Hozirgi vaqtda energiyaning asosiy manbalaridan biri neft va gaz hisoblanadi

“Sho‘rtan gaz kimyo majmuasi” korxonasi Qashqadaryo viloyati G‘uzor tumanida joylashgan, aholidan (1000)m uzoqlikda. Aholiga zaxarli gaz, chang etmasligi uchun yon atrofi daraxtlar bilan o‘ralgan.

Korxonada fuqoro muhofazasini tashkil etish.

Fuqoro himoyasining asosiy vazifalari:

1.Aholini umumqirg‘in qurollardan saqlash.

2. Xalq xo‘jaligi korxonalarining urush sharoitida ishlash turg‘unligini oshirish.

3. Qutqaruv va tiklovchi ishlarini olib borish.

Korxonada fuqoro muhofazasini tashkil qilish omillari yuqoridagilardan iborat.

Fuqoro muxofazasi tashkil etish sxemasi

Korxona territoriyasida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan tabiiy va texnogen xavfli xodisalarga: zilzila, yong‘in, portlash, kimyoviy zaharlanishlar kiradi.

Ob’ektda chang va zaharli gazlar mavjudligi ularning miqdori saqlanish qoidalari deganda, asosan atrof muhitga kuchli ta’sir qiluvchi va odamlar hayotiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni tushuniladi. Korxonadagi avariyalar, yong‘in va portlash kabi favqulotda vaziyatlari yuzaga kelgan vaqtida sodir bo‘lgan xavf darajasini ko‘rsatadigan ikkita bildirish rejimini belgilanadi.

1. 
   Yuqori tayyorgarlik rejimi
   
2. 
   Favqulotda rejim
   

Bunday xollar yuzaga kelgan vaqtida xokimiyatlarga, tuzilmalarga, tibbiy xizmatga, yong‘in xavsizligi xizmatiga xabar berish kerak.

Korxonada mavjud kuchli ta’sir qiluvchi modda. Uning miqdori saqlanish tartibi.

Tabiiy gazlarni sun’iy xolda siqib suyultirish jarayoni past bosim va yuqori xaroratda boradi. Bu esa endotermik jarayon xisoblanadi.

Uglerod (P) oksidi – rangsiz, xidsiz nixoyatda zaxarli gaz. Ishlab chiqarish binolarida SO ning miqdori 11mg ni, xavoda 0,03 mg ni tashkil etadi. U avtomobildan chiqayotgan tutun gazlarida xayot uchun xavfli miqdorda bo‘ladi. SHu sababli korxonada ish vaqtida xonalar yaxshi shamollatilgan bo‘lishi kerak.

Favqulotda Vaziyat yuz berganda “Diqqat Xammaga” ovozli signal orqali ishchi-xizmatchilarga xabar qilinadi.

Kuchli ta’sir etuvchi zaxarli modda va chang bilan ishlovchissexlarda ishchi va xizmatchilar ob’ekt fuqoro muhofazasi bo‘limi (FM shtab) xodimlari tomonidan shaxsiy ximoya vositalari bilan ta’minlangan bo‘lishlari kerak.

Nafas olish organlarini muxofazalovchi shaxsiy ximoya vositalari – gazniqoblar, nafas olish organlarini turli kasalliklarni keltirib chiqaruvchi mikroblardan va toksinlardan muhofaza qiladi.

Gazniqoblar ikki turga bo‘linadi:

1. 
   Filьtirlovchi gazniqolar ( GP 5, GP 7, GP 9, PDF 2SH);
   
2. 
   Ajratuvchi gazniqoblar (IP 46 IP 48).
   

Nafas olish organlarning eng oddiy himoya vositalari:

1. 
   Respirator;
   
2. 
   CHangga qarshi matoli niqoblar;
   
3. 
   Paxta dokali bog‘gich.
   

Filtirlovchi himoyalanish niqoblar.

