(marta)
Boqish sharoiti
kundu
zi
kecha
si
Haror
at
0
S
Namli
k, %
1-
yosh
2.5-3
1.5-
2.0
8
2
Mayda
ugra
shaklid
a
-
25-26
65-75
uyqu
si
1
1.5-
2.0
-
-
-
25-26
65-75
2-
yosh
3-4
5-6
7
2
Butun
barg
1
25-26
65-75
uyqu
si
1
5-6
-
-
-
-
25-26
65-75
3-
yosh
4-5
12-15
6
2
Yashil
bachki
novdac
halar
1
25-26
65-75
.5Dr.Bharat B Bindroo Dr. Satish Verma Sericulture Technologies Developed by CSRTI MAYSORE. 2008
88
uyqu
si
1.0-1.5
12-15
-
-
1
25-26
65-75
4-
yosh
5-6
25-30
4
2
Mayda
novdac
halar va
novdala
r
1-2
24-25
65-75
uyku
si
1.5-2.0
25-30
-
-
-
-
24-25
65-75
5-
yosh
7-9
50-60
4
2
Yirik
novdala
r
2-3
23-25
65-75
Pilla
o’ras
h
3-4
60-65
Qo’shimcha novda va
barglar bilan oziqlantirish
kerak
Pilla
o’rashd
an oldin
1 marta
24-25
65-70
Po’st tashlash davri boshlanishdan boshlab qurtlar harakatdan to’xtaydi.
Shuning uchun bu «uyqu» davri deb ataladi. Uxlash oldidan qurtlarning harakati
kamayadi, ishtaxasi susayadi. Lekin hamma qurtlar baravar uxlamaydi. Shuning
uchun uxlamagan qurtlarga oz-ozdan barg berib, uykudagi qurtlarga xalakit
bermaslik zarur. qurtning birinchi, ikkinchi, uchinchi uykusi optimal sharoitda bir
sutka, to’rtinchi uykusi esa 1,5 sutka davom etadi.
Ko’pchilik qurtlar uyg’ongach, ular oziqlantiriladi, lekin oziq odatdagi
normadan kamrok miqdorda beriladi.
Yoshning ikkinchi kunida qurtlar birinchi marta g’analanadi. Uchinchi yoshda
bir marta, to’rtinchi yoshda 1 - 2 marta g’analanadi.
Dasta. Bargga to’ygan ipak qurtlar beshinchi yoshning 8-9 kunlariga kelib
oziqlanishdan to’xtaydi va organizmlarini chiqindilardan tozalab, pilla o’rash
uchun qulay joy izlay boshlaydi. Ipak qurtlari pilla o’raydigan joy "dasta" deb
89
ataladi. Pilla hosilining sifati to’g’ridan-to’g’ri ishlatiladigan dastaning xili, sifati
va miqdoriga bog’liq. Dastalar serob va sifatli bo’lsa, yetishtirilayotgan pillaning
navi shuncha yuqori bo’ladi.
Dastalar tayyorlanishi bo’yicha ikki xil: tabiiy va sun’iy bo’ladi. Tabiiy
dastalar ming boshi, sariq gulli o’t va boshqa o’tlardan tayyorlanadi. O’tlardan
yasalgan dastalar sershox, mayda bo’lishi kerak.
Ipak qurtlari uchinchi yoshga o’tishi bilan dastabop o’tlar o’rab keltirilib
quritiladi va supurgi shaklida bog’lanadi. Dastalarni boylashda oralarining g’ovak
bo’lishiga etibor berish kerak. Shunday dastalardan bir quti qurtga 250-300 bog’
qo’yiladi.
Sun’iy dastalar har xil: donli ekinlar sholi poyasidan, qog’oz, karton va
sintetik materiallardan tayyorlanadi. Sun’iy dastalar ichida eng qulayi poxoldan
tayyorlangan dastalardir. Bundan tashqari dasta sifatida g’o’zapoya, terak,
tollardan foydalanish mumkin.
Dastlabki yetilgan qurtlar paydo bo’lishi bilan (qurtlar g’anada bir necha pilla
o’ray boshlaganda) so’kchak yoki so’rining uch tomoniga dastalar bir qatordan
qo’yilib, to’rtinchi tomoni yetilmagan qurtlarga barg solish uchun ochiq
qoldiriladi.
Yetilgan qurtlar soni ko’paya boshlagach, so’kchakning ko’ndalangiga
qo’shimcha dastalar qo’yiladi va dasta qatorlari orasi 80-100 sm dan bo’ladi.
O’tlardan tayyorlangan dastalarning keng tomoni yuqoriga qaratib tik o’rnatiladi,
bandi g’anaga biriktiriladi. Dastalar qurtlar bilan to’lgandan keyin ilgari qo’yilgai
dastalar qatori orasiga qo’shimcha dastalar qatori joylashtiriladi. Bunda
so’kchakdagi dasta qatorlari orasi 40-50 sm qatordagi dastalar orasi 25-35 sm ni
tashkil etadi.
Qurt boqiladigan xonaning ozoda tutilishi sog’lom qurt va pilla olish uchun
eng zarur va muhimdir. G’ana almashtirilib, dastalar qo’yilgandan keyin pol darhol
supurib olinadi. G’ana almashtirmasdan ham pol sutkasiga 2-3 marta supurilishi,
polda yoki so’rida o’lib yotgan qurtlar terib olinib, kuydirilishi kerak.
|
