255
Agar R
h.z
ning miqdori 4 Om dan kam chiqsa, shu miqdor qabul
qilinadi, 4 Omdan ko‘p chiqsa, R
h.z
=4 Om deb qabul qilinadi.
Himoyaviy zaminlash tizimi qarshiligi,
zaminlash qurilmalari,
zaminlash tarmog‘i va egiluvchan kabel to‘rtinchi
simining
qarshiliklaridan iborat bo‘ladi va quyidagicha ifodalanadi:
ek
zt
zq
z
x
R
R
R
R
.
,
Om (10.26)
bu yerda:
R
zq
– zaminlash qurilmalari qarshiligi, Om;
R
zt
– zaminlash tarmoqlari qarshiligi, Om;
R
ek
– egiluvchan kabel to‘rtinchi simining qarshiligi, Om.
Zaminlash tarmog‘i va egiluvchan kabel to‘rtinchi simining
qarshiliklari quyidagicha hisoblanadi:
t
z
t
o
t
z
l
r
R
.
.
.
, Om (10.27)
k
e
e
o
k
e
l
r
R
.
.
.
, Om (10.28)
bu yerda:
r
o.t
– zaminlash tarmog‘ining solishtirma qarshiligi, Om/km;
l
z.t
– zaminlash tarmog‘ining uzunligi, km;
r
o.e
– egiluvchan kabel to‘rtinchi simining solishtirma qarshiligi,
Om/km.
l
e.k
– egiluvchan kabelning uzunligi, km.
Yuqoridagilarni
hisobga
olib,
zaminlash
qurilmalarining
qarshiligi hisoblanadi:
ek
zt
xz
q
z
R
R
R
R
.
, Om (10.29)
bu yerda: R
h.z
> 4 Om bo‘lsa, R
h.z
=4 Om deb olinadi;
R
h.z
< 4 Om bo‘lsa, hisoblangan qiymat olinadi.
Zaminlash qurilmalaridagi zaminlagich
elektrodlarining soni
aniqlanadi:
ze
ek
q
z
e
z
e
z
R
R
n
.
.
.
.
, (10.30)
bu yerda:
R
z.e
– bitta zaminlagich elektrodning qarshiligi yuqorida
keltirilgan tegishli formula bilan aniqlanadi;
256
η
ek.e
– zaminlagich elektrodning
ekranlash koeffisiyenti, ma’lu-
motnomadan olinadi.
Zaminlagich elektrodlarni o‘zaro ulovchi o‘tkazgich elektrodning
uzunligi hisoblanadi.
e
z
e
z
e
o
l
l
.
.
'.
05
,
1
, m (10.31)
bu yerda:
l
o‘e
– o‘tkazgich–elektrodning uzunligi, m;
l
z.e
– zaminlagich–elektrodlar oralaridagi masofa, m.
O‘tkazgich–elektrodning qarshiligi R
o‘z
yuqorida
keltirilgan
tegishli formula bilan aniqlanadi.
Asosiy zaminlash qurilmasi haqiqiy qarshiligi hisoblanadi:
e
z
ze
ek
e
z
e
o
e
o
ek
q
z
R
n
R
R
.
.
.
'
'
.
.
1
, Om (10.32)
bu yerda:
η
ek.o‘z
– o‘tkazgich–elektrodning ekranlash koeffitsiyenti,
ma’lumotnomadan olinadi.
BPP dan uzoqda joylashgan
yuqori va past kuchlanishli
iste’molchilargacha
bo‘lgan
zaminlash
tizimlari
qarshiliklari
hisoblanadi.
ek
zt
zq
z
x
R
R
R
R
.
, Om (10.33)
Iste’molchilardagi tegish kuchlanishi miqdori hisoblanadi:
zj
z
t
t
R
I
K
U
, V (10.34)