Inson bir kun davomida o‘rtacha hisobida 800 gr qattiq maxsulot, 2l suv va 40 m³ xavoni iste’mol qiladi. Bajarilayotgan ishning og‘irligi va intensivligiga bog‘liq holda, bu ko‘rsatgich keng ko‘lamda o‘zgaradi.

Kam kislorodli va bir nechta zaharli moddalar saqlangan havo, zaxarlangan hisoblanadi.

Favqulotda vaziyatda avariya qutqaruv ishlarini olib borish.

Avariya qutqaruv va boshqa kechiktirib bo‘lmaydigan ishlarini rejalashtirish va amalga oshirishdan maqsad, aholini turli favqulotda vaziyatlardan himoyalash, shoshilinch tibbiy xizmat ko‘rsatish, avariya oqibatlarini qisqartirish hamda vayronalardan insonlarni olib chiqishga qaratilgandir.

Avariya qutqaruv ishlari quydagi vazifalarni amalga oshirish orqali olib boriladi.

1. 
   FV ro‘y bergan xududlarida razьvedka ishlarini olib borish hamda xarakatlanish yo‘nalishlarini rejalashtirish.
   
2. 
   Bino qismlari, vayrona uyumlari orasidan shuningdek yonayotgan binolar ichidan insonlarni qidirish va olib chiqish.
   
3. 
   Jabrlangan insonlarni, guruxlarga ajratgan xolda birlamchi tibbiy xizmat ko‘rsatish hamda yaqin ambulatoriyalarga etkazish.
   

1. 
   Insonlarni ommoviy piyoda yoki transportda xarakatlanish yo‘llarini ochish hamda xavfli jismlardan tozalash.
   
2. 
   Gaz, elektr, suv quvur tiqimlari va boshqa tizimlarda yuz bergan avariyalarni to‘xtatish, qutqaruv ishlarini o‘tkazish.
   

YOng‘in xizmat xodimlari bilan bir vaqtda tibbiy tez yordam ko‘rsatish xizmati ham etib keladi. FV oqibatlari tugatilishi bilan qutqaruv ishlari boshlanadi. Tartibni saqlashga e’tibor beriladi. YOng‘in yoki avariya sodir bo‘lishida odamlrni xavfsiz boshqa joyga chiqish yo‘llari bo‘lishi binolarni loyihalash va qurish vaqtida hisobga olingan. YOng‘in havfsizligi norma qodalariga asosan evakuatsiya yo‘llari o‘tga chidamli materiallardan tayyorlangan, harakat yo‘lida hech qanday to‘siqlar yo‘q. Korxona binosida 2ta chiqish evakuatsiya yo‘llari mavjud.

“Tabiiy gazni sun’iy xolda siqib suyultirish” jarayonida ishlatiladigan xom-ashyolar ma’lum talab asosida omborlarda saqlanadi. Quyosh nuri to‘g‘ridan-to‘g‘ri tushmaydigan, yopiq, quruq joyda, xarorat 30^o S dan yuqori bo‘lmagan, namlik 80% dan ko‘p bo‘lmagan joyda saqlanadi.

MEHNAT MUHOFAZASI
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikni qo‘lga kiritgandan so‘ng mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi masalalariga katta ahamiyat berildi. Bu borada insoniyat zararli moddalar bilan ta’sirlanishini oldini olish uchun fan va texnika yutuqlaridan keng foydalanilmoqda. Mehnat muhofazasi bu insonlarni ishlash vaqtida sog‘lig‘i, ishlash qobilyatini, xavfsizligini ta’minlovchi texnik, sanitar gigienik, uyushgan qonunlashtrilgan tadbirdir.

Mehnat muhofazasini amaliy faoliyati mehnat sharoitlarini yaxshilash, kasb kasalliklarini va shkastlanishni oldini olishdan iborat.

