44
o„tgan deyarli
barcha yangiliklarni ertami-kechmi seriyalab ishlab chiqarilayotgan
avtomobillarda ishlatila boshlanadi.
Zamonaviy transport vositalari (TV) yuqori texnologik tizimlardir, ularning
konstruksiyasida juda ko„p elektron
qurilmalar ishlatiladi, ularning ishonchliligi
yetarlicha yuqori bo„lib, ko„pincha mexanik tizimlarning
ishonchliligidan ham
oshadi. Masalan, Bosch tomonidan birinchi seriyalab ishlab chiqarilgan
antiblokirovkali tormoz tizimi(ABTT) vazni 6,5 kg gacha, elektron elementlarning
soni 140 tadan ziyod bo„lgan(1.14-rasmga qarang). Zamonaviy ABTT lar 1,5 kg
gacha massaga ega bo„lib, elektron bazasi o„nlab elementlardan iborat.
Bugungi kunda TV ning elektron tizimlari asosan "yopiq"
tizim sifatida
xizmat qiladi, ular avtomobilning turli xil datchiklaridan axborotlarni oladi, ularni
tegishli dasturlarning yordamida tahlil qiladi va elektron boshqaruv bloki (EBB) da
ijrochi qurilmalarga transportning xavfsizligi va boshqarish qulayligi oshirish,
transport vositalarining samaradorligini yaxshilashga
va atrof-muhitga zararni
kamaytirishga yo„naltirilgan tegishli buyruqlar ishlab chiqaradi. Shu bilan birga,
ayrim tizimlardan signallar "ochiq" tizim sifatida
ham ishlatilishi mumkin -
axborotlarni tashqi muhitga: axborot markazlari, yo„l-transport
infratuzilmasi va
boshqa yo„l foydalanuvchilariga uzatish uchun. TV nafaqat ichki tizimdan
ma'lumotlarni uzatish, balki uni tashqi manbalardan ham qabul qilish, shuningdek
uni xavfsizroq va yanada samarali va hatto avtomatik boshqarish uchun ishlatishi
mumkin.
Avtotransport vositasiining bort tizimlarining mumkin bo„lgan
tuzilishini
ko„rib chiqamiz.