ko’paytirish” mavzusida in vitro texnologiyasidan foydalanildi. Bunda dastlabki ish sifatida adabiyotlardan nazariy o’rganilib chiqildim. In vitro usulining rivojlanish tarixi, olimlarning fikrlari, tajribalari, natijalari, qilingan ishlarining bajarilish tartibi shu kabi ma’lumotlarga ega bo’ldim. Mavzu yuzasidan tajriba uchun tanlangan o’simliklarni, olgan bilimlarim asosida amaliy tadqiqotlar o’tkazdim. Biz bu jarayonda maxsus laboratoriya sharoitidan, maxsus oziqa muhitlardan foydalandik. Eng yangi zamonaviy usullardan biri hisoblangan in vitro texnlogiyasini qo’llab xona gullaridan siklamen, geranium, orxideya gullarini ko’paytirdik. In vitro texnologiyasining afzalliklarini o’rganib chiqdik. Ushbu texnologiyada o’simliklarning vegetativ va generativ organlaridan foydalanib ko’rdik. Oziqa muhitining tayyorlanishi, o’simlik kulturalarini kiritish, gormonlar ta’siri bilan ham tanishdik. Bundan tashqari maxsus issiqxonalarda ham tajriba o’tkazib xona gullarini tez va sog’lom ko’paytirishga erishdik. Issiqxonada turli tuproqlar, torf, biogumslardan foydalandik. Urug’larni ekish usullari, vegetativ qismlaridan ko’paytirish, sug’orish va o’simliklarni xususiyatlariga qarab parvarish qildik. Issiqxonada o’stirilgan o’simliklardan in vitro usulda ko’paytirishda foydalandik va natijaga erishdik. Dissertatsiya mavzusi yuzasidan va o’tkazilgan tajribalar asosida bir nechta maqola, tizislar turli xil jurnallarda chop ettirdik.
Madaniy manzarali o’simliklarni biotexnologik usulda ko’paytirish mavzusini o’rganish mobaynida va albatta erishilgan natijalarga asoslanib manzarali o’simliklar orasida foydali, noyob, intraduksiya qilinadigan manzarali o’simliklarni ham biotexnologik usulda maxsus oziqa moddalarda ko’paytirishni tavsiya etamiz. O’zbekistonga intraduksiya qilinadigan manzarali o’simliklarning aksariyati qimmatbaxo va ko’paytirish qiyinligini hisobga olgan holda in vitro usuli ushbu sohada eng samarali usullardan biri hisoblanadi. Manzarali o’simliklarning yana bir ajoyib xususiyati shundan iboratki, ularning juda xushbo’y xididan atir-upa sohasida keng qo’llaniladi. Ayrim mamlakatlar ushbu sohada juda ilg’or, mashhurdir. Ona vatanimizda ham ushbu sohani rivojlantirib dunyoga tanitishda in vitro texnologiyasining o’rni beqiyos. Hozirgi kunda mamlakatimizda o’simliklardan asosan, oziq-ovqat va dorivor xususiyatga ega bo’lgan o’simliklar in vitro usulda ko’paytirilmoqda. Manzarali o’simliklar orasida faqat estetik zavq beribgina qolmay balki o’zining dorivorlik xususiyati bilan ham ajralib turadigan turlar mavjud. Nafaqat manzarali o’simliklar balki noyob, yo’qolish arafasidagi, kamyob o’simliklarni, ozuqabop, dorivor o’simliklarni ham in vitro texnologiyasidan foydalanib aholi ehtiyojlarini qondirishda foydalanish lozim.
|
| |