O‘zbekistonda mehnatnt muhofaza qilish borasida bir qancha qonuniyatlar qabul qilingan. Bu qonunlar faqat ishlab chiqarishda mehnat muhofazasi texnika xavfsizligi qoidalarini nazorat qilib qolmay, balki mehnat muhofazasi qonunlari buzulmasligi uchun javobgardir.

“SHo‘rtangaz kimyo majmuasi” korxonasida ”Mehnatni muhofaza qilish” borasidagi tadbirlar qabul qilingan bo‘lib, ular mehnat sharoitlarini yaxshilash va xavfsiz mehnat sharoitlarini yaratish borasidagi uslubiy qo‘llanmalar, instruksiya ko‘rsatmalar, tavsiyalar kabi umumiy qoidalarni o‘z ichiga oladi.

Mehnatni muhofaza qilish qoidalari O‘zbekiston Respublikasi 2009 y 47-son 59 moddasida, O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi 2009 y 16 noyabrda 2042 soni bilan, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 2000 y 267- sonli qarori, O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlar to‘plami, 2000 y 7-son 39 modda bilan tasdiqlangan.

“SHo‘rtangaz kimyo majmuasi” korxonasida xodimlar xavfli va zararli ishlab chikarish omillari ularning tavsifi, yuzaga kelish ma’nbalari, ishchilarga ta’sir qilish xususiyatlari va salomatlik uchun xavfli darajasi va kelgusidagi oqibatlari to‘g‘risida ma’lumotga ega. Ish joylaridagi ishlab chiqarish muhiti va mehnat jarayoning xavfli hamda zararli omillari to‘g‘risida ma’lumotlar, ishlab chiqarish muhitining fizik, kimyoviy, radiologik, mikrobiologik va mikroiqlim o‘lchovi natijalari, shuningdek og‘irligi ish joylarini mehnat sharoitlari bo‘yicha attestatsiya qilinishi bilan tasdiqlanadi.

Korxona o‘ta xavfli sharoitda bajariladigan kasblar va ishlar ro‘yxatiga ega. Ro‘yxatda, aniq te’nologk jarayon, ishlab chiqarish uskunasi, ishlatiladigan xom ashyo va ishlarni amalga oshirish xususiyatlari bilan bog‘liq xavflar xisobga olingan.

Barcha xodimlar o‘ta xavfli ishlarni bajarishdan oldin, mexnat muxofazasi bo‘yicha yo‘l - yo‘riq olish va ishlarni xavfsiz bajarish usullarini o‘zlashtirib olganlar.

SHo‘rtangaz kimyo majmuasi korxonasi, chiqindi tashlash bo‘yicha SN-245-71 ga asosan 1 kategoriyaga kiradi. Sanitar ximoya zonasi SNIP-2.01.03-96 ga asosan (1000) m. Tabiiy gazni sun’iy xolda siqib suyultirish” jarayoni past bosim va yuqori xaroratda boradi. Bu esa endotermik jarayon xisoblanadi.

Uglerod (P) oksidi – rangsiz, xidsiz nixoyatda zaxarli gaz. Ishlab chiqarish binolarida SO ning miqdori 11mg, xavoda 0,03 mg ni tashkil etadi. U avtomobildan chiqayotgan tutun gazlarda xayot uchun xavfli miqdorda bo‘ladi. SHu sababli korxonada ish vaqtida xonalar yaxshi shamollatiladi.

SHo‘rtangaz kimyo majmuasi korxonasi shamol yo‘nalishi bo‘yicha SNIP 2.01.01.83 ga asosan joylashgan. Bunda zaxarli gaz va changlarni chiqishi xisobga olinib korxona axoli punktiga teskari qilib joylashtirilgan. Bu esa zaxarli gaz va changlarni axoli punkitiga etib kelmasligini ta’minlaydi.

