|
Laboratoriya ishi № 5. Mavzu: Gipsni qotish vaqtini aniqlash
|
| bet | 9/19 | | Sana | 17.11.2023 | | Hajmi | 0,7 Mb. | | #100637 |
Bog'liq download edfiles 19688 Ишчи дастур Екологик кимё 3 курс Өзб, Analizning fizik-kimyoviy metodlari (2), 489 ruza matni, Бром , Шерали рус, Voleybol2023 (2), MEXRIY SLAYD ASHIQ SABAQ, XOM RUS TEST, 1-seminar, Mavzu 1Kristallanish. Qotishmalardagi kristallanish. Kristallarn (1), ЭКОЛОГИЯ И ОХРАНА ПРИРОДЫ ТЕМЫ ПР.ЗАНЯТИЙ, 3-lek, Molekulyar biologiya keshki 4-kurs 2023-2024, определение алкалоидов в растениях 7Laboratoriya ishi № 5. Mavzu: Gipsni qotish vaqtini aniqlash.
Qurilish gipsi 0,5mol suv saqlaydi, unga suv qo’shilsa u 2mol suv saqlovchi kristallogidratga aylanadi. Kristallogidrat suvda yomon erigani uchun o’ta to’yin-gan eritmasidan qayta kristallanib sekin-asta qotib qattiq toshga aylanadi. (0,5 mol suv saqlovchi gipsning suvda eruvchanligi 10 g/l, u suvda eritilgach tez, bir minut-ga qolmay to’yingan eritmaga aylanadi. 2 mol suv saqlovchi gipsning suvda eruv-chanligi 2 g/l ga teng).
Qurilish gipsini tayyorlash uchun, gips toshi bolg’a bilan maydalanadi so’ngra o’gircha (havoncha)da yaxshilab kukunga aylantiriladi. Kukundan 10g o’lchab olinadi, chinni kosachaga solinadi va quritgich shkafiga qo’yib 130-1400S haroratda doimiy massaga kelguncha (avval qizdirishga qo’yilgandan 20 minut o’tgach, so’ngra 10 minut o’tgach kosacha o’lchanadi) qizdiriladi. Gips o’ta qizib ketmasligi kerak, aks holda (1500S dan yuqori haroratda) u 0,5 mol suvini xam yo’qotib suvsiz gipsga aylanib qoladi. Suvsizlantirib bo’lgach kosacha shkafdan olinib, uning massasi qanchaga kamayganligi aniqlanadi.
Tayyorlangan gipsdan (0,5 mol suvli gipsdan) 20g o’lchab olinadi va fayans pilita yoki fanera ustiga to’kiladi, unga 9 ml suv kuyilib aralashtiriladi va hosil bo’lgan xamirsimon massa bir oz quyuqlashgach unga biror shakl beriladi va gipsning qotish (tishlash) vaqti aniqlanadi. Buning uchun tayoqchani bir uchi bilan yarim qotgan shaklda bosilib chuqurcha qilinadi, hosil qilingan chuqurchaning suv bilan to’lishi kuzatiladi. Gipsdagi chuqurchaga suv to’lmasa gips qotgan hisob-lanadi. Unga suv quyilgan vaqtdan to qotgan vaqtgacha o’tgan vaqt gipsning qotish vaqti hisoblanadi.
Laboratoriya ishi №6. Mavzu: Toshko`mirni flotasiya usulida boyitish.
Flotasiya usuli - suyuqlikda to'xtatilgan nisbatan kichik zarralarni bir-biridan ajratish (yoki suyuqlikdan qattiq zarrachalarni chiqarib tashlash) ularning gaz pu-fakchalarini suspenziyaga yopishib olish qobiliyatiga ega bo'lib, keyin ularni su-yuqlik yuzasiga suzadi va ko'pik hosil qiladi.
Flotatsiya natijasida yomon namlanadi (hidrofobik) zarralar suspenziyaga kiritilgan gaz pufakchalariga yopishadi va minerallashtirilgan ko'pik deb ataladigan sirtga suzadi.
Hidrofilik zarralar, aksincha, yaxshi namlanadi va pastga tushadi. Mineral-lashgan ko'pik ajratiladi va suvsizlanadi. Agar qimmatli minerallar ko'pikli mah-sulotga kirsa, jarayon to'g'ridan-to'g'ri flotatsiya deb ataladi va agar bo'sh nasl bo'l-sa, teskari flotatsiya.
Samarali flotatsiyani ta'minlash uchun turli xil flotatsion reagentlar suspen-ziyaga kiritiladi, bu mineral zarrachalarning havo kabarcıklarına selektivligini va yopishishini kuchaytiradi.
Ulardan ba'zilari tanlab qimmatli minerallar yoki bo'sh tosh yuzasida sorbsiyalanadi va shunday qilib, boshqalar ko'pik (ko'pik agentlari) barqarorligini oshirish, ularning ho'llash (kollektorlar, kollektorlar yoki depressors) farqni oshirish o'rta pH tartibga solish.
Flotatsiya samaradorligi va tezligi pulpa havosini etarlicha kuchli shamol-lash bilan ortadi. Adsorbsiyalangan flotoreagent xom ashyo zarralari suv bilan namlanadi va suspenziyani puflab, ko'pikni hosil qiladigan havo kabarcıklarına "yopishadi".
Turli xil organik moddalar va ularning aralashmalari (fir, qarag'ay, evkalipt yog'i, oleyk kislotasi, karboksilik kislotalar va oksikatlar, ksantogenatlar va bosh-qalarni o'z ichiga olgan parafin oksidlanish mahsulotlari) flotoreagentlar sifatida ishlatiladi.
Flotoreagentlar juda oz miqdorda (10–200t ruda uchun 1g) iste'mol qilinadi, chunki faqat floresan monomolekulyar ko'pincha mineralning flutatsiya qilingan zarralari yuzasida hosil bo'ladi.
Ko'pikli moddalar (saponinlar, tozalanmagan krezol va boshqalar) suvning sirt tarangligini kamaytiradi. Biroq, suv kabi sovun kabi ko'pik moddalar huzurida sodir suv sirt taranglik, kuchli kamayishi, tez – tez ko'pik "bo'sh", ya'ni, flotatsiya moddiy zarralar o'z ichiga olmaydi, deb aslida olib keladi, bu chegara suv sirt tarangligini kamaytirish, chunki flotatsiyaga to'sqinlik qiladigan mineralning suv bilan yaxshi namlanishiga olib keladi.
Ko'pik agentining to'g'ri tanlovi katta amaliy ahamiyatga ega. Flotatsiya-boyitishning eng ko'p tomonlama va mukammal usuli. Flotatsiya usuli deyarli barcha minerallar mineral xom ashyosidan olinadi, bu amaliyotda qo'llaniladigan boyitishning eng keng tarqalgan usullaridan biridir.
Taxminan 80% rudalari bu usul bilan boyitiladi. Flotatsiya kamchiliklari katta suv iste'moli va ishlab chiqarilgan ifloslangan chiqindi suv (deb atalmish flotasiya dumlari) muhim miqdorda, original ruda nozik silliqlash zarurligini, shuningdek, qimmat va tez-tez zaharli flotoreagentlar foydalanishni o'z ichiga oladi.
|
| |
