Avtomatik yig„ish texnologik jarayonini ishlab chiqish.
Avtomatik yig„ish
texnologik jarayonini ishlab chiqish qo„yidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi:
169
-mahsulot sifati to„g„risidagi ma‟lumotlarni o„rganish;
-amal qilayotgan mavjud detalni tayyorlash texnologiyasi va uni nazoratini
o„rganish;
-yig„ilayotgan mahsulot sifatiga eng ko„p taisir ko„rsatuvchi operatsiyalarni
aniqlash;
-birikmalar turlari va yig„ish tartiblarini, konstruktiv asoslarini o„rganish;
-yig„ish joyiga elementlarni yo„naltirish va uzatish sharoitlarini o„rganish;
-iqtisodiy baholash;
-mahsulotni muqobil bo„laklash darajasini va avtomatik yig„ish sharoitlari uchun
uni konstruksiyasini texnologiyaviyligini aniqlash;
-birikmalarni avtomatik yig„ish usulini tanlash;
-yig„ishni
texnologik
sxemalari
variantlarini
ishlab
chiqish,
ularda
operatsiyalarni konsentratsiyalash va differensiyalash imkoniyatlari va maqsadga
muvoqligi hamda detallarni asoslash ularda maxkamlash sxemalari to„g„risida
ma‟lumot bo„ladi;
-yuklovchi
va yo„naltiruvchi qurilmalarni nazorat mexanizmlarini va
hakozolarni variantlarini eng maqbuli tanalanadi.
-mahsulotni avtomatik yig„ishni namunali jarayoni qo„yidagi o„tishlardan iborat
bo„ladi;
-tutashuvchi detallarni bunkerli yklash yoki tashish qurilmalardagi yklash,
bunda yig„ish joyiga uzatishda nuqtalar va chegiruvchilar orqali ularni birlamchi
yo„naltirish amalga oshiriladi;
-yig„ish joyida tutashuvchi detallar yzalari joylashuvini talab etilayotgan
aniqlikda fazoda yo„naltirish;
-tutashgan detallar yoki yig„ma birliklarni birlashtirish va qayd etish;
-tutashgan detallar yoki yig„ma birliklarni talab etilgan aniqlikdagi nisbiy
holatini nazorati;
-tayyor yig„ma birlikni bo„shatish va tashish.
Avtomatik yig„ishni texnologik jarayonni ishlab chiqish tegishli yig„ish sxemasi
bilan bajarilishi kerak. Yig„ish texnologik sxemasida ifodalangan har bir operatsiya
170
jihoz ishchi joyini aniqlaydi. Alohida operatsiyalar va o„tishlar tasniflari bilan
keltirilgan texnologik sxema avtomatik yig„ish jihozini loyihalashda asos bo„ladi.
Yig„ish sxemasida (6.6-rasm) yig„iladigan detallar va yig„ma birliklar to„g„ri
burchaklar, operatsiyalar esa ketma-ket belgilanagan doiralarda ifodalangan.
6.6- rasm. Avtomatik qismli yig„ishni texnologik sxemasi
Yig„ish qurilmasini joyini aniqlovchi operatsiyalar sxemada harflar bilan
belgilangan: U- detalni uzatish va o„rnatish; N-nazorat; I-ishlov berish; Q-qotirish; Y-
yig„ilgan qismni chiqarish; CH-nosoz qismlarni chiqarish.
Har bir operatsiyani davomiyligi birikma konstruksiyasi, tutashma tasnifi,
yig„ish qurilmasi bajaruvchi a‟zolarini ishchi harakatlari traektoriyasi va tezligini
hisobga olgan holda aniqlanadi.
Avtomatik yig„ish texnologik jarayonini loyihalashda avval differensial variant
ishlab chiqiladi. Bunda har bir operatsiya uchun ijrochi mexanizm turi va har bir
operatsiyani davomiyligi aniqlanadi. So„ngra avtomatik jihozlar ishchi joylarini
kamaytirish maqsadida operatsiyalarni konsentratsiyalash imkoniyatlari ko„rib
chiqiladi.
Operatsiyalarni
konsentratsiyalash
qo„llaniladigan
jihozlarni
murakkablashuviga, uni ishlash ishonchligini pasayishiga hamda sozlash va
ekspluatatsiya ishlarini qiyinlashtirishi e‟tiborga olinishi kerak.
Namunali texnologik jarayonlarni mavjudligi bitta avtomatda minimal qayta
sozlash hisobiga boshqa, ammo tamoyilli o„xshash qismlar yig„ish imkoni ochiladi.
Bu holda yig„iladigan yig„ma birliklari asos detallari avtomatlari jihozlanadigan
qayta sozlanuvchi moslamalarga o„rnatiladi.
171
NAZORAT SAVOLLARI
1.Yigish tehnologik jarayon ahamiyati
2. Yigishdagi hatoliklar sababi
3.Ishlab chiqarish urlariga qarab yigish ihslari turlari
4.Yigish turlari klasifikasiyasi
5.Birlamchi yigishni izohlang
6.Oraliq yigishni izohlang
7.Yakuniy yigishni izohlang
8. Yigishni tashkiliy shakillari
9.Nooqimli yigishni izohlang
10.Oqimli yigishni izohlang
11.Yigma o‟lchamli zanjirlar hisobi
12.To‟liq o‟zarousuli
13.Noto‟liq o‟zaroalmashuvchanlik
14.Guruhli o‟zaroalmashuvchanlik
15.Etkazish usuli
16.Sozlash usuli
17. To‟ldiruvchi materiallar bilan yigish
18.Yigish tehnologik jarayonini loyihalash
| 