Texnologik jarayon uzluksiz tarzda davom etadi. Ish ikki smenada olib boriladi. GOST 12-2.03.91 KMK -3-05-98 ga asosan “Texnologik jarayonlarni tashkilashtirish sanitariya qoidalari va ishlab chiqarish jihozlariga gigenik talablar” ga muvofiq tashkil qilingan. Xom ashyo va materiallarni qayta ishlash texnologik uskunaning pasportida belgilangan talablarga muvofiq amalga oshiriladi.

Korxonada SANPIN-0120-01, SANPIN 122-01 ga asosan shovqin, tebranishdan ximoya choralari ko‘rilgan. SHovqin, tebranishdan ximoyalash maqsadida, desorbsiyassexini ishlab chiqarish maydonidan tashqariga joylashtirilgan.ssex, bo‘limlarni eshik, derazalari maxsus tovush o‘tkazmaydigan materiallardan tayyorlangan.

Korxona bo‘limlarini yoritish asosan tabiiy va sun’iy ravishda amalga oshiriladi. Kunduz kuni asosan tabiiy yorug‘likdan foydalaniladi. Tabiiy yoritilish SNIP 2-01-05.98 ga asosan qabul qilingan. Kechki smenalarda esa, sun’iy yoritishdan foydalaniladi, yoritilish uchun lyumenissent lampalardan foydalaniladi.

SHo‘rtangaz kimyo majmuasissexlrini havosi mo‘‘tadillashtirilib turiladi. SHamollatash qurilmalaridan foydalaniladi. Isitish SanPiN -0058-96 ga asosan amalga oshiriladi. SHamollatish qurilmalaridan to‘g‘ri foydalanish, uni to‘liq ishlaydigan holatda bo‘lishi uchun javobgarlik, mexanik zimmasiga,ssexda esassex boshlig‘i va mexanik zimmasiga yuklatilgan.

Elektr uskunalarining nosozligi yoki ularning ishlatish qoida talablariga amal qilmaslik ishchi-xizmatchilarning shkastlanishiga olib keladi. Insonlarni elektr toki ta’sirida shkastlanishidan himoya qilish uchun ishlab chiqarish sharoitlarida xavfsiz tok usti qoplangan simlar, erga ulangan va neytrallovchi ximoya tizimlarilan foydalanilgan. SHuningdek, elektr uskunalarni tanlash, o‘rnatishda mavjud bo‘lgan qonun-qoidalar normalariga amal qilingan.

Ishchilar va xizmatchilarni shaxsiy ximoya vostalari bilan ta’minlash.

Ta’sir etuvchi zaxarli gaz va chang bilan ishlovchissexlarda, ishchi va xizmatchilar ob’ekt fuqoro muhofazasi bo‘limi (FM shtab) xodimlari tomonidan shaxsiy ximoya vositalari bilan ta’minlanganlar.

Nafas olish organlarini muxofazalash maqsadida shaxsiy ximoya vositalaridangazniqoblar nazarda tutilgan.

Gazniqoblar ikki turga bo‘linadi:

3. 
   Filьtirlovchi gazniqolar ( GP 5, GP 7, GP 9, PDF 2SH);
   
4. 
   Ajratuvchi gazniqoblar (IP 46 IP 48).
   

Nafas olish organlarining eng oddiy himoya vositalari:

4. 
   Respirator;
   
5. 
   CHangga qarshi matoli niqoblar;
   
6. 
   Paxta dokali bog‘gich.
   

Korxonada yong‘in va portlash xavfsizligi, ularni rejalashtirish, tashkillashtirish va olib borish SNIP-2.01.02-04 ga asosan, “YOng‘in xavfsizligi” umumiy talablariga ONTP 24/86 ga asosan “Portlash xavfi” umumiy talablariga va ushbu qoidalarga muvofiq ta’minlangan. Ishlab chiqarishda o‘rganilmagan yong‘in va portlash xavfi va toksik xususiyatlariga ega bo‘lgan modda va materiallar qo‘llanilmaydi.

