O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi a. A. Safoev, E. A. Normatov, I. Ya. Rajabov




Download 8,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet109/123
Sana20.05.2024
Hajmi8,1 Mb.
#244991
TuriУчебник
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   123
Bog'liq
Darslik Safoev ТМТ 2017 (Lotincha)

Beshinchi operatsiya
-kvadratlarga va yasi yuzalarga vertikal frezerli SDB 
dastgohida ishlov berish. Bu operatsiya juda muhim hisoblanadi, chunki kvadratni 
yasi yuzalarini ishlov berish aniqligi to„quv dastgohi batan mexanizmni yig„ish 
sifatiga katta ta‟sir ko„rsatadi. Ushbu mexanizmni tayyorlash va yig„ishdagi noaniqlik 
yakunda dastgohni ishiga taisir qiladi. 
Oltinchi operatsiya-
15N7 teshikka ishlov berish. Operatsiya radial parmalash 
dastgohida bajariladi. Ishlov beriladigan teshik texnologik hisoblanadi. Bu teshikni 
boshlang„ich holatdan burchakli siljishi qulochchalar profilini tayyorlash aniqligiga 
taisir qiladi. Teshiklarga ishlov berishda burchakli siljishiga yo„l qo„ymaslik uchun 
asoslovchi yuza sifatida kvadratni tomonlaridan biri olinadi. Og„ish burchagi 
25±5
/
9.1-jadvalda.
To„quv dastgohi qulochchali valchani tayyorlash texnologik jarayoni 
Operatsiya 
1.Frezerlovchi-markazlovchi: 
ikki 
tomondan 
yonboshlarni 

frezalash, 
teshiklarni 

ikki 
tomondan 
markazlash.
5. SDBli vertikal-frezerli kvadrat 
1tekisliklari 
va 
tekislikni 

frezalash.
2.Tokarli 
ko„pkeskichli: 
1-5 
6.Radial-parmalash: 15N7 o„.u.h 


255 
yuzalarga ishlov berish 
teshikga 1 ishlov berish 
3.Tokarli-vintqirqar: 
ariqchani 

qirqish, eskizida ko„rsatilgan yuzalarga 
ishlov berish 
7,8,9. 
Tushurish 
frezerli: 
qulochchali valcha ishchi profillarini 
frezalash
4.SDBli tokarli: eskizida ko„rsatilgan 
yzalarga 
ishlov 
berish 
11.Dumaloqjilvirlash: 

va 
4silindrik yzalarni jilvirlash. 
 
12,13.Tushuruvchi-jilvirlash: 2 va 3 ishchi profillarrini birlamchi jilvirlash 5 va 
6 ishchi profillarini yakuniy jilvirlash. 
Ettinchi operatsiya
-profilini tayyorlashda ishlov berish qo„yimni kamaytirish 
uchun vertikal frezalash dastgohida yuzani frezalash. 