Korxona binolarining yong‘in xavfsizligi ularning o‘tga chilamlilik darajasi bilan aniqlangan. SNIP 2.09.12-98 ga asosan qurilish materiallari bo‘yicha yonmaydigan, qiyin yonadigan xillari mavjud.

YOng‘in yoki avariya sodir bo‘lishida odmlrni xavfsiz boshqa joyga chiqish yo‘llari binolarni loyihalash va qurish vaqtida hisobga olingan. YOng‘in havfsizligi norma qodalariga asosan evakuatsiya yo‘llari o‘tga chidamli materiallardan tayyorlangan, harakat yo‘lida hech qanday to‘siqlar yo‘q. Korxona binosida 2ta chiqish evakuatsiya yo‘llari mavjud.

Barcha ishlab chiqarishssexlarida, xom ashyo va tayyor maxsulot omborxonalari ma’muriy va boshqa yordamchi binolar hamda inshootlar dastlabki yong‘inni o‘chirish vositalari bilan ta’minlangan.

Ventilyasiya tizimi yong‘indan darak beruvchi signalizatsiya bilan birlashtirilgan va (SNIP 2.04.02 84., GOST 12.2.2002.89, SNiP 2.04.09.07) bo‘yicha o‘rnatilgan.

Bino va yong‘in suv ma’nbalari yo‘lkalari hamda yong‘in vositalari va uskunalariga boradigan yo‘lkalar doimo bo‘sh bo‘lishi ta’minlangan, binolar oralig’idagi yong‘inga qarshi masofa uzulmalarida materiallar, uskunalar, bo‘sh idishlar taxlashga ruxsat etilmaydi.

SHo‘rtangaz kimyo majmuasi korxonasida yong‘inga qarshi suv ta’minoti SNIP-2.04.02.86 ga asosan belgilangan. Katta miqdorda suv saqlaydigan suv havzasi mavjud.

O‘tni o‘chirish birlamchi vositalaridan xarakatlanadigan, qo‘lda ishlataligan o’to‘chirgichlar, gilropulьpalar, chelak, suvli bochka, belkurak, qumli yashik, asbest yopgich, namat va boshqa yonmaydigan buyumlari mavjud.

YOng‘in haqida tez xabar berish uchun yuqori havfli hisoblangan texnologik uskunalarda, ishlab chiqarish binolarida, omborlarda darakchi vositalari SNIP-2.04.02-84, GOST 12.2.2002.89 ga asosan o‘rnatilgan. Bu vositalar yonayotgan manba, joyini o‘z vaqtida aniqlashga yordam beradi.

SHo‘rtangaz kimyo majmuasida ko‘ngilli o‘t o‘chirish drujinasi tashkil qilingan.

YAshinning er ustidagi inshoot, qurilmalarga to‘g‘ri urilishi buzilishga, yonuvchi modda va materiallarni alangalanishiga olib keladi. YAshinni ikkilamchi ta’siri, ximoyalanuvchi bino va inshootlarni metall konturiga yashin urilish vaqtida, zaryadlarni elektrostatik va elektromagnitli induksiyalanishi bilan boradi.

IQTISODIYOT BO’LIMI

Korxonanig iqtisodiy qismi quydagilardan iborat

1. 
   Ishlab chiqarish dasturi – loyiha bo’yicha ishlab chiqarilgan mahsulotning yillik hajmi.
   
2. 
   Mahsulot ishlab chiqarish tannarxidagi to’g’ri moddiy sarflarni ochib xom ashyo va asosiy materiallar, yordamchi materiallar quvvatlar va yoqilg’i sarflarining hisobi. (qayta ishlanadigan chiqindi ajratilgan holda) Bu ma’lumotlar korxonaning texnologik reglamenti yoki loyihaning moddiy balansidan olinadi.
   
3. 
   Mahsulon tannarxidagi boshqa to’g’ri, yondosh sarflar, asosiy foydalarning amartizatsiyasi va qolgan. Shu jumladan ustama sarflar asosida mahsulot tannarxining (1- o’lcham va yillik) hisobi – korxona ma’lumotlari asosida o’lcham mahsulot ishlab chiqarish tannarxining kalkulyatsiyasi.
   
4. 
   Mahsulot tannarxining asosida loyiha bo’yicha foydasi mahsulotning ulgurchi bahosi, rentabilligi, erkin sotish bahosining hisobi.
   
5. 
   Asosiy ko’rsatgichlar hisobi. Ishlab chiqarishning asosiy tehnik iqtisodiy ko’rsatkichlari, mahsulotning yillik hajmi (natural va qiymat ifodasi bo’yicha) 1 o’lcham va yillik mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi, foyda ko’rsatkichlari, birinchi o’lcham mahsulotning erkin bahosi. 1 ishchi va seh xodimining tannarxidagi ulushi.
   

ISHLAB CHIQARISH DASTURI – MAHSULOTNING YILLIK ISHLAB CHIQARISH HAJMI

(NATURAL VA QIYMAT IFODASI)

№	Mahsulot nomi	O’lcham	Bir o’lcham narxi co’m	Natural ifodasi	Qiymat ifodasi
1	2	3	4	5	6
	Metan	1000 m3	29250	4.75 mlrd	138937500

Ushbu jadvalda loyiha bo’yicha ishlab chiqarishga rejalashtirilgan mahsulot turi, uning o’lchami, natural ifodadagi va qiymati bo’yicha mahsulotning hajmi va 1 o’lcham mahsulotning sotiladigan narhi qayd etiladi.

Hisob tartibi :

5. 
   grafada mahsulotning 1 yillik hajmi qayd etiladi.
   
6. 
   grafa = 4 grafa x 5 grafaga.
   

Mahsulot ishlab chiqarish tannarxining kalkulyatsiyasi

Mahsulotning kalkulyatsion o’lchami – 1000 m³

Ko’rsatkichlar hisobi:

1. 
   Yillik mahsulot hajmi Qi/ch va Qi/ch x Eb
   
2. 
   Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi va umumiy sarflar hisobi:
   
   1. 
      To’gri moddiy sarflar;
      
   2. 
      Mehnatga doir to’g’ri sarflar;
      
   3. 
      Yondosh moddiy va mehnatga doir sarflar;
      
   4. 
      Asosiy fondler amartizatsiyasi;
      
   5. 
      Boshqa qolgan shu jumladan ustama harajatlar.
      

= ∑ I − V =

Men loyihalayotgan kompressor qurulmasi tabiiy gazni siqib haydash uchun mo’ljallangan.

Bu loyiha 10 qismdan iborat bo’lib, kirish qismida prizidentimiz I.A.Karimov neft va gaz sanoati rivoji sanoat ulishida katta ahamiyatga ega ekanligi, neft va gaz sohasiga doir qarorlari va respublikamizda ishlab turgan neft va gaz zavodlari ishga tushirilishi sanalari ularning quvvati, chiqarilayotgan mahsulot turlari ko’rsatib o’tilgan.

Loyihaning texnik – iqtisodiy asoslash qismida Sho’rtan gaz kimyo majmuasi korxonasini ratsional joylashtirishga ko’p jihatlar ta’sir ko’rrsatishi keltirilgan. Ishlab chiqarish kuchlari to’g’ri joylashtirilgan holda qurilish mablag’ iqtisodiga tegishli ishlab chiqarish rentabilligini oshirish, mahsulot tan narxini pasaytirishga, samaradorligini oshirishga olib keladi. Loyihalanayotgan ishlab chiqarish korxonasi shunday joylashishi kerakki, u har tomonlama qulay bo’lishi ya’ni xom ashyo, energiya, suv resurslariga iloji boricha yaqin bo’lishi kerak va mahsulotni tashib ketishda temir yo’lga yaqin bo’lishi maqsadga muvofiqdir.