256 
Sakkizinchi va to‘qqizinchi operatsiyalarda
-qulochchalar profili maxsus 
gidravlik kuzatuvchi tizimga ega tushuruvchi frezalash dastgohida ishlanadi. 
Qulochchalarni ishchi yuzalariga ishlov berish eng murakkab va mehnat sarfi 
ko„p operatsiya hisoblanadi, chunki u valchani tayyorlash aniqligi va sifatini 
belgilaydi. 
Qulochchali valchani tayyorlash sifati asosan ishchi yuzani berilgan aniqligi 
bilan belgilanishdan kelib chiqqan holda, bu yuzani asosiy xatoliklarni ko„rib 
chiqamiz. Ularga texnologik vositalar xatoligini o„rnatish xatoligini, ishlov berish va 
o„lcham xatoligi hamda boshqalarni keltirish mumkin. 
Qulochchali valcha tayyorlash texnologiyasida asosiy ko„rsatkich-radius 
vektorini aniqligiga katta darajada dastgohga o„rnatish xatoligi taisir etadi. Radius 
vektorni aniqligi texnologik vositani va asoslovchi yuzalarni tayyorlash aniqligiga 
bog„liq bo„ladi. Gidravlik kuzatuvchi tizimga ega tushuruvchi frezerli dastgohlarida 
kulachoklarni ishchi yuzalarini tayyorlash aniqligi, elektrik kuzatuv tizimiga 
tushuruvchi frezalash dastgohlariga nisbatan, yuqoriroq bo„lishi kuzatilgan. 
O‘ninchi operatsiya
-termik ishlov berish. Bu operatsiyada qulochchalarni ishchi 
yuzalari 
va 
podshipniklar 
uchun 
silindrik 
yuzalar 
va 
boshqalari 
avvalsementatsiyalanadi, 
so„ng 
toblanadi.Sementatsiyalash 
chuqurligi
0,8-1,2 mm.sementatsiyadan keyingi toblash moyda sovutish bilan bajariladi. 
Shuningdek ichki kuchlanishlarni yo„qotish va yuqori qovushqoqlikdagi yuqori 
qattiqlikni saqlash uchun past bo„shatiladi. Qulochchali valcha yuqori kontakli 
kuchlanishlarda va yuqori tezliklarda ishlaydi, shuning uchun toblangandan so„ng 
talab etilgan eyilishga chidamlilikni ta‟minlash uchun uni qattiqligi HRC55-57 
bo„lishi kerak. 
O‘n birinchi operatsiya-
podshipniklar uchun diametrlarini yakuniy jilvirlash. Bu 
operatsiya dumaloq jilvirlash dastgohida bajariladi. Ishlov berish aniqligi
6-kvalitet, ovvalik va konussimonlik 0,01mm. oralig„ida, yuza g„adir-budurligi 
Ra=0,63 mkm. 
O‘n ikkinchi operatsiya
-qulochcha profilini birlamchi jilvirlash. Bu operatsiya 
tushuruvchi jilvirlash dastgohida bajariladi. 


257 
O‘n uchinchi operatsiya
-profilni yakuniy jilvirlash. Bu operatsiya ham 
tushuruvchi jilvirlash dastgohida bajariladi. 
O‘n to‘rtinchi operatsiya
-nazorat 
operatsiyasi; o„lcham ko„rsatkichlari va g„adir-budurlik tekshiriladi. Bunda turli xil 
o„lchov asboblaridan foydalaniladi. Qulochchani ishchi yuzasini nazorat qilish 
uchun maxsus indikatorli moslama qo„llaniladi. 
NAZORAT SAVOLLARI 
1.Torsion val tuzilishi 
2.Arqoqni o„tkazuvchi tuzilishi 
3.Torsion val materiali 
4.Torsion val tayyorlamasi 
5.Torsion valni tayyorlash texnologikjarayoni ketma-ketligi 
6.Torsion valni tayyorlashtexnologikjarayoni ketma-ketligi 
7.Torsion 
valni 
tayyorlashtexnologikjarayonida 
ishlatiladigan 
texnologik 
vositalar 
8.Torsion valga termik ishlov berish 
9.Batan tishini mo„ljallanishi 
10.Batan tishini tayyorlamasi 
11.Batan tishini tayyorlash 
12.Batan tishiga termik ishlov berish 
13.To„quv dastgohini kulachokli valchasini tayyorlashdagi texnik talablar 
14.Kulachokli valcha materiali 
15.Kulachokli valcha tayyorlamasi 
16.Qulochchali valcha tayyorlashtexnologikjarayoni ketma-ketligi
17.Qulochchali valcha tayyorlashtexnologikjarayonida ishlatiladigan texnologik 
vositalar 
18.Qulochchali valcha silindrik yuzalari o„lchamlari aniqligi 
19.Qulochchali valcha silindrik yuzalarini umumiy o„qqa nisbatan radial tepishi 
20.Qulochchali valcha chiziqli o„lchamlari aniqligi 


258 

Download 8,1 Mb.
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   123




Download 8,1 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi a. A. Safoev, E. A. Normatov, I. Ya. Rajabov

Download 8,1 Mb.
Pdf ko'rish