Keyingi bo’lim xom ashyo moddalar va tayyor mahsulot tavsifi bo’lib, bu bo’limda qurulmada qayta ishlashdan chiqqan mahsulotlarning miqdori, konsentratsiyasi va fizik – kimyoviy ko’rsatkichlari yoritib berilgan.

Navbatdagi bo’limda biz loyihalashtirilayotgan qurulmaning samaradorligi material balansi issiqlik balanslari va diometri hisoblab chiqilgan.

Iqtisodiy qismida men loyihalashtirayotgan qurulma, ishlab chiqarish jarayoniga ketadigan sarf – xarajatlar menga berilgan qurulmaning quvvati ya’ni 4.75 mlrd.m.kub yiliga bo’yicha barcha xarajatlar hisoblab chiqilgan.

Texnalogik jarayonni avtomatlashtirish hozirgi kun talabi bo’lib qolmoqda. Zero texnalogik jarayonni avtomatlashtirish ishchi kuchini tejash, qurulmaning aniq ishlashi, qurulmaning havfsizligi muhum bo’lib hisoblanadi.

Keyingi qism mehnat muhofazasi bo’limi bolib, ishlab chiqarish jarayonida ishchi xizmatchilarni bemalol ishlashi uchun har tomonlama qulay bo’lishi va biz loyiha qilayotgan jarayon gaz bilan bog’liq bo’lgani uchun gazning havodagi konsentratsiyasi belgilangan me’yorlardan oshib ketmasligi nazarda tutilgan.

Atrof muhit muhofazasi. Ishlab chiqarish jarayonida atrof muhitga chiqarilayotgan gazlar miqdori va kanalizatsiyaga tashlanayotgan chiqindilar miqdori belgilangan konsentratsiyadan oshib ketmasligi maqsadga muvofiq.

Navbatdagi qism fuqaro muhofazasi haqida bo’lib, ishlab chiqarish jarayonida ishchi hizmatchilar favqulotda vaziyatlarga tayyor bo’lish, favqulotda vaziyatlar sodir bo’lganda ularga tayyor va ularga qarshi choralar ko’rishni bilish kerak.

Xulosa

Loyihalanayotgan bu mavzuning asosiy muhim tomoni atmosferaga chiqayotgan zaxarli va zararli gazlarni yuqori darajada tozalab ekologik musaffolikni asrash hamda yuqori sifatli mahsulot yetkazib berishga mo’ljallangan.

Bu jarayonning davomiyligi saqlanib qolinadi va bu majmuaning asosiy serdaromad mahsuloti hisoblanadi va bu mahsulot Respublikamiz ichki iste’moli va tashqi eksport uchun muhim ahamiyat kasb etadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Adabiyotlar

1. В.И.Мурин, Н.Н.Кисленко, Ю.В.Сурков. Переработка природного газа и конденсата. 2002 год ст.

2. W.Strauss Industrial gas cleaning. 1981 year page 309

3. Ю.А.Чумаков Газодинамический расчет центробежных компрессоров транспортных, газотурбинных и комбинированных двигателей. Москва 2009 год ст.76

4. О.Н.Емин, В.Н.Карасев, Ю.А.Ржавин Выбор параметров и газодинамический расчет компрессоров. 2003 год ст.146

5. А.Г.Аншиц, Е.Н.Воскресенская Окислительная конденсация метана – новый процесс переработки природного газа. 1999 год ст.146

6. Технологический регломент

7. Internet. www.instrumentik.ru, www.kompressor-centr.ru, www.dissercat.com, www.oilforum.ru, www.master-oil.com.

8. А.И.Афанасьев, Ю.М.Афанасьев, Т.М.Бекиров, Технология переработки природного газа и конденсата. 2002 год ст.517

9. С.М.Ткачев Технология переработки нефти и газа. 2006 год ст. 345

10. Р.З.Сафиева Физико – химические нефти. 1998 год ст. 448